IV Therapy hay truyền dịch tĩnh mạch là một phương pháp điều trị y tế, trong đó các chất dinh dưỡng, vitamin, khoáng chất hoặc thuốc được đưa trực tiếp vào máu thông qua một đường truyền tĩnh mạch. Thay vì đi qua hệ tiêu hóa, các chất này được hấp thụ nhanh chóng và trực tiếp vào máu, giúp cơ thể hấp thu tối đa các dưỡng chất.
1. IV Therapy là gì?
1.1. Giải thích định nghĩa IV Therapy
IV Therapy (viết tắt của cụm từ tiếng Anh Intravenous Therapy) là phương pháp dùng kim hoặc ống thông để đưa thuốc hoặc chất lỏng trực tiếp vào tĩnh mạch. IV Therapy có thể dùng để chăm sóc sức khỏe chủ động hoặc hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý khác nhau.
Nhà khoa học Christopher Wren là người đầu tiên chế tạo thiết bị truyền dịch từ thời Trung cổ. Đến năm 1830, Tiến sĩ Thomas Latta phát hiện tiêm nước muối vào mạch máu có tác dụng tốt trong điều trị bệnh tả. Năm 1834, Tiến sĩ James Blundell sử dụng truyền máu để điều trị xuất huyết sau sinh và phát triển thiết bị điều chỉnh tốc độ truyền máu.
Đầu thế kỷ 20, dịch truyền tĩnh mạch được giữ trong hộp mở, sau đó chuyển sang chai thủy tinh hút chân không vào những năm 1930. Đến những năm 1950, vì chi phí cao, túi nhựa được sử dụng như giải pháp thay thế rẻ hơn. Ban đầu, chỉ bác sĩ thực hiện truyền dịch, nhưng từ năm 1940, y tá cũng được phép thực hiện quy trình này.
Ngày nay, IV Therapy thường được thực hiện tại các bệnh viện, trung tâm y tế, phòng khám tư hoặc phòng cấp cứu. Bạn cũng có thể lựa chọn truyền dịch tại nhà, với sự giúp đỡ của y tá hoặc nhân viên chăm sóc sức khỏe.
Để thực hiện liệu pháp IV Therapy, nhân viên y tế sẽ cắm một cây kim gắn ống nhỏ vào tĩnh mạch ở cánh tay bạn. Ống này nối với túi IV chứa chất lỏng hoặc thuốc. Dung dịch từ túi IV sẽ chảy vào máu qua tĩnh mạch và đường truyền có thể được điều chỉnh bằng máy bơm hoặc van.
Trong suốt quá trình, bạn sẽ được theo dõi để đảm bảo kim nằm đúng chỗ và lượng dịch truyền chính xác. Thời gian điều trị có thể từ 30 phút trở lên, tùy vào loại dịch truyền. Khi túi IV hết, nhân viên y tế sẽ rút kim ra khỏi cánh tay bạn.
1.2. Thành phần của IV Therapy
Sử dụng liệu pháp IV Therapy sẽ giúp cơ thể hấp thụ nhanh chóng các chất dinh dưỡng, vitamin, khoáng chất và các chất điện giải cần thiết. Một số thành phần quan trọng có trong túi IV Therapy phải kể đến như:

- Vitamin C: Có vai trò quan trọng trong việc tăng cường hệ miễn dịch, chống oxy hóa và sản sinh collagen.
- Vitamin B complex: Bao gồm các loại vitamin B1, B2, B6, B12… giúp chuyển hóa năng lượng, hỗ trợ chức năng thần kinh và tạo máu.
- Hỗn hợp axit amin: Trong dung dịch IV Therapy có thể bao gồm hỗn hợp được pha chế từ 20 loại axit amin tạo nên cơ thể con người. Axit amin được coi là “khối xây dựng của sự sống”, vì chúng vừa là một phần của gen di truyền của chúng ta vừa cần thiết cho chức năng cơ thể hàng ngày.
- Chất lỏng và trương lực: Tế bào gồm hai phần: nội bào (bên trong tế bào) và ngoại bào (bên ngoài tế bào). Chất lỏng có thể di chuyển giữa hai phần này qua quá trình thẩm thấu để đạt được trạng thái trương lực lý tưởng, gọi là trạng thái đẳng trương. Dịch truyền tĩnh mạch có 3 loại dung dịch giúp bệnh nhân đạt được trương lực là: Dịch nhược trương; Chất lỏng đẳng trương và Chất lỏng ưu trương.
- Khoáng chất:
-
- Magie: Giúp thư giãn cơ bắp, ổn định nhịp tim và hỗ trợ chức năng thần kinh.
- Canxi: Cần thiết cho xương, răng và quá trình đông máu.
- Chất chống oxy hóa:
-
- Glutathione: Giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do gốc tự do.
- Coenzyme Q10: Có vai trò quan trọng trong quá trình sản sinh năng lượng tế bào.
- Các chất điện giải: Natri, kali, clorua…giúp duy trì cân bằng nước và điện giải trong cơ thể.
