Các dấu hiệu trầm cảm ở đàn ông

Đàn ông hay phụ nữ đều có thể bị trầm cảm vào một thời điểm nào đó trong cuộc đời. Trầm cảm là một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng ảnh hưởng đến cách một người suy nghĩ, cảm nhận và hành động. Các yếu tố xã hội và sinh học khiến việc nhận biết và chẩn đoán bệnh trầm cảm của người đàn ông trở nên khó khăn hơn. Đồng thời, nam giới thường bị trầm cảm với các dấu hiệu trầm cảm ở đàn ông khác nhau và đôi khi khó xác định hơn.

1. Dấu hiệu trầm cảm ở đàn ông

Trầm cảm ảnh hưởng đến hàng triệu nam giới ở mọi lứa tuổi khác nhau. Tất nhiên, việc ai cũng có lúc cảm thấy chán nản, sa sút tâm trạng là một phản ứng bình thường trước những mất mát, thất bại và thất vọng trong cuộc sống. Tuy nhiên, bệnh trầm cảm của người đàn ông làm thay đổi cách suy nghĩ, cảm nhận và hoạt động trong cuộc sống hàng ngày. Các dấu hiệu trầm cảm ở nam giới có thể gây giảm năng suất ở nơi làm việc hoặc trường học và ảnh hưởng đến các mối quan hệ, chất lượng giấc ngủ, chế độ dinh dưỡng và sự tận hưởng cuộc sống nói chung. Những người bị bệnh trầm cảm của người đàn ông có nguy cơ tự kết liễu đời mình cao gấp 4 lần so với phụ nữ, điều quan trọng là phải tìm kiếm sự giúp đỡ để điều trị chứng trầm cảm trước khi cảm giác tuyệt vọng trở thành cảm giác tự tử. 

Mỗi người bị trầm cảm đều có các dấu hiệu trầm cảm ở nam giới khác nhau. Những biểu hiện của bệnh trầm cảm ở đàn ông mà nhiều người gặp phải và những cái ít phổ biến hơn mà ai đó có thể không mắc phải. Đàn ông cũng có thể gặp các triệu chứng cảm xúc khác với những gì thường liên quan đến trầm cảm. Các dấu hiệu trầm cảm ở nam giới phổ biến bao gồm:

1.1. Các dấu hiệu trầm cảm ở nam giới về mặt thể chất

Bệnh trầm cảm của người đàn ông có thể nhận thấy bởi những ảnh hưởng về thể chất. Mặc dù trầm cảm được coi là rối loạn sức khỏe tâm thần nhưng nó cũng có thể biểu hiện với những thay đổi về mặt thể chất. Một số dấu hiệu thể chất có thể gặp phải của bệnh trầm cảm ở nam giới bao gồm:

• Cảm giác đau nhức đầu kéo dài không rõ nguyên nhân;
• Các vấn đề về tiêu hóa như chướng bụng, đầy hơi, tiêu chảy và táo bón;
• Rối loạn cương dương và các vấn đề liên quan đến tình dục khác;
• Các vấn đề liên quan đến nội tiết tố như testosterone thấp;
• Rối loạn nhịp tim với tình trạng tim đập nhanh kèm theo cảm giác đau tức ngực;
• Tăng hoặc giảm cân ngoài ý muốn.

1.2. Các dấu hiệu trầm cảm ở nam giới về mặt tinh thần

Các dấu hiệu trầm cảm ở nam giới về mặt tinh thần có thể biểu hiện khác nhau ở nam giới so với những người thuộc giới tính khác, điều này có thể khiến trầm cảm khó phát hiện hơn. Một số triệu chứng trầm cảm về mặt tinh thần phổ biến nhất của bệnh trầm cảm ở nam giới bao gồm:

• Không có hoặc giảm khả năng tập trung;
• Những vấn đề liên quan đến suy giảm trí nhớ;
• Xuất hiện kiểu suy nghĩ ám ảnh cưỡng chế;
• Xuất hiện những ý nghĩ hoang tưởng;
• Các vấn đề về giấc ngủ thường là khó ngủ;
• Xuất hiện suy nghĩ hoặc có ý nghĩ tự tử.

