Đầu óc mất tập trung là bệnh gì?

Ai trong chúng ta cũng từng trải qua tình trạng bản thân phải đối mặc với lượng công việc và học tập khổng lồ nhưng đầu óc khó tập trung để giải quyết. Điều này gây ảnh hưởng đến chất lượng học tập làm việc cũng như cuộc sống của bạn. Vậy đầu óc mất tập trung là bệnh gì?

1. Đầu óc mất tập trung là bệnh gì?

Rất nhiều người, đặc biệt là những người trẻ tuổi thường hay thắc mắc rằng đầu óc mất tập trung là bệnh gì hay tại sao đầu óc không tập trung? 

Tập trung có nghĩa là kiểm soát sự suy nghĩ và sự chú ý của bản thân vào một vấn đề. Khi tập trung làm một việc, bạn phải loại trừ khỏi tâm trí mọi suy nghĩ, ý tưởng, cảm xúc và cảm giác không liên quan đến vấn đề đó. 

Đầu óc trống rỗng không tập trung là tình trạng đầu óc, suy nghĩ, cảm xúc của bạn bị sao nhãng bởi những tác động xung quanh khiến bạn không thể tập trung tinh thần để giải quyết công việc hoặc học tập hiệu quả.

Sự sao nhãng thường xuyên sẽ gây ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng làm việc của bạn. Bạn phải mất nhiều thời gian hơn để hoàn thành một nhiệm vụ cũng như học tập. Bên cạnh đó, đầu óc khó tập trung còn có thể ảnh hưởng đến trí nhớ của bạn khiến bạn dễ quên mọi thứ hoặc không thể nhớ lại thông tin kịp thời, ảnh hưởng đến cuộc sống cá nhân và hình ảnh nghề nghiệp của bạn.

2. Các nguyên nhân khiến đầu óc trống rỗng không tập trung

Rất nhiều người thắc mắc rằng tại sao đầu óc không tập trung. Dưới đây là các nguyên nhân chính thường dẫn đến tình trạng đầu óc khó tập trung mà nhiều người mắc phải.

2.1. Sự mất tập trung

Chúng ta bị tấn công bởi luồng thông tin liên tục dù mới hay cũ trong quá trình làm một việc gì đó. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng não của chúng ta đã quá quen với sự sao nhãng này đến nỗi chỉ cần nhìn thấy điện thoại thông minh cũng làm suy yếu khả năng tập trung của chúng ta. Chúng ta liên tục đánh giá xem thông tin có hữu ích, đủ hay vô nghĩa không. Số lượng thông tin khổng lồ đổ vào làm rối loạn đánh giá của chúng ta về việc liệu chúng ta có thực sự cần thêm thông tin để đưa ra quyết định hay không.

2.2. Thiếu ngủ

Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng thiếu ngủ có thể dẫn đến tình trạng tỉnh táo kém hơn, quá trình suy nghĩ chậm hơn và giảm khả năng tập trung. Bạn sẽ gặp nhiều khó khăn hơn trong việc tập trung sự chú ý và có thể trở nên bối rối. Do đó, khả năng thực hiện các nhiệm vụ của bạn có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng, đặc biệt là liên quan đến lý luận hoặc logic. 

Khả năng tập trung và trí nhớ của bạn còn bị ảnh hưởng do thiếu ngủ mãn tính. Nếu bạn không thể tập trung vào những gì đang diễn ra thì khả năng ghi nhớ đó vào bộ nhớ ngắn hạn hoặc dài hạn của bạn là rất thấp. 

2.3. Hoạt động thể chất không đủ

Bạn đã bao giờ nhận thấy rằng tập thể dục mạnh mẽ giúp bạn cảm thấy thư giãn và tràn đầy năng lượng hơn trong suốt cả ngày chưa? Khi bạn không hoạt động thể chất, cơ bắp của bạn có thể bị căng cứng. Bạn có thể cảm thấy căng cứng ở cổ, vai và ngực và sự khó chịu dai dẳng, ở mức độ thấp như vậy có thể ảnh hưởng đến khả năng tập trung của bạn. 

