Suy giảm trí nhớ ở người trẻ tuổi không chỉ tiềm ẩn các nguy cơ gây ra mất trí nhớ mà còn gây ra sự ảnh hưởng chức năng não bộ hay thậm chí là tính mạng. Nhận biết sớm các nguyên nhân gây suy giảm trí nhớ có thể giúp điều trị, giảm các triệu chứng và cải thiện chức năng não. Cùng tìm hiểu các nguyên nhân gây suy giảm trí nhớ qua bài viết dưới đây.
Vì sao tình trạng suy giảm trí nhớ ở người trẻ gia tăng?
Các bệnh về trí nhớ và chức năng não ngày nay càng được ghi nhận ở các bệnh nhân trẻ tuổi và cảnh báo một tình trạng trẻ hóa dần. Trước đây, suy giảm trí nhớ thường chỉ gặp ở người già, khi cơ thể đã ở bên kia sườn dốc của sức khỏe, các cơ quan bắt đầu lão hóa thì các tế bào thần kinh cũng thực hiện việc ghi ghi nhớ bị kém đi. Vậy, vì sao tình trạng suy giảm trí nhớ ở người trẻ lại gia tăng trong những năm gần đây.
Mất trí nhớ, hay còn được biết đến là hiện tượng quên, là khi khả năng ghi nhớ của não bị suy giảm hoặc quá trình truyền thông tin trong não bị gián đoạn. Người mắc mất trí nhớ thường gặp khó khăn trong việc ghi nhớ thông tin mới, hình thành kí ức mới, hoặc gợi lại các sự kiện trong quá khứ. Tình trạng này có thể dần dần làm suy giảm khả năng ghi nhớ và tư duy theo thời gian, và có thể tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer hoặc giảm trí tuệ.
Một nghiên cứu được thực hiện với 18,500 người tham gia có độ tuổi từ 18 đến 99 tuổi đã phát hiện rằng 20% trong số họ gặp vấn đề liên quan đến trí nhớ. Con số này được phân chia cụ thể theo độ tuổi, với tỷ lệ 14% ở người trẻ, 22% ở người trung niên và 26% ở người cao tuổi.
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, ở nhóm người trẻ tuổi, các yếu tố như căng thẳng và áp lực công việc có thể đóng vai trò quan trọng trong việc gây ra sự suy giảm trí nhớ sớm. Có thể thấy rằng, so với những thế kỷ trước, tình trạng suy giảm trí nhớ hiện nay đã phổ biến hơn rất nhiều và có ảnh hưởng đến cả những người trẻ tuổi. Tình trạng này được ghi nhận phổ biến hơn ở các nước phát triển, đang phát triển và các nước có nền kinh tế hùng mạnh.
Các nguyên nhân suy giảm trí nhớ ở người trẻ ban đầu được nhận thấy là do cuộc sống áp lực hơn, thời gian làm việc hàng ngày trên 8 tiếng hay hàng tuần trên 40 tiếng. Thậm chí, việc làm việc quá nhiều trước máy tính hay các thiết bị điện tử cũng khiến cho não bộ ở trong tình trạng căng thẳng hơn, các tế bào thần kinh không đủ thời gian để phục hồi sau một đêm ngủ thiếu chất lượng, từ đó dẫn tới khả năng ghi nhớ bị kém đi.
Các nguyên gây suy giảm trí nhớ ở người trẻ tuổi phổ biến
Mặc dù suy giảm trí nhớ hiện nay phổ biến hơn ở người trẻ, nhưng nguyên nhân dẫn đến chứng bệnh này thì lại không hoàn toàn giống với ở người lớn tuổi. Dưới đây là các nguyên nhân gây suy giảm trí nhớ ở người trẻ tuổi phổ biến hiện nay.