1.3. Các dấu hiệu trầm cảm ở nam giới về mặt cảm xúc

Khi hầu hết mọi người nghe thấy từ “trầm cảm”, họ nghĩ đến một người có vẻ rất buồn bã. Tuy nhiên, nỗi buồn chỉ là một trong nhiều cảm xúc mà trầm cảm có thể gây ra. Ngoài nỗi buồn, đàn ông có thể gặp các dấu hiệu trầm cảm ở nam giới về mặt cảm xúc sau đây:

• Cảm giác kích động, bồn chồn, hiếu chiến kèm theo thường xuyên tức giận;
• Tách biệt hoặc rút lui cảm xúc khỏi bạn bè, gia đình và đồng nghiệp;
• Giảm quan tâm đến gia đình, cộng đồng, sở thích và công việc;
• Thiếu ham muốn tình dục;
• Nhạy cảm với những lời chỉ trích hoặc mất khiếu hài hước cho đến nổi giận trên đường, nóng nảy hoặc thậm chí là bạo lực. Một số đàn ông trở nên bạo hành hoặc kiểm soát.

1.4. Các dấu hiệu trầm cảm ở nam giới về mặt hành vi

Các triệu chứng về tinh thần, thể chất và cảm xúc của trầm cảm ở nam giới cũng có thể ảnh hưởng đến hành vi. Ở nam giới, các triệu chứng trầm cảm về hành vi thường gặp nhất bao gồm:

• Khó khăn trong việc đáp ứng công việc, gia đình và các trách nhiệm cá nhân khác;
• Thường xuyên lạm dụng các chất kích thích như đồ uống có cồn, ma túy;
• Tham gia vào các hoạt động nguy hiểm như lái xe liều lĩnh hoặc quan hệ tình dục không an toàn;
• Nghiện cờ bạc;
• Cách ly xã hội;
• Nỗ lực hành động để tự kết liễu cuộc đời. 

Các dấu hiệu trầm cảm ở nam giới khác nhau với mọi người nhưng có thể có nhiều nam giới gặp phải các triệu chứng thay thế hơn, như khó chịu, tức giận và giảm khả năng kiểm soát xung động.

2. Các dấu hiệu trầm cảm ở đàn ông có khác phụ nữ không?

Nhiều nam giới có dấu hiệu dấu hiệu trầm cảm ở đàn ông bắt đầu làm việc nhiều giờ hoặc lấp đầy thời gian để bận rộn, thay vì giải quyết vấn đề trầm cảm. Nam giới có nguy cơ tự tử hoàn toàn cao gấp ba đến bốn lần so với phụ nữ.

Nhiều nghiên cứu đã được thực hiện về sự khác biệt trong triệu chứng và chẩn đoán trầm cảm ở nam và nữ. Tuy nhiên, hiện tại không có giả thuyết nào được thống nhất để giải thích những khác biệt này.

Các nghiên cứu cho rằng trầm cảm ở nam và nữ là những hội chứng riêng biệt, cũng như nam giới chỉ gặp phải các triệu chứng khác nhau của cùng một căn bệnh. Một số nghiên cứu cho thấy đàn ông có thể gặp nhiều “triệu chứng hướng ngoại” hơn như cáu gắt, từng cơn tức giận, sử dụng chất gây nghiện, hành vi tự hủy hoại bản thân hoặc tăng cường công việc.

3. Cách điều trị trầm cảm ở đàn ông cần lưu ý điều gì?

Trầm cảm thường được điều trị bằng liệu pháp trò chuyện, dùng thuốc hoặc kết hợp cả hai phương pháp này. Nhiều nam giới bắt đầu điều trị bệnh trầm cảm của người đàn ông ở mức độ vừa phải bằng cách đặt lịch hẹn với chuyên gia trị liệu tâm lý. Từ đó, nhà trị liệu có thể đề xuất các loại hình chăm sóc cụ thể, như liệu pháp hành vi nhận thức, trị liệu giữa các cá nhân, liệu pháp giải quyết vấn đề, liệu pháp tâm lý hoặc sử dụng thuốc nếu cần.

Một số phương pháp trị liệu đã được chứng minh là có tác dụng giúp điều trị trầm cảm, đặc biệt là liệu pháp hành vi nhận thức (CBT), liệu pháp giữa các cá nhân (IPT) và liệu pháp giải quyết vấn đề. Trị liệu thường được thử trước tiên hoặc kết hợp với thuốc, và tất cả đều phụ thuộc vào từng cá nhân.