1.3. So sánh IV Therapy với phương pháp bổ sung đường uống
So với các chất bổ sung dạng uống, liệu pháp IV Therapy cung cấp vitamin và dinh dưỡng hiệu quả hơn. Trong khi các chất bổ sung uống phải đi qua hệ tiêu hóa trước khi cơ thể hấp thụ khiến hàm lượng bị rơi rớt/sinh khả dụng giảm thì liệu pháp IV Therapy đưa trực tiếp các chất vào máu. Điều này giúp cơ thể hấp thụ và sử dụng dinh dưỡng trọn vẹn, nhanh chóng và hiệu quả hơn.
2. Ứng dụng của IV Therapy trong y học và chăm sóc sức khỏe
Với việc truyền trực tiếp các vitamin, khoáng chất, chất chống oxy hóa và các thành phần dinh dưỡng khác vào máu, IV Therapy đã trở thành một phương pháp phổ biến để cải thiện sức khỏe và giải quyết nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau.
Trong lĩnh vực y tế:
Khi được sử dụng tại bệnh viện và phòng khám, liệu pháp IV Therapy có nhiều ứng dụng quan trọng:
- Điều trị mất nước: Bổ sung nhanh chóng lượng dịch bị mất do nôn mửa, tiêu chảy hoặc đổ mồ hôi quá nhiều.
- Điều chỉnh tình trạng thiếu hụt chất dinh dưỡng: Cung cấp vitamin và khoáng chất trực tiếp, giúp hấp thụ nhanh và phục hồi mức chất dinh dưỡng hiệu quả.
- Quản lý bệnh mãn tính: Hỗ trợ điều trị các bệnh mãn tính như rối loạn tự miễn hoặc viêm bằng cách cung cấp thuốc đặc trị hiệu quả hơn so với dùng qua đường uống.
- Phục hồi sau phẫu thuật: Giúp duy trì độ ẩm và cung cấp chất dinh dưỡng cần thiết, hỗ trợ quá trình hồi phục.
- Hỗ trợ điều trị ung thư: Truyền thuốc hóa trị chính xác đến các tế bào ung thư và giảm thiểu tác dụng phụ toàn thân.
Trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe:
Trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, liệu pháp truyền dịch tĩnh mạch IV Therapy ngày càng trở nên phổ biến nhờ vào những lợi ích toàn diện cho sức khỏe và sự sống. Các ứng dụng bao gồm:
- Tăng cường năng lượng: Cung cấp vitamin và khoáng chất trực tiếp, giúp nâng cao năng lượng nhanh chóng, phù hợp cho những người cảm thấy mệt mỏi.
- Cải thiện chức năng miễn dịch: Bổ sung vitamin như vitamin C giúp tăng cường hệ miễn dịch, ngăn ngừa bệnh tật và hỗ trợ chức năng miễn dịch tổng thể.
- Thúc đẩy sức khỏe tổng thể: Giải quyết tình trạng thiếu vitamin, cải thiện hydrat hóa, hỗ trợ các chức năng cơ thể và mang lại cảm giác tràn đầy sức sống.
- Giải rượu: Hỗ trợ giảm triệu chứng say rượu bằng cách bổ sung chất lỏng và dinh dưỡng cần thiết, giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng.
- Cấp nước và cải thiện sức khỏe làn da: Đảm bảo cung cấp đủ nước và các vitamin cần thiết, giúp làn da khỏe mạnh và rạng rỡ hơn.

Ngoài ra, liệu pháp IV Therapy còn mang đến khá nhiều ứng dụng khác như:
- Tăng cường hiệu suất: IV Therapy cung cấp axit amin và chất điện giải trực tiếp, giúp nâng cao sức bền, sức chịu đựng và hiệu suất thể thao.
- Phục hồi nhanh hơn: Hỗ trợ phục hồi cơ bắp nhanh hơn bằng cách cung cấp các chất dinh dưỡng thiết yếu trực tiếp đến cơ, giúp sửa chữa và phục hồi sau tập luyện cường độ cao.
- Bổ sung chất điện giải: Hiệu quả trong việc bổ sung nhanh chóng chất điện giải mất qua mồ hôi, duy trì hydrat hóa và ngăn ngừa chuột rút.
- Tối ưu hóa quá trình oxy hóa: Cung cấp các thành phần hỗ trợ quá trình oxy hóa mô, quan trọng để duy trì năng lượng và cải thiện hiệu suất.
- Giảm đau nhức cơ: Giúp giảm tình trạng đau nhức cơ bằng cách cung cấp chất điện giải, khoáng chất và vitamin chống viêm hỗ trợ phục hồi cơ.