Thiếu ngủ
Một trong các nguyên nhân gây suy giảm trí nhớ phổ biến hiện nay đó là thiếu ngủ. Thiếu ngủ không chỉ đơn thuần gây mất tập trung trong công việc hay mệt mỏi trong vài giờ đồng hồ, mà nó còn có nguy cơ gây ra suy giảm trí nhớ. Không chỉ ở người già, ở người trẻ tuổi thì việc ngủ thiếu giấc mỗi ngày cũng ảnh hưởng đến chức năng não.
Khi thiếu ngủ hoặc ngủ không đủ giấc, quá trình củng cố và lưu trữ thông tin ký ức trong vỏ não bị ảnh hưởng, dẫn đến khả năng ghi nhớ kém và hiện tượng quên nhanh chóng.
Làm việc quá sức mỗi ngày
Làm việc quá sức, đặc biệt là các công việc văn phòng sử dụng thiết bị công nghệ nhiều là một trong các nguyên nhân gây suy giảm trí nhớ. Khi phải đối mặt với quá nhiều công việc cùng một lúc, não bộ có thể bị quá tải, dẫn đến khả năng tư duy và ghi nhớ suy giảm. Chuyên gia thường khuyến khích tập trung vào từng công việc một và sắp xếp công việc một cách có hệ thống, có thể ghi chú lại các nhiệm vụ trong một sổ và thực hiện chúng một cách tuần tự để giảm bớt áp lực cho não bộ.
Trầm cảm & căng thẳng trong cuộc sống
Căng thẳng và trầm cảm có thể đóng vai trò là nguyên nhân gây suy giảm trí nhớ ở người trẻ. Những người thường xuyên chịu đựng căng thẳng hoặc lo âu thường gặp khó khăn trong việc ghi nhớ thông tin mới cũng như khôi phục những ký ức cũ hơn so với người không bị ảnh hưởng bởi tình trạng này.
Ngoài ra, các biểu hiện của trầm cảm như cảm giác buồn chán, mất khả năng tập trung hoặc thiếu sự hứng thú khi đạt được mục tiêu đã đề ra có thể dần dần gây ra tình trạng suy giảm trí nhớ ở người trẻ.
Suy giảm tuần hoàn máu não
Nguyên nhân gây suy giảm trí nhớ phổ biến hiện nay là suy giảm tuần hoàn máu não cho đến nay đã được ghi nhận ở nhiều trường hợp trên toàn thế giới. Suy giảm tuần hoàn máu não là khi lưu lượng máu đến não giảm, dẫn đến thiếu hụt oxy và dưỡng chất cần thiết cho hoạt động của não bộ. Điều này gây ra sự mệt mỏi và làm suy giảm hiệu suất ghi nhớ và khả năng nhận thức của người mắc bệnh.
Bệnh lý tuyến giáp
Bệnh lý về tuyến giáp là một trong ố các nguyên nhân gây suy giảm trí nhớ phổ biến hiện nay. Bệnh tuyến giáp có thể dẫn đến các vấn đề về nhận thức khi tuyến giáp hoạt động kém (suy giáp) hoặc hoạt động quá mức (cường giáp). Điều này là do tuyến giáp, một cơ quan nhỏ hình con bướm, đóng vai trò chính trong việc sản xuất hormone điều chỉnh hoạt động của các cơ quan trong cơ thể, bao gồm cả não.
Khi tình trạng của tuyến giáp bị suy hay hoạt động quá mức có thể gây ra mất trí nhớ và ảnh hưởng đến khả năng tư duy. Tuy nhiên, ngày nay y học đã có thể điều trị tốt các bệnh lý tuyến giáp như cường giáp, suy giáp hay thậm chí điều trị ung thư tuyến giáp thành công nếu phát hiện sớm.
