Các nguyên nhân khiến da nhăn nheo chảy xệ

Theo thời gian, lão hóa là quá trình không thể tránh khỏi, quá trình này có thể được biểu hiện bằng nhiều dấu hiệu khác nhau. Da nhăn nheo chảy xệ là một trong những dấu hiệu lão hóa sớm và dễ nhận ra nhất. Nguyên nhân da chảy xệ xuất phát nhiều yếu tố khác nhau như thời gian mang thai, tăng cân đột ngột, quá trình lão hóa, ốm yếu,… Việc xác định được nguyên nhân tại sao da nhăn nheo chảy xệ giúp chúng ta có những cách khác nhau để dự phòng và làm chậm tình trạng này.

1. Tình trạng da nhăn nheo chảy xệ là như thế nào?

Tình trạng da nhăn nheo chảy xệ được định nghĩa là tình trạng kết cấu da lỏng lẻo, mất đi độ đàn hồi và săn chắc vốn có. Da chảy xệ nguyên nhân từ nhiều yếu tố khác nhau, một trong những lý do chính là do các sợi elastin và collagen của lớp da và mô dưới da giảm sút hoặc mất đi. 

Collagen và Elastin là 2 loại protein thiết yếu liên quan đến độ săn chắc của da. Khi tuổi tác ngày càng cao thì việc sản xuất hai loại protein này cũng ngày càng giảm. Da chảy xệ thường xuất hiện ở cả nam giới lẫn nữ giới, đặc biệt thường gặp ở những người lớn tuổi.

Đối với hầu hết mọi người, làn da bắt đầu mất đi độ săn chắc và giảm độ đàn hồi ở độ tuổi từ 35 đến 40 tuổi. Khi da mất dần đi khả năng đàn hồi cũng chính là thời điểm làn da bắt đầu có xu hướng chùng nhão, nhăn nheo và chảy xệ. Tình trạng da nhăn nheo chảy xệ có thể xảy ra đối với hầu hết tất cả các nơi trên cơ thể. Các khu vực phổ biến có thể thấy da chảy xệ bao gồm mí mắt, quai hàm, khuôn mặt, đường viền hàm, cái cằm, cánh tay trên, bụng và đùi trong. 

2. Vì sao da nhăn nheo chảy xệ?

Hiện nay, các nhà khoa học đã tìm ra được rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng da nhăn nheo chảy xệ. Việc xác định đúng da chảy xệ nguyên nhân do đâu giúp chúng ta biết cách làm chậm và ngăn ngừa tốt hơn. Sau đây là các nguyên nhân gây ra tình trạng da bị chảy xệ nói chung và da mặt lão hóa chảy xệ nói riêng phổ biến nhất:

2.1. Quá trình lão hóa trong cơ thể

Theo thời gian, khi tuổi tác ngày càng cao thì da cũng sẽ dần mất đi 2 loại protein quan trọng được sản xuất ở lớp hạ bì bao gồm elastin và collagen. Collagen và elastin là các loại protein tự nhiên được tìm thấy trong các mô liên kết dưới da. Elastin có tác dụng tạo độ mềm dẻo mang lại độ đàn hồi cho da, cung cấp cho làn da săn chắc khả năng phục hồi về hình dáng ban đầu khi bị kéo căng. Collagen là sản phẩm được sản xuất từ nguyên bào sợi. Collagen được cấu tạo với các sợi có cấu trúc chặt chẽ tác dụng để nâng đỡ, duy trì độ săn chắc và căng mịn của làn da.

Việc sản xuất cả hai loại protein là elastin và collagen đều có xu hướng suy giảm theo tuổi tác khi con người già đi. Hai loại protein này cũng có thể bị hư hỏng nguyên nhân do các yếu tố bên ngoài theo thời gian, chẳng hạn như: 

• Việc thường xuyên tiếp xúc với ánh sáng mặt trời vào thời điểm buổi trưa chứa tia cực tím; 
• Tiếp xúc với các chất gây ô nhiễm trong môi trường, bao gồm ô nhiễm nước, ô nhiễm không khí, khói thuốc lá;
• Một số yếu tố lối sống như dinh dưỡng kém và uống rượu quá mức;
• Không chăm sóc da cũng như sức khỏe có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa da. 

Khi cả 2 loại protein là collagen và elastin suy giảm làm hệ thống nâng đỡ của da suy yếu, da mất dần tính đàn hồi, dẫn đến da mặt lão hóa chảy xệ và nhăn nheo ngay cả khi còn trẻ.

2.2. Quá trình giảm cân

Cân nặng gia tăng trong thời gian dài có thể gây ra những tổn thương cho các sợi collagen và ảnh hưởng đến tính đàn hồi trên da. Điều này khiến da khó phục hồi hơn trong quá trình giảm cân. Nguyên nhân là do khi cân nặng giảm đột ngột thì các khối cơ cũng như mỡ tăng lên nhiều làm da cũng có xu hướng giãn ra nhiều và liên tục dẫn đến giảm tính đàn hồi của da. 