2.4. Thói quen ăn uống kém

Suy nghĩ, tập trung, sự sắc bén và tinh thần minh mẫn trong suốt cả ngày của bạn phụ thuộc vào chế độ ăn. Nếu bạn không cung cấp cho não những chất dinh dưỡng thích hợp, bạn sẽ bắt đầu gặp phải các triệu chứng như mất trí nhớ, mệt mỏi và thiếu tập trung. 

Chế độ ăn ít chất béo có thể làm hỏng sự tập trung vì não cần một số axit béo thiết yếu. Các chế độ ăn hạn chế khác có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự tập trung bằng cách không cung cấp các chất dinh dưỡng mà não cần hoặc bằng cách tạo ra cảm giác đói, thèm ăn hoặc cảm giác không khỏe trong cơ thể điều này cũng có thể khiến đầu óc khó tập trung. 

2.5. Các yếu tố môi trường

Tùy thuộc vào những gì bạn đang làm, môi trường có thể ảnh hưởng đến sự tập trung của bạn. Rõ ràng, mức độ tiếng ồn quá lớn là một vấn đề, nhưng nhiều người cũng gặp khó khăn trong việc tập trung khi quá yên tĩnh. Không chỉ mức độ tiếng ồn chung mà cả loại tiếng ồn cũng quan trọng: tiếng ồn ào vô danh, âm nhạc lớn của một quán cà phê có thể khiến sự tập trung trong khi cuộc trò chuyện của hai đồng nghiệp bị chệch hướng. 

Một bài hát yêu thích nhanh chóng khiến bạn hát theo, vui vẻ bị phân tâm, trong khi các bản nhạc không lời ít rõ ràng hơn có thể giúp bạn tập trung vào nhiệm vụ. Ánh sáng quá sáng hoặc quá mờ có thể ảnh hưởng đến thị lực của bạn. Một căn phòng quá nóng hoặc quá lạnh gây khó chịu. Tất cả những yếu tố này đều có thể ảnh hưởng đến khả năng tập trung của bạn. May mắn thay, tất cả chúng đều có thể giải quyết được.

3. Cách dự phòng đầu óc trống rỗng không tập trung?

Sau khi tìm hiểu tại sao đầu óc không tập trung, chúng ta cùng nhau tìm hiểu các cách cải thiện và dự phòng tình trạng đầu óc khó tập trung nhằm nâng cao chất lượng công việc học tập và đời sống của bạn.

3.1 Loại bỏ sự sao nhãng

Mặc dù nghe có vẻ hiển nhiên, nhưng mọi người thường đánh giá thấp số lượng phiền nhiễu ngăn cản họ tập trung vào nhiệm vụ đang làm. Những sự xâm nhập như vậy có thể đến dưới dạng tiếng radio inh ỏi ở phía sau hoặc có thể là một đồng nghiệp khó chịu liên tục ghé qua ô làm việc của bạn để trò chuyện.

Giảm thiểu những nguồn gây mất tập trung này không phải lúc nào cũng dễ như bạn nghĩ. Mặc dù có thể đơn giản như tắt tivi hoặc radio, nhưng bạn có thể thấy khó khăn hơn nhiều khi phải đối phó với đồng nghiệp, vợ/chồng, con cái hoặc bạn cùng phòng hay ngắt lời.

Một cách để giải quyết vấn đề này là dành ra một thời gian và địa điểm cụ thể và yêu cầu được ở một mình trong khoảng thời gian đó. Một cách khác là tìm một địa điểm yên tĩnh chẳng hạn như thư viện, một phòng riêng trong nhà bạn hoặc thậm chí một quán cà phê yên tĩnh để có thể làm việc mà không bị làm phiền. 

