Suy dinh dưỡng là tình trạng cơ thể không cung cấp đủ chất dinh dưỡng cần thiết cho sự sống và không đáp ứng được nhu cầu năng lượng hàng ngày của cơ thể. Ở người lớn và người cao tuổi tỷ lệ mắc suy dinh dưỡng ngày càng cao, có thể ảnh hưởng đến tính mạng nếu không cải thiện sớm. Cùng tìm hiểu các biểu hiện của suy dinh dưỡng qua bài viết dưới đây.
1. Biểu hiện của suy dinh dưỡng ở người lớn là gì?
Suy dinh dưỡng là trạng thái sức khỏe nghiêm trọng xảy ra khi cơ thể không nhận được đủ chất dinh dưỡng cần thiết để duy trì hoạt động hàng ngày. Tình trạng suy dinh dưỡng có thể trầm trọng hơn nếu cơ thể không nhận được đủ lượng chất dinh dưỡng từ khẩu phần ăn hàng ngày hoặc nếu quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng từ thức ăn của cơ thể không hoạt động hiệu quả.
Ở người lớn tuổi, các nguyên chân chính như thay đổi vị giác, lười ăn, nhu cầu năng lượng cơ thể thấp hay mắc các bệnh mãn tính là nguyên nhân dẫn đến suy dinh dưỡng. Các biểu hiện suy dinh dưỡng người lớn gồm:
1.1. Giảm cân nhanh chóng
Một trong các biểu hiện của suy dinh dưỡng người cao tuổi đó là sự giảm cân nhanh chóng trong vài tháng mà chính bản thân họ hay người thân xung quanh cũng nhận ra điều này. Phần lớn những người bị suy dinh dưỡng sẽ trải qua quá trình mất cân, tuy nhiên, cũng có thể có trường hợp bị suy dinh dưỡng mặc dù vẫn duy trì cân nặng hoặc thậm chí là tăng cân một cách không lành mạnh.
Suy dinh dưỡng có thể xảy ra khi cơ thể không tiếp nhận đủ chất dinh dưỡng cần thiết, bao gồm một số loại vitamin và khoáng chất, thông qua chế độ ăn uống của bạn.
Bạn không cố ý nhưng mất từ 5 đến 10% trọng lượng cơ thể trong khoảng thời gian từ 3 đến 6 tháng.
Chỉ số khối cơ thể (BMI) của bạn dưới mức 18,5 (tuy BMI dưới 20 cũng có thể đối mặt với nguy cơ suy dinh dưỡng). Để kiểm tra bản thân có đang mắc các biểu hiện của suy dinh dưỡng hay không, bạn có thể sử dụng công cụ tính BMI để đo chỉ số BMI của mình.
1.2. Cảm giác chán ăn
Biểu hiện của suy dinh dưỡng điển hình đó chính là sự chán ăn, bỏ bữa ăn hoặc ăn rất ít ở người lớn. Điều này có thể được hiểu rằng do sự thay đổi vị giác hoặc đang thực hiện một chế độ ăn kiêng có phần tiêu cực. Nếu cảm giác chán ăn kéo dài và khiến bạn không còn muốn ăn gì, hãy liên hệ với bác sĩ và các chuyên gia dinh dưỡng để tránh việc bị hao hụt cân nặng quá mức.
1.3. Các biểu hiện khác
Bên cạnh 2 biểu hiện rõ rệt là sụt cân và chán ăn, một số biểu hiện của suy dinh dưỡng ở người lớn hiện nay khá phổ biến như sau.
- Cảm thấy mệt mỏi kéo dài nhiều ngày liên tục;
- Cảm thấy tay chân yếu đuối hơn so với bình thường;
- Gặp phải nhiều vấn đề sức khỏe và cần thời gian lâu hơn để hồi phục;
- Vết thương, nhiễm trùng lâu hồi phục hơn;
- Khả năng tập trung kém;
- Cảm thấy lạnh hơn so với trạng thái bình thường;
- Tâm trạng thấp, trầm cảm và buồn bã.
2. Các biểu hiện của suy dinh dưỡng ở người lớn có dễ bị nhầm lẫn hay không?
Các biểu hiện của suy dinh dưỡng ở người lớn thường khó nhận ra hơn so với trẻ em. Thông thường, nếu bạn đang trải qua các vấn đề như stress hay mệt mỏi với áp lực công việc, có thể bạn sẽ bị giảm 1-2kg mà không hề hay biết. Tuy nhiên, nếu như tình trạng này kéo dài và khiến cơ thể giảm 5-10% trọng lượng không mong muốn từ 3-6 tháng, hãy đến gặp bác sĩ ngay để được chẩn đoán và thay đổi chế độ ăn phù hợp.
Các biểu hiện của suy dinh dưỡng ở người lớn thường bị nhầm lẫn với tình trạng stress, căng thẳng, trầm cảm hay các bệnh mãn tính như tiểu đường, tim mạch,… Trên thực tế, có nhiều người còn quan niệm rằng người lớn, người cao tuổi giảm cân là chuyện bình thường và thậm chí các biểu hiện của suy dinh dưỡng đôi khi còn bị bỏ quên.
