Khi bị sốt, nhiều người lớn lo lắng không biết làm thế nào để hạ sốt nhanh mà vẫn an toàn. Bài viết này hướng dẫn cách hạ sốt nhanh cho người lớn tại nhà, bao gồm các phương pháp tự nhiên, mẹo chăm sóc cơ thể và lưu ý quan trọng giúp bạn hạ sốt hiệu quả mà không cần dùng thuốc liều cao.

Nguyên nhân thường gặp khiến người lớn bị sốt

Sốt ở người lớn có thể xuất hiện do nhiều yếu tố khác nhau, khiến cơ thể mệt mỏi. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến:

Nhiễm virus như cảm cúm, cảm lạnh, sốt siêu vi… khiến thân nhiệt tăng cao.
Nhiễm vi khuẩn (viêm họng, viêm phổi, viêm đường tiết niệu…) gây sốt kéo dài.
Phản ứng sau tiêm vắc xin, thường là sốt nhẹ đến vừa, có thể cải thiện bằng các cách hạ sốt nhanh cho người lớn tại nhà trong 24–48 giờ đầu.
Căng thẳng, stress, thiếu ngủ làm hệ miễn dịch suy yếu, khiến cơ thể dễ bị sốt nhẹ.
Say nắng hoặc quá nhiệt do hoạt động ngoài trời, dẫn đến tăng thân nhiệt đột ngột.
Tác dụng phụ của thuốc hoặc dị ứng thuốc cũng có thể gây sốt.
Các bệnh lý mạn tính như viêm khớp, bệnh tự miễn, rối loạn nội tiết… có thể khiến cơ thể phản ứng bằng sốt nhẹ.

Stress kéo dài là một trong những nguyên nhân gây sốt hay gặp ở người lớn (Ảnh: Sưu tầm Internet)

Cách hạ sốt nhanh cho người lớn tại nhà không cần thuốc

Nghiên cứu của Mackowiak et al. (1997, New England Journal of Medicine) nhấn mạnh rằng việc duy trì thân nhiệt trong giới hạn an toàn bằng các biện pháp vật lý có thể giúp giảm khó chịu và cải thiện trạng thái chung mà không cần can thiệp dược lý ngay lập tức. Các biện pháp tự nhiên luôn được ưu tiên khi người lớn bị sốt nhẹ đến sốt vừa, bởi chúng an toàn, dễ thực hiện và mang lại hiệu quả giảm nhiệt nhanh chóng.

Một số cách hạ sốt nhanh cho người lớn tại nhà không cần thuốc chính là:

Chườm ấm: Chườm ấm là phương pháp an toàn, dễ thực hiện tại nhà. Nhiệt độ ấm vừa phải giúp giãn mạch, tăng lưu thông máu dưới da, từ đó hỗ trợ tản nhiệt và hạ thân nhiệt tự nhiên. Theo nghiên cứu của Singhi & Chaudhary (2002, Indian Pediatrics), các biện pháp vật lý như chườm ấm hoặc lau người bằng nước ấm giúp hạ sốt hiệu quả và giảm cảm giác mệt mỏi ở người lớn mà không cần dùng thuốc hạ sốt.
Uống nhiều nước: Sốt khiến cơ thể mất nhiều nước qua mồ hôi và hơi thở, dẫn đến mệt mỏi và mất cân bằng điện giải. Việc bổ sung nước lọc, oresol hoặc dung dịch điện giải giúp bù nước kịp thời, hỗ trợ điều hòa thân nhiệt và ngăn tình trạng kiệt sức, giảm nguy cơ sốc nhiệt và hỗ trợ chức năng miễn dịch.
Tắm hoặc lau người bằng nước ấm: Phương pháp này giúp hạ nhiệt từ từ, tránh co mạch đột ngột như khi dùng nước lạnh, đồng thời duy trì sự thoải mái cho cơ thể. Sự thay đổi nhiệt độ từ từ giúp cơ thể điều chỉnh thân nhiệt an toàn và hiệu quả.
Nghỉ ngơi trong không gian thoáng mát: Giữ phòng thông thoáng, mát mẻ nhưng tránh gió lùa, kết hợp hạn chế vận động mạnh giúp cơ thể giảm tiêu hao năng lượng và tập trung vào việc hạ sốt. Đây là cơ chế hỗ trợ quá trình điều hòa thân nhiệt tự nhiên và tăng khả năng phục hồi.
Mặc quần áo thoáng, thấm hút mồ hôi: Trang phục nhẹ, dễ thoáng khí giúp giảm cảm giác bí bách và hỗ trợ cơ thể tản nhiệt tự nhiên hiệu quả hơn, tránh giữ nhiệt gây khó chịu.
Bổ sung thực phẩm giàu vitamin C: Nước cam, chanh, bưởi hoặc nước ấm pha mật ong không chỉ giúp tăng sức đề kháng mà còn hỗ trợ quá trình hạ sốt nhanh hơn. Nghiên cứu của Carr & Maggini (2017, Nutrients) cho thấy vitamin C có tác dụng hỗ trợ chức năng miễn dịch, giúp cơ thể phản ứng hiệu quả hơn với tình trạng viêm nhiễm.
Chườm lạnh dưới nách hoặc bẹn trong thời gian ngắn: Các vị trí này tập trung nhiều mạch máu lớn nên giúp giảm nhiệt tức thời. Tuy nhiên, cần thực hiện đúng cách, trong thời gian ngắn, để tránh làm cơ thể run rẩy hoặc cảm giác lạnh đột ngột.