Sau thời gian này thì ngay cả khi cân nặng đã giảm thì da cũng sẽ mất khoảng thời gian dài để hồi phục lại trạng thái ban đầu, dẫn đến da nhăn nheo chảy xệ. Mức độ da chảy xệ nhiều hay ít do quá trình giảm cân còn tùy thuộc vào giới tính, tốc độ giảm cân, số lượng cân nặng đã giảm cũng như độ tuổi từng người cụ thể.

Tình trạng da nhăn nheo chảy xệ có nhiều khả năng xảy ra hơn khi giảm cân nhanh chóng như sau phẫu thuật giảm cân. Trong một số trường hợp, các quy trình giảm cân này có thể dẫn đến tình trạng da nhăn nheo chảy xệ theo diện rộng trên cả cơ thể. 

Ngoài ra, một yếu tố khác liên quan đến độ tuổi là sự tái phân bố mô mỡ dưới da cũng gây ảnh hưởng đến tình trạng da nhăn nheo chảy xệ. Cụ thể như việc phân bố lại mỡ ở các vùng trên cơ thể cũng có xu hướng thay đổi theo độ tuổi bao gồm giảm độ căng như thái dương, vùng má và tăng mô mỡ ở một số vùng khác bao gồm vùng bụng, vùng dưới cánh tay và vùng đùi.

2.3. Thai kỳ

Tình trạng da nhăn nheo chảy xệ ở mức độ nào đó là điều thường gặp sau khi mang thai. Trong quá trình mang thai, da trong trạng thái bị giãn ra quá mức trong một thời gian dài, dẫn đến tình trạng da nhăn nheo chảy xệ sau khi sinh. Tình trạng này thường gặp nhất ở vùng da ở ngực và vùng bụng. Tình trạng da chảy xệ còn phụ thuộc vào cơ địa của từng người phụ nữ, kích thước em bé, sự tăng cân của mẹ trong thời gian mang thai và độ tuổi của mẹ. Những phụ nữ mang đa thai như sinh đôi hay sinh ba thì vùng da quanh bụng có xu hướng chảy xệ nhiều hơn so với những phụ nữ mang một thai. 

2.4. Sự ốm yếu

Có một số tình trạng bệnh lý được biểu hiện bằng tình trạng da nhăn nheo chảy xệ. Một tình trạng bệnh lý gây ra tình trạng này là bệnh ung thư hạch tế bào T ở da có tỷ lệ rất hiếm gặp, được gọi là da chùng u hạt. Những người mắc bệnh này sẽ có triệu chứng lâm sàng là da ở khuỷu tay và đầu gối bị chùng dần dần. Da chảy xệ nguyên nhân do da chùng có u hạt thường không đáp ứng tốt với điều trị.

2.5. Tác động của trọng lực

Chúng ta thường hoạt động nhiều ở tư thế đứng, ngồi dẫn đến da và mô dưới da cũng bị chảy xệ theo chiều kéo của trọng lực dẫn đến tình trạng da nhăn nheo chảy xệ.

2.6. Hội chứng Ehlers-Danlos

Một nguyên nhân khác gây ra tình trạng da nhăn nheo chảy xệ là hội chứng Ehlers-Danlos (EDS). Đây được định nghĩa là một chứng rối loạn mô liên kết hiếm gặp có tính chất di truyền. Những người mắc chứng hội chứng EDS có khiếm khuyết trong quá trình sản xuất collagen dẫn đến tình trạng da chảy xệ, chùng nhão với vị trí thường xuất hiện trên mặt.

Tóm lại, việc hiểu đúng tình trạng da chảy xệ nguyên nhân do đâu là rất quan trọng trong xác định phương pháp điều trị thích hợp, từ đó để có phương pháp ngăn chặn hoặc làm chậm quá trình lão hóa trên da.

3. Cách nào dự phòng tình trạng da nhăn nheo chảy xệ?

Nhiều yếu tố từ môi trường bên ngoài khiến cho da tiếp xúc nhiều với các gốc tự do. Nếu các gốc tự do tích tụ, quá trình stress oxy hóa sẽ xảy ra có thể làm tăng tình trạng viêm trong cơ thể. Quá trình stress oxy hóa có thể là nguyên nhân dẫn đến da bị lão hóa sớm và có thể góp phần dẫn đến tình trạng da nhăn nheo chảy xệ. Một số yếu tố từ môi trường làm tăng nhanh quá trình sản xuất các gốc tự do bao gồm tình trạng ô nhiễm môi trường, thường xuyên tiếp xúc với tia UV, khói thuốc lá và chế độ dinh dưỡng thiếu cân bằng.