3.1. Sử dụng thuốc

Thuốc dùng để điều trị bệnh trầm cảm của người đàn ông được gọi là thuốc chống trầm cảm. Các loại thuốc này có tác dụng làm giảm các triệu chứng liên quan đến giấc ngủ, cảm giác thèm ăn và khả năng tập trung sẽ thuyên giảm trước tâm trạng của ai đó. Thuốc chống trầm cảm có thể mất đến vài tuần mới phát huy tác dụng. Điều quan trọng là phải dùng thuốc lâu trước khi đưa ra bất kỳ quyết định nào.

Nếu bạn cảm thấy khỏe hơn hoặc không nhận thấy bất kỳ cải thiện nào, cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi ngừng thuốc. Các loại thuốc điều trị trầm cảm, bao gồm các:

• Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI);
• Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin-norepinephrine (SNRI);
• Thuốc chống trầm cảm ba vòng (TCA);
• Thuốc ức chế monoamine oxidase (MAOIs);
• Thuốc đối kháng thụ thể N-Methyl-D-Aspartate (NMDA);

Tác dụng phụ có thể xảy ra với bất kỳ loại thuốc nào và những tác dụng phụ xảy ra với thuốc chống trầm cảm bao gồm đau nhức đầu, buồn nôn và rối loạn tiêu hóa, rối loạn giấc ngủ, khó ngủ, cảm giác bồn chồn, mất ham muốn tình dục hoặc các vấn đề tình dục. Đối với các tác dụng phụ về tình dục, đặc biệt liên quan đến thuốc điều trị trầm cảm, các bác sĩ có thể kê đơn thuốc chống trầm cảm thay thế hoặc giảm liều lượng.

3.2. Liệu pháp sốc điện

Đối với những người mắc bệnh trầm cảm của người đàn ông nghiêm trọng, không thể chữa trị bằng thuốc hoặc liệu pháp tâm lý, bác sĩ có thể sử dụng liệu pháp sốc điện. Tuy nhiên liệu pháp này có thể gây ra các tác dụng không mong muốn như lú lẫn hoặc mất trí nhớ, thường là chỉ trong khoảng thời gian ngắn hạn.

3.3. Tâm lý trị liệu

Một số loại trị liệu tâm lý hoặc liệu pháp nói chuyện trên máy tính có thể giúp giảm biểu hiện của bệnh trầm cảm ở đàn ông. Một số phương pháp điều trị cũng hiệu quả như dùng thuốc điều trị trầm cảm. 

Trị liệu giúp bằng cách hướng dẫn những cách suy nghĩ và hành xử mới, và thay đổi thói quen có thể có nguy cơ dẫn đến trầm cảm. Liệu pháp hành vi nhận thức (CBT), trị liệu giữa các cá nhân (IPT) và liệu pháp giải quyết vấn đề là những phương pháp trị liệu tâm lý có kết quả khả quan trong điều trị bệnh trầm cảm của người đàn ông.

Điều trị trầm cảm nên được cá nhân hóa. Một số đàn ông, có thể thử tâm lý trị liệu trước và thêm thuốc chống trầm cảm sau nếu cần. Những người khác có thể bắt đầu điều trị bằng cả hai phương pháp là thuốc và tâm lý trị liệu.

Tóm lại, đàn ông có thể gặp các triệu chứng bệnh trầm cảm của người đàn ông khác với phụ nữ. Ngoài các triệu chứng điển hình như cảm giác tuyệt vọng và mất hứng thú với các hoạt động, nam giới cũng có thể gặp các triệu chứng như tức giận, khó chịu và có hành vi mạo hiểm. Sự khác biệt về triệu chứng giữa nam và nữ có thể liên quan đến sự khác biệt về vai trò giới hoặc cách nam giới thể hiện cảm xúc của mình. Nếu bạn đang gặp phải các biểu hiện của bệnh trầm cảm ở đàn ông thì bác sĩ có thể đưa ra các phương pháp điều trị để có thể giúp bạn kiểm soát các triệu chứng của mình.

Nguồn tham khảo: verywellhealth.com, betterhealth.vic.gov.au, healthline.com, .helpguide.org