3. Lợi ích của IV Therapy
Liệu pháp truyền tĩnh mạch mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng hiệu quả cụ thể phụ thuộc vào loại điều trị được thực hiện. Trước khi sử dụng, cần tham khảo ý kiến bác sĩ. Một số lợi ích của việc cung cấp chất lỏng, vitamin và dinh dưỡng trực tiếp vào máu qua liệu pháp truyền tĩnh mạch bao gồm:
- Tỷ lệ hấp thụ cao hơn: Vitamin và thuốc uống có thể bị phân hủy trong quá trình tiêu hóa, dẫn đến tỷ lệ hấp thụ khoảng 50%. Trong khi đó, liệu pháp truyền tĩnh mạch cho phép hấp thụ lên đến 90% hoặc hơn.
- Tác dụng nhanh chóng: Các chất được truyền trực tiếp vào máu có thể phát huy tác dụng ngay lập tức mà không phải qua hệ tiêu hóa.
- Hiệu quả vượt trội: Một số vitamin và phương pháp điều trị chỉ đạt hiệu quả khi truyền qua tĩnh mạch, điều mà không thể đạt được khi uống.
- Dễ chịu hơn: Đối với những người gặp khó khăn khi uống thuốc do buồn nôn hoặc bệnh tật, liệu pháp truyền tĩnh mạch giúp cung cấp điều trị cần thiết mà không gây ra các tác dụng phụ khó chịu.
Có thể thấy, IV Therapy là một phương pháp điều trị hiệu quả và an toàn khi được thực hiện đúng cách. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả tốt nhất, bạn nên kết hợp IV Therapy với chế độ ăn uống lành mạnh, lối sống lành mạnh và tập luyện thể dục đều đặn.
4. Một số rủi ro có thể gặp khi thực hiện liệu pháp IV Therapy
Mặc dù IV Therapy mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng như bất kỳ thủ thuật y tế nào khác, nó cũng đi kèm với một số rủi ro tiềm ẩn
Các rủi ro phổ biến có thể xảy ra bao gồm:
- Nhiễm trùng: Đây là một trong những rủi ro phổ biến nhất khi thực hiện bất kỳ thủ thuật xâm lấn nào, bao gồm cả IV Therapy. Vi khuẩn có thể xâm nhập vào cơ thể qua vết kim tiêm, gây ra nhiễm trùng tại chỗ hoặc nhiễm trùng máu.
- Phản ứng dị ứng: Một số người có thể bị dị ứng với các thành phần trong dịch truyền, gây ra các phản ứng như phát ban, ngứa, khó thở, thậm chí sốc phản vệ.
- Tổn thương tĩnh mạch: Việc đặt kim tiêm nhiều lần hoặc không đúng kỹ thuật có thể gây tổn thương tĩnh mạch, làm cho việc truyền dịch khó khăn hơn trong các lần tiếp theo.
- Thuyên tắc khí: Là một biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra trong quá trình truyền dịch tĩnh mạch (IV Therapy). Tình trạng này xảy ra khi các bong bóng khí xâm nhập vào mạch máu và gây tắc nghẽn dòng máu, dẫn đến thiếu máu cục bộ tại các cơ quan.
Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của mỗi người, có thể có những rủi ro khác như buồn nôn, chóng mặt, đau đầu…

5. Một số thắc mắc liên quan đến liệu pháp IV Therapy
5.1. Hiệu quả của liệu pháp truyền tĩnh mạch kéo dài bao lâu?
Tác dụng của liệu pháp thường bắt đầu rõ rệt sau 12 – 24 giờ, mặc dù nhiều người cảm thấy khỏe hơn ngay sau khi điều trị. Hiệu quả có thể kéo dài từ 8 ngày đến 3 tuần, tùy thuộc vào tình trạng, loại thuốc và phương pháp truyền tĩnh mạch.
5.2. Liệu pháp truyền tĩnh mạch có an toàn không?
Ngày nay, liệu pháp truyền tĩnh mạch rất phổ biến và thường là an toàn. Tuy nhiên, nếu sử dụng quá mức, có thể làm tăng nguy cơ tác dụng phụ. Nếu bạn có tình trạng bệnh lý, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi điều trị để tránh biến chứng.
Ngoài ra, do việc châm kim vào da, có nguy cơ nhiễm trùng. Mặc dù nguy cơ nhiễm trùng là thấp, việc chọn cơ sở y tế có trình độ là rất quan trọng để đảm bảo an toàn.
Tóm lại, liệu pháp IV Therapy đã và đang khẳng định là một phương pháp chăm sóc sức khỏe hiệu quả, mang đến nhiều lợi ích cho người sử dụng. Với khả năng cung cấp nhanh chóng các chất dinh dưỡng thiết yếu, vitamin và khoáng chất trực tiếp vào máu, IV Therapy giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng, tăng cường sức đề kháng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi quyết định thực hiện liệu pháp này.
Tài liệu tham khảo:
- https://ivboost.uk/about/what-is-iv-therapy-definition-benefits-types/
- https://driphydration.com/what-is-iv-therapy/
- https://www.thehydraplus.com/blog/iv-therapy-vs-oral-supplements-which-is-more-effective/
- https://ivboost.uk/about/what-is-iv-therapy-definition-benefits-types/
- https://www.verywellhealth.com/iv-therapy-5216194
Bài viết của: Đinh Thị Hải Yến