Mệt mỏi chán ăn sụt cân có thể mang lại tình trạng nguy hiểm cho người bệnh và thường đi kèm với các triệu chứng như sốt, tiểu máu, ho, khó thở… Vậy bị mệt mỏi chán ăn sụt cân cảnh báo điều gì?
Bị mệt mỏi chán ăn sụt cân cảnh báo vấn đề gì của sức khỏe?
Mệt mỏi chán ăn sụt cân có thể khiến cho cơ thể bị suy nhược. Tình trạng này kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt, công việc mà còn có thể gây bệnh lý ảnh đến sức khoẻ, thậm chí có thể gây ra các ảnh hưởng nghiêm trọng. Bạn có thể thấy mệt mỏi chán ăn sụt cân, điều này có thể do tình trạng bệnh lý hoặc không bệnh lý gây nên.
Một số bệnh lý có thể khiến người bệnh mệt mỏi chán ăn có thể kể đến như:
- Mất cơ hay teo cơ có thể dẫn tới việc giảm cân đột ngột, điều này xảy ra khá phổ biến, nếu các nhóm cơ của cơ thể không sử dụng trong thời gian dài. Mất cơ hay teo cơ có thể diễn ra ở những người không luyện tập thể dục hoặc làm việc ở trạng thái ngồi nhiều hoặc những người nằm liệt giường
- Bệnh cường giáp xảy ra khi tuyến giáp hoạt động quá mức khiến cơ thể tạo ra nhiều hormone tuyến giáp. Những hormon này kiểm soát quá trình trao đổi chất của cơ thể. Khi lượng hormon dư thừa thì cơ thể đốt cháy calo nhiều và nhanh hơn.
- Viêm khớp dạng thấp là bệnh có thể khiến cho hệ thống miễn dịch của cơ thể bị tấn công đặc biệt vùng miền mạc khớp. Từ đó dẫn đến tình trạng viêm, đồng thời gian tăng tốc độ trao đổi chất trong cơ thể. Vì vậy làm giảm trọng lượng tổng thể của cơ thể.
- Đái tháo đường loại 1. Khi hệ thống miễn dịch của cơ thể bị tấn công thì các tế bào trong tuyến tụy – nơi sẽ thực hiện tạo ra insulin bị thiếu hụt. Không có insulin sẽ làm cho cơ thể không có khả năng chuyển hoá đường để tạo năng lượng. Khi đó lượng đường huyết tăng cao và cơ thể đốt cháy nhiều chất béo, đồng thời lấy thêm cả phần cơ bắp để có năng lượng cho cơ thể hoạt động.
- Trầm cảm: Tình trạng rối loạn tâm thần sẽ ảnh hưởng tới các bộ phận não kiểm soát vấn đề thèm ăn. Khi đó sẽ làm cho người mệt mỏi chán ăn sụt cân. Tuy nhiên, ở một số người, trầm cảm lại gây ra tình trạng thèm ăn vô độ. Vì vậy, với bệnh lý trầm cảm cần nhận định rõ nguyên nhân gây bệnh và có phương pháp điều trị phù hợp.
- Bệnh viêm ruột là tình trạng viêm mãn tính của ruột khiến cơ thể rơi vào trạng thái dị hoá. Như vậy, cơ thể sẽ sử dụng khá nhiều năng lượng và mức năng lượng cung cấp không đủ để đáp ứng. Bên cạnh đó, viêm ruột còn phá vỡ các hormone gây đói ghrelin và hormone gây no là leptin.
- Viêm nội tâm mạc là tình trạng viêm lớp lót bên trong hoặc nội tâm mạc tim do vi khuẩn xâm nhập vào máu và tích tụ lại trong tim. Hầu hết những trường hợp mắc viêm nội tâm mạc đều có triệu chứng sốt và đi kèm với cảm giác chán ăn. Nhiệt độ cơ thể người bệnh tăng cao dẫn tới tăng quá trình trao đổi chất và gây sụt cân nhanh chóng.
- Bệnh lao là bệnh truyền nhiễm thường gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cơ quan phổi. Sụt cân và chán ăn là các dấu hiệu chính của căn bệnh này. Tuy nhiên, nguyên nhân gây bệnh vẫn cần được tìm hiểu thêm để làm cho đầy đủ hơn,
- Ung thư. Theo hiệp hội ung thư Hoa Kỳ cho biết một trong những dấu hiệu đầu tiên của bệnh ung thư là cân nặng giảm nhanh chóng và không rõ nguyên nhân. Tình trạng này gây viêm, thúc đẩy sự teo cơ và pháp vỡ hormon điều chỉnh thèm ăn. Hơn nữa các khối u phát triển là tăng mức tiêu hao năng lượng khi nghỉ ngơi làm cho cân nặng giảm nhanh chóng.
- Bệnh Addison khá hiếm gặp, chúng làm cho hệ thống miễn dịch bị tấn công. Khi đó tuyến thượng thận sẽ không thể tạo đủ hormone như cortisol hoặc aldosterone… giúp điều chỉnh chức năng cả về trao đổi chất trong cơ thể và sự thèm ăn.
- Bệnh HIV bao gồm các loại virus tấn công vào các tế bào miễn dịch khiến cho có thể dễ dàng bị nhiễm trùng, dẫn tới hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải. Tình trạng nặng của bệnh là do sụt cân thiếu dinh dưỡng, từ đó làm giảm cảm giác đói.
- Bệnh suy tim sung huyết khi tim không thể nạp đủ máu, hoặc bơm máu quá mạnh. Hệ thống tiêu hoá của cơ thể không nhận được đủ máu khiến cho cơ thể rơi vào tình trạng buồn nôn… Khi gặp tình trạng khó thở và viêm ở các mô tim bị tổn thương sẽ làm cho quá trình trao đổi chất diễn ra nhanh hơn.
