Có thể làm chậm quá trình suy giảm nhận thức người cao tuổi?

Suy giảm trí nhớ, suy giảm nhận thức người cao tuổi là một trình trạng sức khỏe thần kinh thường gặp ở những người ngoài 60 tuổi trên toàn thế giới. Tuy nhiên, việc phòng tránh tình trạng suy giảm nhận thức ở người già cho đến nay vẫn chưa được nhiều người quan tâm. Làm chậm quá trình suy giảm nhận thức người cao tuổi liệu có khả thi? 

1. Suy giảm nhận thức người cao tuổi là gì?

Mọi người khi bước vào giai đoạn cao tuổi, tuổi già của cuộc đời cũng sẽ có những thay đổi nhất định về mặt sức khỏe. Không chỉ hệ vận động bao gồm cơ xương khớp bị ảnh hưởng, vấn về suy giảm nhận thức người cao tuổi cũng khiến cho chất lượng cuộc sống khi về già của nhiều người bị ảnh hưởng nặng nề.

Ở người cao tuổi, suy giảm nhận thức là vấn đề sức khỏe mà họ có thể gặp phải những khó khăn trong việc suy nghĩ, ghi nhớ thông tin, tập trung, và các chức năng não khác do quá trình lão hóa diễn ra. Điều này có thể xảy ra dần dần hoặc đột ngột, và có thể là tạm thời hoặc vĩnh viễn. Suy giảm nhận thức không chỉ ảnh hưởng đến người bệnh mà còn gây lo lắng cho gia đình và bạn bè của họ.

Nếu bạn lo lắng về khả năng nhận thức của người cao tuổi trong gia đình, điều quan trọng là nhận ra rằng có thể có những vấn đề sức khỏe khác đang ảnh hưởng đến tâm trí của họ. Việc phát hiện và điều trị các vấn đề này là rất quan trọng. Hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ bác sĩ để có được đánh giá chính xác và các phương pháp điều trị phù hợp.

Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới, mỗi ba giây thì thêm một người trên thế giới phải đối mặt với các vấn đề về sức khỏe liên quan đến tuổi già, và số lượng người này tăng gấp đôi sau mỗi 20 năm. Chi phí để chăm sóc và điều trị những người này đạt khoảng 800 tỷ USD.

Việt Nam cũng nằm trong số các quốc gia có dân số già từ năm 2011, ở thời điểm này Việt Nam có 11% dân số trên 60 tuổi, đồng thời nằm trong top 10 quốc gia già hóa nhanh nhất thế giới. Tình trạng già hóa diễn ra nhanh chóng trong bối cảnh nước ta vẫn thuộc loại có thu nhập trung bình thấp, tạo ra nhiều thách thức, đặc biệt là trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Mỗi người cao tuổi trung bình thường phải đối mặt với nhiều bệnh lý như bệnh tim mạch, tiểu đường, viêm phổi tắc nghẽn… trong đó, suy giảm nhận thức người cao tuổi là một trong những vấn đề nổi bật.

2. Các dấu hiệu suy giảm nhận thức ở người cao tuổi

Tình trạng suy giảm nhận thức người cao tuổi thường có những biểu hiện ra bên ngoài khá rõ ràng. Thậm chí, người thân trong gia đình có thể chú ý các dấu hiệu suy giảm nhận thức người cao tuổi sau đây để nhanh chóng đưa người bệnh đi kiểm tra và bác sĩ thăm khám để chẩn đoán cụ thể.

• Dấu hiệu đầu tiên của suy giảm nhận thức người cao tuổi đó là dễ quên các đồ vật trong nhà để ở đâu, quên các thói quen cá nhân
• Thường xuyên quên các cuộc hẹn với bạn bè, người thân, một việc đã lên kế hoạch nhưng quên thực hiện,…
• Mất dần khả năng tập trung vào suy nghĩ, cuộc trò chuyện, sách hoặc phim
• Cảm thấy mơ hồ và không thể đưa ra quyết định hoặc lập kế hoạch hiệu quả
• Một trong các dấu hiệu cho thấy suy giảm nhận thức người cao tuổi đó là họ gặp khó khăn trong việc di chuyển trong môi trường quen thuộc
• Suy giảm nhận thức người cao tuổi thường biểu hiện thông qua việc họ dễ bốc đồng và gây gổ với những người xung quanh

2. Làm chậm quá trình suy giảm nhận thức ở người cao tuổi như thế nào?

Trên thực tế, rất khó để đánh giá nguy cơ suy giảm nhận thức người cao tuổi là thấp hay cao, thậm chí việc một người có lối sống không lành mạnh, thường xuyên sử dụng chất kích thích cũng không thể khiến cho các bác sĩ khẳng định người đó sẽ bị suy giảm trí nhớ và nhận thức 100%. Tuy nhiên, để làm chậm quá trình suy giảm nhận thức, một lối sống lành mạnh có thể giúp người bệnh giảm nguy cơ mắc bệnh này. 

• Tham gia hoạt động xã hội: Nghiên cứu đã chỉ ra rằng các hoạt động xã hội có thể giúp ngăn ngừa suy giảm nhận thức bằng cách thúc đẩy giao tiếp và kích thích tâm trí.
• Tiếp tục học hỏi: Đọc sách và tạp chí, có thể kích thích làm chậm quá trình suy giảm nhận thức người cao tuổi bằng các tham gia trò chơi boardgame. Bên cạnh đó, hoạt động xã hội như thăm viện bảo tàng và chơi nhạc cụ đều là những cách tốt để giảm nguy cơ suy giảm nhận thức ở người già.

• Thực hiện việc tập thể dục: Tập thể dục không chỉ cải thiện tâm trạng và giảm căng thẳng mà còn giúp giảm nguy cơ suy giảm nhận thức và các yếu tố nguy cơ khác. Tập thể dục giúp đẩy lùi quá trình oxy hóa tế bào, giảm nguy cơ lão hóa của các tế bào thần kinh ở người. 
• Duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn một chế độ ăn uống bổ dưỡng có thể giúp ngăn ngừa suy giảm nhận thức bằng cách cung cấp các chất dinh dưỡng quan trọng cho cơ thể, giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh như huyết áp cao, tiểu đường loại 2 và cholesterol cao. Một trong các chế độ ăn phù hợp cho việc làm chậm suy giảm nhận thức người cao tuổi đó là chế độ ăn Địa Trung Hải. Theo nhiều nghiên cứu, chế độ ăn Địa Trung Hải bao gồm việc bảo vệ sức khỏe tim mạch, giảm nguy cơ mắc một số loại ung thư và có thể ngăn chặn sự suy giảm nhận thức. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng chế độ ăn này giúp giảm nguy cơ phát triển MCI (mất trí nhớ ở mức độ trung bình) và chậm quá trình tiến triển đến chứng mất trí nhớ ở những người bị mắc bệnh này.

Nhìn chung, suy giảm nhận thức người cao tuổi hiện nay là một tình trạng sức khỏe tương đối phổ biến mà nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam cũng phải đối mặt. Tuy nhiên, với những phương pháp sống lành mạnh, bảo vệ sức khỏe mà bài viết trên đây đề cập, hy vọng mọi người có thể giúp người thân giảm nguy cơ bị suy giảm nhận thức ở người già.