Một số chiến lược bạn có thể muốn thử để giảm thiểu hoặc loại bỏ những phiền nhiễu bên trong như vậy là đảm bảo bạn đã nghỉ ngơi đầy đủ trước khi thực hiện nhiệm vụ và sử dụng những suy nghĩ và hình ảnh tích cực để chống lại sự lo lắng và bồn chồn. Nếu bạn thấy tâm trí mình lang thang theo những suy nghĩ gây mất tập trung, hãy có ý thức đưa sự tập trung của bạn trở lại nhiệm vụ đang làm.

3.2 Giới hạn sự tập trung

Trong khi đa nhiệm có vẻ là một cách tuyệt vời để hoàn thành nhiều việc một cách nhanh chóng. Tuy nhiên trên thực tế, điều này khiến bạn khó tập trung. Việc xử lý nhiều nhiệm vụ cùng một lúc có thể làm giảm đáng kể năng suất và khiến việc tập trung vào các chi tiết thực sự quan trọng trở nên khó khăn hơn nhiều.

Một phần của việc biết cách tập trung là tận dụng tối đa các nguồn lực bạn có. Hãy ngừng làm nhiều việc cùng lúc và thay vào đó hãy tập trung hoàn toàn vào một việc tại một thời điểm.

3.3 Sống trong khoảnh khắc hiện tại

Khi bạn đang có quá nhiều suy nghĩ về quá khứ, lo lắng về tương lai thì bạn sẽ khó để tập trung cho thời điểm hiện tại. Điều quan trọng là phải gạt bỏ mọi thứ gây sao nhãng, dù là về mặt thể chất (điện thoại di động) hay tâm lý (sự lo lắng) và tập trung hoàn toàn vào thời điểm hiện tại.

Khái niệm hiện diện này cũng rất cần thiết để lấy lại sự tập trung tinh thần của bạn. Duy trì sự tập trung vào hiện tại giúp bạn tập trung cao độ và tập trung nguồn lực tinh thần vào những chi tiết thực sự quan trọng tại một thời điểm cụ thể.

Có thể mất một thời gian nhưng hãy học cách thực sự sống trong hiện tại. Bạn không thể thay đổi quá khứ và tương lai vẫn chưa xảy ra, nhưng những gì bạn tập trung làm hôm nay có thể giúp bạn tránh lặp lại những sai lầm trong quá khứ và giúp bạn có nhiều năng lượng, kinh nghiệm thành công hơn trong tương lai.

3.4 Thực hành chánh niệm

Chánh niệm là một chủ đề được quan tâm hiện nay. Mặc dù con người đã thực hành các hình thức thiền chánh niệm trong hàng ngàn năm, nhưng nhiều lợi ích sức khỏe của nó chỉ mới bắt đầu được hiểu gần đây.

Trong một nghiên cứu, các nhà nghiên cứu đã yêu cầu các chuyên gia nhân sự tham gia vào các cuộc mô phỏng về loại công việc đa nhiệm phức tạp mà họ thực hiện mỗi ngày tại nơi làm việc. Những nhiệm vụ này phải được hoàn thành trong 20 phút, bao gồm trả lời điện thoại, lên lịch họp và viết bản ghi nhớ với các nguồn thông tin thu thập từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm qua điện thoại, email và tin nhắn văn bản.

Một số người tham gia đã được đào tạo 8 tuần về cách sử dụng thiền chánh niệm và kết quả cho thấy chỉ những người này mới có khả năng tập trung và chú ý tốt hơn so với những người không thực hành chánh niệm. Các thành viên của nhóm thiền có thể tập trung vào nhiệm vụ lâu hơn, ít phải chuyển đổi giữa các nhiệm vụ hơn và thực hiện công việc hiệu quả hơn so với các nhóm tham gia khác.