Một số cách để dự phòng tình trạng da nhăn nheo chảy xệ bao gồm: 

• Che chắn cơ thể khỏi ánh nắng mặt trời với các thiết bị phòng hộ như mũ, kính, áo chống nắng;
• Tránh sử dụng giường phơi nắng;
• Thiết lập và duy trì một chế độ dinh dưỡng lành mạnh;
• Giữ nước và sử dụng các loại kem dưỡng ẩm;
• Ngủ đủ giấc;
• Ngừng hút thuốc, nếu có;
• Giảm cân với tốc độ ổn định, hạn chế áp dụng các phương pháp giảm cân quá nhanh;
• Giảm tiếp xúc với ô nhiễm từ môi trường bên ngoài và khói thuốc lá.

Một số phương pháp lối sống có thể giúp cải thiện tình trạng da nhăn nheo chảy xệ tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của nó. Một số kỹ thuật cải thiện da nhăn nheo cho một số vùng trên cơ thể so với những vùng khác, bao gồm: 

• Tập luyện thể dục thể thao: Việc tham gia và duy trì một số môn thể dục thể thao cũng như rèn luyện sức đề kháng có thể làm tăng khối lượng cơ bắp. Tăng cường cơ bắp thông qua tập thể dục thể thao có thể tác dụng cải thiện tình trạng da nhăn nheo chảy xệ đặc biệt là ở chân và cánh tay. Ngoài ra, các bài tập mặt có thể cải thiện trương lực cơ quanh hàm và cổ để làm giảm tình trạng da chảy xệ ở những khu vực này.
• Tập luyện một số bài tập cơ mặt: Một số bằng chứng cho thấy các bài tập trên khuôn mặt có thể làm giảm tình trạng da nhăn nheo chảy xệ quanh cằm, hàm và cổ họng. Nhiều người ủng hộ yoga tin rằng một số bài tập nhất định có lợi cho việc giảm da nhăn nheo chảy xệ. 
• Sử dụng các sản phẩm có tác dụng làm săn chắc da: Hiện nay, trên thị trường có nhiều sản phẩm có tác dụng cải thiện tình trạng da mặt lão hóa chảy xệ, giúp da săn chắc. Những sản phẩm này có công dụng làm giảm tình trạng chảy xệ nhỏ ảnh hưởng đến da mặt, cổ hoặc bụng. Tuy nhiên, thông thường, những sản phẩm này có hiệu quả hạn chế cũng như không có khả năng thâm nhập vào da đủ sâu để cải thiện tình trạng chảy xệ. Các sản phẩm có chứa retinoid có thể làm tăng lượng collagen trong da, giúp da săn chắc hơn.
• Sử dụng các thực phẩm bổ sung: Một chế độ dinh dưỡng lành mạnh bao gồm nhiều loại trái cây và rau quả có màu sắc rực rỡ có tác dụng hỗ trợ sức khỏe làn da tốt. Đồng thời, bạn có thể sử dụng một số chất bổ sung cho da như collagen để thay thế collagen mà cơ thể mất đi một cách tự nhiên. Thuốc bổ sung collagen có nhiều dạng bào chế khác nhau như dạng viên, bột, viên nang và dạng uống. Một nghiên cứu trên tạp chí Skin Pharmacology and Physiology đã theo dõi tác động của việc bổ sung collagen lên da đã công bố việc bổ sung collagen trong thời gian 8 tuần đã có hiệu quả cải thiện độ đàn hồi của da.
• Sử dụng các chất chống oxy hóa: Chất chống oxy hóa giúp trung hòa các gốc tự do có thể gây lão hóa da. Vitamin C là một chất chống oxy hóa nổi tiếng và hỗ trợ sản xuất collagen. Nếu không có vitamin C, việc sản xuất collagen sẽ giảm đáng kể. Các chất bổ sung chống oxy hóa có thể ở dạng viên nén, viên nang, dạng bột và dạng kẹo dẻo. Một chế độ ăn uống lành mạnh cung cấp nhiều chất chống oxy hóa, bao gồm vitamin C.
• Massage da mặt: Phương pháp massage có thể cải thiện lưu lượng máu khắp cơ thể và cải thiện tình trạng da mặt lão hóa chảy xệ. Lưu lượng máu tăng lên giúp loại bỏ các chất thải như các gốc tự do. Đồng thời, massage cũng có thể có tác dụng kích thích nguyên bào sợi. Nguyên bào sợi là tế bào sợi có tác dụng giúp tạo ra các mô liên kết giữ cho da săn chắc. Một nghiên cứu nhỏ đã kiểm tra tác dụng của thiết bị massage cầm tay kết hợp với kem chống lão hóa da mặt. Các nhà khoa học phát hiện ra rằng massage có thể làm tăng tác dụng của các loại kem đối với các nếp nhăn trên khuôn mặt cũng như cải thiện tình trạng da nhăn nheo chảy xệ vùng cổ.

Tóm lại, bài viết đã nêu và phân tích những cách nguyên nhân khiến da nhăn nheo chảy xệ và cách dự phòng da nhăn nheo.

Tài liệu tham khảo: Medicalnewstoday.com, Healthline.com