Vì sao viêm dạ dày gây buồn nôn?

Viêm dạ dày là một trong những bệnh lý phổ biến liên quan đến hệ tiêu hóa, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của hàng triệu người trên toàn thế giới. Hiểu rõ nguyên nhân viêm dạ dày gây buồn nôn là bước đầu tiên để tìm ra các phương pháp điều trị hiệu quả và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

1. Buồn nôn có phải biểu hiện điển hình của viêm dạ dày?

Buồn nôn là một trong những biểu hiện điển hình của viêm dạ dày, nhưng không phải ai bị viêm dạ dày cũng sẽ trải qua triệu chứng này. Các biểu hiện phổ biến khác của viêm dạ dày bao gồm:

• Đau hoặc khó chịu ở vùng thượng vị: Đây là triệu chứng chính của viêm dạ dày, có thể xuất hiện dưới dạng đau âm ỉ hoặc đau dữ dội.
• Chướng bụng: Cảm giác đầy hơi, chướng bụng sau khi ăn.
• Ợ hơi, ợ chua: Do sự tăng sản xuất acid trong dạ dày.
• Viêm loét dạ dày nôn ra máu: Thường xảy ra khi niêm mạc dạ dày bị kích thích hoặc viêm nhiễm nghiêm trọng.
• Mất cảm giác thèm ăn: Do cảm giác khó chịu trong dạ dày, người bệnh có thể không muốn ăn uống.
• Đầy hơi, chướng bụng: Cảm giác này thường xuất hiện sau khi ăn.

Tuy buồn nôn là triệu chứng điển hình, nhưng cần lưu ý rằng viêm dạ dày có thể biểu hiện qua nhiều triệu chứng khác nhau và không phải lúc nào cũng bao gồm buồn nôn. Việc chẩn đoán và điều trị chính xác nên dựa trên sự thăm khám và tư vấn của bác sĩ.

2. Vì sao viêm dạ dày gây buồn nôn?

Viêm dạ dày gây buồn nôn do một số cơ chế và yếu tố sau đây:

• Kích thích niêm mạc dạ dày: Khi niêm mạc dạ dày bị viêm, nó trở nên nhạy cảm và dễ bị kích thích. Sự kích thích này có thể kích hoạt phản xạ gây buồn nôn và nôn mửa.
• Tăng sản xuất acid dạ dày: Viêm dạ dày thường đi kèm với sự tăng sản xuất acid. Acid dư thừa này có thể kích thích niêm mạc dạ dày và gây buồn nôn.
• Phản ứng viêm: Khi niêm mạc dạ dày bị viêm, cơ thể sẽ phát triển phản ứng viêm để bảo vệ và chữa lành tổn thương. Tuy nhiên, các chất gây viêm và phản ứng này có thể kích thích dây thần kinh trong dạ dày, dẫn đến buồn nôn.
• Hormon và chất dẫn truyền thần kinh: Viêm dạ dày có thể làm tăng sản xuất các hormon và chất dẫn truyền thần kinh như serotonin và prostaglandin, ảnh hưởng đến trung tâm buồn nôn trong não và gây ra cảm giác buồn nôn.
• Căng thẳng và lo âu: Tình trạng viêm dạ dày có thể gây ra căng thẳng và lo âu, làm tăng cảm giác buồn nôn thông qua tác động của hệ thần kinh tự chủ.
• Ảnh hưởng của thuốc và thức ăn: Một số loại thuốc dùng để điều trị viêm dạ dày hoặc các loại thực phẩm có thể kích thích niêm mạc dạ dày, góp phần gây buồn nôn.

Những yếu tố này kết hợp lại làm cho người bị viêm loét dạ dày buồn nôn và nôn mửa.

3. Cách nào giảm buồn nôn cho người viêm dạ dày?

Giảm hiện tượng viêm dạ dày buồn nôn có thể được thực hiện bằng cách kết hợp các biện pháp thay đổi lối sống, chế độ ăn uống và sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ. Dưới đây là một số cách hiệu quả:

3.1. Chế độ ăn uống hợp lý

• Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày thay vì ba bữa lớn.
• Tránh ăn các thực phẩm gây kích thích như đồ cay, chua, dầu mỡ, và đồ uống có cồn.
• Uống đủ nước, nhưng tránh uống quá nhiều trong bữa ăn.
• Tránh ăn quá no hoặc để bụng quá đói.

3.2. Thay đổi lối sống

• Giữ cho đầu cao hơn thân khi nằm hoặc ngủ để tránh trào ngược acid.
• Tránh căng thẳng và lo âu bằng cách thực hành các kỹ thuật thư giãn như yoga, thiền, hoặc tập thể dục nhẹ nhàng.
• Không hút thuốc và tránh xa môi trường có khói thuốc.

3.3. Sử dụng thuốc

• Dùng thuốc giảm acid dạ dày theo chỉ định của bác sĩ như thuốc kháng acid (antacid), thuốc ức chế bơm proton (PPI) hoặc thuốc chẹn H2.
• Sử dụng thuốc chống buồn nôn như dimenhydrinate hoặc metoclopramide nếu cần thiết và được bác sĩ kê đơn.

3.4. Sử dụng các biện pháp tự nhiên

• Uống trà gừng hoặc ngậm gừng tươi có thể giúp giảm buồn nôn.
• Sử dụng bạc hà dưới dạng trà hoặc kẹo bạc hà có thể có tác dụng làm dịu dạ dày.
• Thực phẩm giàu vitamin B6 như chuối, gà, và cá cũng có thể giúp giảm buồn nôn.

3.5. Điều chỉnh tư thế và hoạt động

• Tránh nằm ngay sau khi ăn, nên đứng hoặc ngồi thẳng ít nhất 30 phút sau bữa ăn.
• Tránh vận động mạnh ngay sau khi ăn.

3.6. Theo dõi và điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt

• Ghi nhật ký thực phẩm để xác định các thực phẩm gây buồn nôn và tránh chúng.
• Điều chỉnh thói quen ăn uống và lối sống dựa trên phản ứng của cơ thể.

Tóm lại, viêm dạ dày gây buồn nôn là một tình trạng phổ biến có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu. Buồn nôn trong viêm dạ dày xuất phát từ sự kích thích niêm mạc dạ dày, tăng sản xuất acid, phản ứng viêm, sự thay đổi hormon và chất dẫn truyền thần kinh, cùng với các yếu tố căng thẳng và lo âu. Hiểu rõ những cơ chế này giúp chúng ta nhận diện và áp dụng các biện pháp điều trị hiệu quả, từ việc thay đổi chế độ ăn uống và lối sống đến sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ. 

Tài liệu tham khảo: Betterhealth.vic.gov.au, Newsinhealth.nih.gov