Bổ sung chế độ dinh dưỡng hợp lý để tăng đề kháng cho người bị sốt (Ảnh: Sưu tầm Internet)

Cách hạ sốt nhanh bằng thuốc an toàn

Bên cạnh các biện pháp tự nhiên, sử dụng thuốc đúng cách là lựa chọn quan trọng giúp giảm sốt nhanh và an toàn cho người lớn. Bạn có thể cân nhắc sử dụng thuốc trong trường hợp sốt cao, mệt mỏi nhiều hoặc sốt kéo dài. Một số loại thuốc thường được sử dụng gồm:

Thuốc hạ sốt chứa Paracetamol: Đây là lựa chọn phổ biến và an toàn giúp hạ nhiệt nhanh. Paracetamol thường là thuốc được ưu tiên vì phù hợp với hầu hết người trưởng thành, nhưng cần dùng đúng theo hướng dẫn trên nhãn hoặc chỉ định của bác sĩ.
Thuốc chống viêm giảm đau không steroid (NSAIDs) như ibuprofen có thể giúp hạ sốt và giảm đau nhức hiệu quả. Tuy nhiên, không nên dùng nếu có bệnh lý dạ dày, thận hoặc đang dùng thuốc đặc biệt.
Thuốc kết hợp hạ sốt – giảm đau – giảm nghẹt mũi (multi-symptom) có thể hỗ trợ trong trường hợp sốt kèm cảm cúm. Tuy nhiên, cần kiểm tra thành phần tránh trùng lặp với thuốc đã dùng trước đó.
Dùng thuốc theo hướng dẫn: Khi áp dụng bất kỳ cách hạ sốt nhanh cho người lớn tại nhà nào bằng thuốc, người bệnh cần đọc kỹ hướng dẫn, không tự ý tăng liều và không dùng nhiều loại thuốc hạ sốt cùng lúc để tránh gây hại cho gan hoặc các tác dụng phụ khác.
Khi nào cần ngừng tự dùng thuốc: Nếu sốt trên 39°C, sốt kéo dài quá 48 giờ, hoặc xuất hiện triệu chứng bất thường như khó thở, phát ban, cứng gáy…, bạn không nên tiếp tục tự áp dụng các cách hạ sốt nhanh cho người lớn tại nhà mà cần đến cơ sở y tế để kiểm tra.

Sử dụng thuốc hạ sốt giúp người lớn hạ sốt nhanh và hiệu quả (Ảnh: Sưu tầm Internet)

Khi nào người lớn bị sốt cần đi khám bác sĩ?

Người lớn bị sốt cần đi khám bác sĩ khi xuất hiện một hoặc nhiều dấu hiệu dưới đây:

Sốt cao liên tục trên 39°C và không giảm dù đã áp dụng các cách hạ sốt nhanh cho người lớn tại nhà.
Sốt kéo dài hơn 48 giờ, không rõ nguyên nhân hoặc ngày càng nặng thêm.
Kèm theo khó thở, đau tức ngực, hoặc nhịp thở bất thường.
Xuất hiện phát ban lạ, tím tái, hoặc các dấu hiệu dị ứng nghiêm trọng.
Đau đầu dữ dội, cứng cổ, choáng váng hoặc rối loạn ý thức.
Đau bụng dữ dội, nôn ói liên tục, không thể ăn uống.
Có bệnh nền như tim mạch, tiểu đường, bệnh thận, bệnh gan…, khiến tình trạng sốt có thể trở nên nguy hiểm hơn.
Nghi ngờ nhiễm trùng nặng (viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng tiểu…).
Sốt sau khi dùng thuốc hoặc sau tiêm, kèm theo triệu chứng bất thường.

Khi sốt xuất hiện, việc nắm rõ cách hạ sốt nhanh cho người lớn tại nhà là rất cần thiết để giảm mệt mỏi và phòng ngừa các biến chứng. Bằng cách theo dõi thân nhiệt, nghỉ ngơi hợp lý, uống đủ nước và sử dụng các biện pháp hạ sốt an toàn, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát tình trạng sốt hiệu quả ngay tại nhà, giúp cơ thể nhanh chóng hồi phục.

Nguồn tham khảo:

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/fever/in-depth/fever/art-20050997