Thực hành chánh niệm có thể bao gồm việc học cách thiền định, nhưng cũng có thể đơn giản như thực hiện bài tập thở sâu nhanh chóng và dễ dàng. Mặc dù điều này nhìn có vẻ như là một nhiệm vụ đơn giản nhưng bạn có thể thấy rằng thực tế thực hành chánh niệm khó hơn so với vẻ bên ngoài. May mắn thay, hoạt động thở này là điều bạn có thể thực hiện ở bất cứ đâu và bất cứ lúc nào. Cuối cùng, bạn có thể thấy rằng việc thoát khỏi những suy nghĩ xâm nhập và tập trung trở lại nơi nó thuộc về trở nên dễ dàng hơn.

3.5 Nghỉ ngơi một chút

Sau một thời gian học tập và làm việc kéo dài, sự tập trung của bạn bắt đầu suy yếu và ngày càng khó để dành nguồn lực tinh thần cho nhiệm vụ. Không chỉ vậy, năng suất và chất lượng công việc học tập của bạn cuối cùng cũng bị ảnh hưởng.

Các giải thích truyền thống trong tâm lý học cho rằng điều này là do nguồn lực chú ý bị cạn kiệt, nhưng một số nhà nghiên cứu tin rằng nó liên quan đến việc não bị kích thích và hoạt động liên tục trong thời gian dài. Vì vậy, lần tới khi bạn phải làm một công việc kéo dài, hãy chắc chắn rằng thỉnh thoảng bạn dành cho mình một khoảng thời gian nghỉ ngơi về mặt tinh thần.

Chuyển sự chú ý của bạn sang thứ gì đó không liên quan đến nhiệm vụ đang làm, ngay cả khi chỉ trong vài phút. Những khoảnh khắc nghỉ ngơi ngắn ngủi này có thể có nghĩa là bạn có thể duy trì sự tập trung tinh thần và hiệu suất cao khi bạn thực sự cần.

3.6 Tiếp tục luyện tập

Việc xây dựng sự tập trung tinh thần không phải là điều có thể xảy ra trong một sớm một chiều. Một trong những bước đầu tiên là nhận ra tác động của việc mất tập trung lên cuộc sống của bạn. Nếu bạn đang vật lộn để đạt được mục tiêu và thấy mình bị sao nhãng bởi những chi tiết không quan trọng, đã đến lúc bạn nên coi trọng thời gian của mình hơn .

Bằng cách xây dựng sự tập trung tinh thần, bạn sẽ thấy rằng mình có thể hoàn thành được nhiều việc hơn và tập trung vào những điều trong cuộc sống thực sự mang lại cho bạn thành công, niềm vui và sự hài lòng.

3.7 Thay đổi lối sống

Một chế độ ăn lành mạnh và khoa học có thể giúp bạn cải thiện sự tập trung. Bổ sung các chất tăng cường năng lượng và các dưỡng chất cho não bộ. Trái cây, rau và thực phẩm giàu chất xơ cũng khá tốt cho hoạt động não bộ của bạn. Ngoài ra có một số loại dưỡng chất và vi chất tốt cho sức khoẻ và bộ não mà cơ thể ko tự tổng hợp được qua đường ăn uống thông thường, bạn có thể lựa chọn bổ sung bằng các cách khác nhau nhằm giúp có được sức khỏe thể chất và tinh thần tốt nhất.

Nâng cao chất lượng giấc ngủ cũng là cách giúp bạn cải thiện đầu óc khó tập trung. Việc ngủ đủ giấc giúp đầu óc bạn được nghỉ ngơi sau thời gian làm việc học tập vất vả cũng như nâng cao tinh thần cho bạn. Tập luyện thể lực thường xuyên cũng sẽ giúp bạn tập trung đầu óc tốt hơn.

Như vậy, qua bài viết trên đã giúp bạn tìm hiểu đầu óc mất tập trung là bệnh gì và tại sao đầu óc không tập trung. Tình trạng này có thể gây nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như chất lượng công việc và cuộc sống của bạn. Vì vậy, việc thực hiện các cách cải thiện và phòng ngừa đầu óc trống rỗng không tập trung là điều cần thiết.

Tài liệu tham khảo: betterup.com/, verywellmind.com, health.harvard.edu, healthline.com