Vitamin C từ lâu đã được biết đến như một vi chất thiết yếu với nhiều vai trò sinh học quan trọng. Đặc biệt, khả năng tăng sức đề kháng ở người lớn là lý do khiến loại vitamin này được khuyến nghị trong chế độ dinh dưỡng hằng ngày, nhất là trong thời điểm giao mùa hoặc dịch bệnh. Nhưng cụ thể vitamin C tăng đề kháng như thế nào? Cơ chế sinh học nào tạo nên hiệu quả đó? Và làm thế nào để bổ sung vitamin C đúng cách? Hãy cùng tìm hiểu toàn diện trong bài viết dưới đây.
1. Vitamin C là gì?
Vitamin C (tên khoa học: acid ascorbic) là một loại vitamin tan trong nước, không thể tự tổng hợp bởi cơ thể người, do đó cần được cung cấp qua thực phẩm hoặc các hình thức bổ sung khác.
Đây là một chất chống oxy hóa mạnh mẽ, tham gia vào nhiều quá trình sinh lý như tổng hợp collagen, hấp thu sắt, trung hòa gốc tự do và điều hòa miễn dịch – yếu tố then chốt giúp vitamin C tăng sức đề kháng cho người lớn một cách hiệu quả.
2. Vitamin C tăng sức đề kháng cho người lớn thế nào?
2.1. Tăng cường hàng rào miễn dịch tự nhiên
Vitamin C đóng vai trò bảo vệ lớp biểu mô niêm mạc – tuyến phòng thủ đầu tiên chống lại vi khuẩn và virus. Nó giúp duy trì tính toàn vẹn của da và niêm mạc, đặc biệt tại đường hô hấp, từ đó ngăn chặn sự xâm nhập của tác nhân gây bệnh.
2.2. Hỗ trợ hoạt động của tế bào miễn dịch
Vitamin C tác động tích cực đến nhiều loại tế bào miễn dịch:
- Tăng khả năng di chuyển và thực bào của bạch cầu trung tính (neutrophils) – giúp loại bỏ vi khuẩn hiệu quả hơn.
- Tăng sinh tế bào lympho T và B – góp phần tạo kháng thể và trí nhớ miễn dịch.
- Chống lại quá trình chết tế bào sớm (apoptosis) của các tế bào miễn dịch trong điều kiện stress hoặc viêm nhiễm nặng.
Nhờ vậy, vitamin C tăng đề kháng toàn diện từ miễn dịch bẩm sinh đến miễn dịch thích nghi – điều rất cần thiết cho người lớn tuổi hoặc người có miễn dịch suy giảm.
2.3. Trung hòa gốc tự do và giảm viêm
Gốc tự do sinh ra khi cơ thể chống lại vi khuẩn, nhưng nếu tích tụ quá mức, chúng có thể gây tổn thương tế bào. Vitamin C giảm stress oxy hóa, từ đó giảm viêm, hỗ trợ quá trình hồi phục nhanh hơn sau bệnh.
3. Vì sao người lớn tuổi cần vitamin C tăng sức đề kháng?
Tuổi càng cao, chức năng miễn dịch càng suy giảm – hiện tượng được gọi là lão hóa miễn dịch (immunosenescence). Người trung niên và lớn tuổi thường:
- Dễ nhiễm virus, vi khuẩn hơn.
- Hồi phục chậm sau ốm.
- Có nhiều bệnh nền (tim mạch, tiểu đường) làm tăng nguy cơ biến chứng.
Trong bối cảnh này, vitamin C tăng sức đề kháng cho người lớn bằng cách duy trì hoạt động hiệu quả của hệ miễn dịch, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương và cải thiện khả năng phục hồi.
Một nghiên cứu của Hemilä (2017) cho thấy, bổ sung vitamin C có thể giảm 8–14% thời gian bị cảm lạnh ở người trưởng thành,
4. Cách bổ sung vitamin C tăng sức đề kháng hiệu quả
4.1. Qua thực phẩm
Các thực phẩm giàu vitamin C gồm:
- Trái cây: cam, bưởi, kiwi, dâu tây, ổi.
- Rau củ: ớt chuông, bông cải xanh, cải bó xôi, cà chua.
Lượng khuyến nghị mỗi ngày theo NIH (Hoa Kỳ):
- Nam giới trưởng thành: 90 mg/ngày
- Nữ giới trưởng thành: 75 mg/ngày
- Người hút thuốc: +35 mg/ngày bổ sung
Tuy nhiên, người đang hồi phục sau bệnh, người lớn tuổi hoặc bị stress oxy hóa cao (ví dụ: do ô nhiễm, bệnh mạn tính) có thể cần nhiều hơn.
4.2. Qua viên uống hoặc dạng truyền
- Viên uống vitamin C tiện lợi nhưng hấp thu bị giới hạn (~200 mg/lần). Liều cao có thể gây rối loạn tiêu hóa.
- Truyền vitamin C tĩnh mạch là phương pháp giúp đưa lượng lớn vitamin C trực tiếp vào máu, vượt qua giới hạn hấp thu đường ruột, đặc biệt phù hợp với người có nhu cầu miễn dịch cao, kém hấp thu hoặc đang điều trị bệnh mạn tính.
Lưu ý: Việc truyền vitamin C cần có chỉ định và theo dõi y tế.
Những lưu ý khi bổ sung vitamin C
- Không dùng liều cao kéo dài (>2000 mg/ngày), dễ gây sỏi thận, tiêu chảy.
- Kết hợp với kẽm, vitamin D để tối ưu hóa miễn dịch.
- Người có tiền sử sỏi thận canxi oxalat nên thận trọng khi bổ sung liều cao.
Hiện phòng khám Drip Hydration cung cấp dịch vụ khám, xét nghiệm đánh giá tình trạng thiếu vitamin C và có các sản phẩm bổ sung vitamin dạng truyền (tĩnh mạch – IV vitamin). Để được hướng dẫn khám và truyền vitamin C tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, hãy đặt hẹn với chuyên gia của Drip Hydration qua hotline hoặc đăng ký tư vấn miễn phí tại đây:
Tài liệu tham khảo:
- Carr, A. C., & Maggini, S. (2017). Vitamin C and Immune Function. Nutrients, 9(11), 1211.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5707683/
- Wintergerst, E. S., Maggini, S., & Hornig, D. H. (2006). Immune-enhancing role of vitamin C. Annals of Nutrition & Metabolism, 50(2), 85–94.
- National Institutes of Health (NIH) – Office of Dietary Supplements. Vitamin C Fact Sheet for Health Professionals.
https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminC-HealthProfessional/
- Hemilä, H. (2017). Vitamin C and infections. Nutr Rev, 75(9), 737–757.
https://academic.oup.com/nutritionreviews/article/75/9/737/4099717
- Fritz, H., Flower, G., Weeks, L., et al. (2014). Intravenous vitamin C and cancer: a systematic review. Canadian Medical Association Journal Open, 2(3), E143–E153.
Đọc thêm: Các sản phẩm truyền vitamin của Drip Hydration
Bài viết của: Biên tập viên Drip Hydration