Khi nào mệt mỏi chán ăn sụt cân gây nguy hiểm cho sức khoẻ và cần đi khám?
Mệt mỏi chán ăn sụt cân có thể xuất phát từ các lý do không bệnh lý như rối loạn lo âu, các bệnh tâm thần kinh,… Tình trạng này do cơ thể quá căng thẳng và có thể dẫn tới mất ngủ. Ngoài ra, do áp lực công việc hoặc do quá bận rộn không có thời gian nghỉ ngơi… khiến cho cơ thể chán ăn và gây ra sụt cân. Mặc dù vậy, như trình bày ở trên những người mệt mỏi chán ăn sụt cân có thể xuất phát từ bệnh lý. Vì vậy nếu xuất hiện các dấu hiệu sau thì người bệnh cần đi khám và có phương pháp điều trị phù hợp kịp thời, tránh những ảnh hưởng xấu có thể gây ra cho sức khỏe.
- Khi cân nặng cơ thể mất đi ít nhất khoảng 5% tổng số cân nặng của cơ thể và tình trạng này kéo dài từ 6 đến 12 tháng. Người bệnh không hề thay đổi về chế độ ăn hay các thói quen ăn uống trong suốt quá trình bị giảm cân. Hoặc không phải sụt cân do thực hiện luyện tập cường độ cao. Theo thống kê cho thấy các bệnh lý liên quan đến sụt cân bao gồm ung thư chiếm 15% đến 37%, rối loạn tiêu hoá chiếm 10% đến 20%, rối loạn tâm thần từ 10% đến 23%. Ngoài ra còn có khoảng 25% bệnh nhân sụt cân mà không xác định được nguyên nhân là gì.
- Đi kèm với trạng thái sụt cân người bệnh bị mệt mỏi và dây là những dấu hiệu của bệnh suy thượng thận, thận mãn. trầm cảm, hội chứng thận hư, bệnh u hạt hay các bệnh nhiễm trùng khác…
- Sốt và ra mồ hôi trộm vào buổi đêm.
- Một số người bệnh có kèm theo ho, khó thở, đi tiểu ra máu, khát nước quá mức, đi tiểu nhiều, tiểu máu, ớn lạnh, tay chân run, đau thắt ngực, đau bụng, đau nhức cơ khớp…
Cách khắc phục tình trạng mệt mỏi chán ăn
Mệt mỏi chán ăn sụt cân có thể khiến người bệnh suy kiệt cả về thể chất và tinh thần. Theo đó, việc tìm hiểu nguyên nhân và cách khắc phục là vô cùng quan trọng:
- Thay đổi các thói quen sinh hoạt. Cảm giác mệt mỏi sẽ khiến cho cơ thể không thể hoàn thành các công việc hàng ngày. Vì vậy bạn cần sắp xếp lại mọi công việc để tránh tình trạng công việc quá tải. Thêm vào đó, không nên ôm đồm việc sẽ khiến cho cơ thể rơi vào trạng thái chán ăn. Ngoài ra, nên dành thời gian thư giãn, có thể tắm dưới vòi hoa sen hoặc ngâm mình trong nước mát, hít thở sâu, massage… giúp giảm căng thẳng và mệt mỏi cho cơ thể.
- Cân đối lại các bữa ăn trong ngày giúp cơ thể tìm lại cảm giác ngon miệng. Nên chia nhỏ các bữa ăn trong ngày nhằm cung cấp đủ lượng và chất dinh dưỡng cho cơ thể. Ngoài ra có thể lựa chọn đĩa ăn lớn hơn để tạo cảm giác đang ăn ít và như vậy sẽ tăng thêm đồ ăn. Hạn chế hoặc tránh sử dụng các loại thức ăn có chứa dầu mỡ hoặc hàm lượng muối quá cao. Như vậy sẽ khiến cho người ăn nhanh ngán. Bạn có thể thêm một số loại gia vị kích thích cảm giác ăn uống như quế, …
- Ngoài ra nên thực hiện luyện tập thể dục thường xuyên để giúp tiêu hao và đốt cháy năng lượng tốt. Từ đó tăng và kích thích sự thèm ăn giúp cơ thể ăn được ngon hơn và nhiều hơn.
- Đảm bảo chất lượng giấc ngủ để cơ thể duy trì tốc độ trao đổi chất ổn định, từ đó giúp cho cơ thể khỏe mạnh và tăng cường sức đề kháng
- Giữ vệ sinh răng miệng, đồng thời chữa dứt điểm các cơn đau do răng miệng gây nên giúp sử dụng thức ăn dễ dàng và cảm nhận được vị giác khi ăn các loại thực phẩm.
- Thay đổi món ăn giúp kích thích vị giác, từ đó có thể lựa chọn ăn nhiều hơn.
Mệt mỏi chán ăn sụt cân có thể căng thẳng, quá tải trong công việc. Tuy nhiên, đây cũng là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng như ung thư, đái tháo đường loại 1, viêm khớp… Vì vậy, nếu gặp mệt mỏi chán ăn sụt cân trong khoảng thời gian dài mà không có bất kỳ can thiệp gì thì bạn cần được khám và điều trị ngay để hạn chế các biến cố có thể xảy ra. Bên cạnh đó, có thể cải thiện tình trạng này bằng việc ăn uống khoa học, sắp xếp lối sống hợp lý, và tăng cường luyện tập thể thao.
Tài liệu tham khảo: nhs.uk, mayoclinic.org, healthline.com
Bài viết của: Vũ Thị Quỳnh Chi