2.1. Suy dinh dưỡng ảnh hưởng miễn dịch
Hệ thống miễn dịch thường là một trong những hệ thống đầu tiên bị ảnh hưởng khi cơ thể thiếu dinh dưỡng, dẫn đến việc dễ mắc bệnh, nhiễm trùng và hồi phục chậm chạp. Vết thương cũng mất nhiều thời gian hơn để lành và hoạt động của tim giảm, gây ra nhịp tim thấp, huyết áp thấp và nhiệt độ cơ thể thấp. Các triệu chứng khác có thể bao gồm cảm giác yếu đuối, mất hứng thú với cuộc sống, chán ăn và sự suy giảm của hệ tiêu hóa.
2.2. Suy dinh dưỡng gây ra các bệnh mãn tính
Một số người có thể tiêu thụ nhiều calo nhưng vẫn thiếu vitamin và khoáng chất, gây ra các triệu chứng khác nhau như suy nhược, ngất xỉu và mệt mỏi. Trong một số trường hợp, mặc dù ở tình trạng thừa cân do dinh dưỡng quá mức nhưng vẫn gặp phải các vấn đề sức khỏe như hội chứng chuyển hóa, kháng insulin gây tiểu đường hay huyết áp cao.
3. Cải thiện tình trạng suy dinh dưỡng ở người lớn như thế nào?
Tình trạng suy dinh dưỡng ở người lớn, đặc biệt là người cao tuổi đang ngày càng phổ biến ở nhiều quốc gia, kể cả các quốc gia còn nền kinh tế phát triển như Mỹ, Nhật, Hàn Quốc. Nếu không cải thiện những biểu hiện ban đầu, những biểu hiện của suy dinh dưỡng nặng như sức khỏe đi xuống, dễ té ngã, nguy cơ viêm loét và đề kháng kém ở người lớn tuổi sẽ có nguy cơ cao xảy ra hơn. Do đó, dưới đây là một số cách mà bạn có thể áp dụng cho người thân của mình đang có biểu hiện của suy dinh dưỡng.
3.1. Thay đổi trong chế độ ăn để kích thích vị giác
Suy dinh dưỡng có thể được điều trị thông qua sự hỗ trợ từ chuyên gia dinh dưỡng, người sẽ cộng tác với bạn và đôi khi cùng các chuyên gia y tế khác để xác định những loại thực phẩm cần thiết cho bạn.
Chuyên gia dinh dưỡng cũng có thể đề xuất những phương pháp thực tế, như cách chuẩn bị và chế biến thực phẩm phù hợp với nhu cầu y tế, lối sống và sở thích ẩm thực của bạn. Một số biện pháp sau có thể hữu hiệu trong việc kích thích vị giác ở những người có biểu hiện của suy dinh dưỡng.
- Phân chia khẩu phần thành nhiều bữa nhỏ trong ngày và chọn những thức ăn nhẹ và lành mạnh như phô mai, sữa chua, hạt và trái cây sấy khô.
- Bổ sung sữa nguyên kem và các thức uống có sữa vào chế độ ăn hàng ngày của bạn để đảm bảo cung cấp đủ canxi và protein.
- Khi nấu ăn, hãy thêm dầu, kem và bơ thực vật vào các món để tăng cường lượng chất béo có lợi cho cơ thể.
- Để làm cho các món súp và món hầm thêm đậm đà và dinh dưỡng, bạn có thể sử dụng sữa bột, kem hoặc phô mai bào làm thành phần thêm vào.
Nếu người thân của bạn gặp các vấn đề về khó nuốt hay không thể tự ăn, sự hỗ trợ từ bác sĩ và các điều dưỡng có thể được thực hiện bằng các cho ăn qua ống đi từ mũi đến dạ dày.
3.2. Dịch vụ y tế cải thiện sức khỏe cho người có biểu hiện của suy dinh dưỡng
Các biểu hiện suy dinh dưỡng người lớn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, và trên thực tế một số thay đổi trong thực đơn cũng không tỏ ra hiệu quả trong việc cải thiện ăn uống của người bệnh. Do đó, các chuyên gia về sức khỏe cho rằng việc tìm đến các dịch vụ cải thiện sức khỏe tổng quát sẽ giúp người bệnh dễ chịu hơn so với việc cố gắng thực hiện chế độ ăn uống.
Trên đây là những thông tin chi tiết về các biểu hiện của suy dinh dưỡng của người lớn và cách cải thiện tình trạng này hiệu quả. Nên nhớ rằng, khi có các biểu hiện của suy dinh dưỡng nặng hay nhẹ, bạn cũng không nên chủ quan mà hãy liên hệ với bác sĩ ngay để được tư vấn. Bên cạnh đó, việc tham khảo các biện pháp cải thiện sức khỏe và thể trạng qua đường tĩnh mạch cũng là một trong các giải pháp hiện đại chuẩn y khoa để phòng tránh và điều trị suy dinh dưỡng ở người lớn.
Tài liệu tham khảo: My.clevelandclinic.org, Healthdirect.gov.au, Nhs.uk
Bài viết của: Trần Thanh Liêm