Có thể thấy rằng, tỷ lệ người trẻ ngày nay bị suy giảm trí nhớ đang tăng cao, đặc biệt ở các nước đang phát triển. Bên cạnh vấn đề áp lực cuộc sống, công việc, yếu tố lối sống, dinh dưỡng hoàn toàn có thể là một trong các nguyên nhân gây suy giảm trí nhớ ở người trẻ. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào liên quan đến suy giảm trí nhớ, hãy nhanh chóng gặp bác sĩ để được thăm khám và chẩn đoán, điều trị sớm để tránh các biến chứng nặng hơn có thể dẫn tới tử vong.
Các nguyên gây suy giảm trí nhớ ở người trẻ tuổi ít phổ biến
Bên cạnh các nguyên nhân gây suy giảm trí nhớ phổ biến ở người trẻ, cũng có một số nguyên nhân ít phổ biến nhưng gây ra tình trạng suy sa sút trí nhớ, sa sút trí tuệ ở người trẻ.
Chế độ dinh dưỡng không phù hợp
Không phải ai cũng có một chế độ ăn uống đầy đủ các chất dinh dưỡng và bổ sung đủ các vitamin cho cơ thể. Các bác sĩ dinh dưỡng cho rằng chế độ ăn uống không phù hợp và thiếu hụt các dưỡng chất là một trong các nguyên nhân suy giảm trí nhớ ở người trẻ. Sức khỏe của não phụ thuộc rất nhiều vào việc cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng. Thiếu máu do thiếu sắt hoặc thiếu hụt vitamin B12 có thể gây ra các triệu chứng như mờ mắt, chậm chạp, hoặc thờ ơ, và có thể dẫn đến suy giảm trí nhớ.
COVID19
Cho đến hiện nay, dư âm của đại dịch COVID-19 lên toàn sức khoẻ nhân loại vẫn là một điều mà các nhà khoa học nghiên cứu. Một trong các tác động của hậu mắc COVID-19 đó chính là sức khoẻ trí não bị suy giảm, trong đó có suy giảm trí nhớ. Trên toàn thế giới ghi nhận khoảng 20% đến 30% số người phát triển các triệu chứng “COVID-19 kéo dài” sau vài tuần.
Những triệu chứng này bao gồm các vấn đề về trí nhớ, đặc biệt là trong việc lưu trữ và khơi lại ký ức mới. Các nhà nghiên cứu vẫn đang cố gắng xác định những người có khả năng gặp vấn đề về nhận thức cao nhất sau khi mắc COVID-19. Một số người tin rằng điều này có thể là do tình trạng viêm não.
Các tác dụng phụ của sử dụng thuốc
Ngoài các tác dụng kể trên, một số loại thuốc có thể gây ra tác dụng phụ làm suy giảm trí nhớ. Mặc dù những loại thuốc này có thể ngăn chặn bệnh tật và giúp bạn duy trì hoạt động hàng ngày bình thường, nhưng chúng cũng có thể gây ra các tác dụng phụ có hại.
Các loại thuốc mà có thể gây ra mất trí nhớ và lú lẫn bao gồm:
- Thuốc chống trầm cảm.
- Thuốc kháng histamine.
- Thuốc chống buồn nôn.
- Thuốc giãn bàng quang.
- Thuốc hạ huyết áp.
- Statin.
- Steroid.
- Thuốc an thần.
Bệnh Lyme
Bệnh Lyme là một căn bệnh có thể xảy ra khi bạn bị cắn bởi loài bọ ve nhiễm trùng. Khi con bọ này cắn vào bạn, vi khuẩn có thể được truyền vào máu trong vài ngày. Bệnh Lyme gây viêm khắp cơ thể và hệ thống thần kinh của bạn.
Một trong những dấu hiệu chính của bệnh là phát ban mắt bò ở vị trí bị cắn. Nếu không được điều trị kịp thời, các triệu chứng có thể tiến triển thành mất trí nhớ và thay đổi tâm trạng của người bệnh. Tuy nhiên, thuốc kháng sinh có thể điều trị tình trạng này.
Các nguyên nhân gây suy giảm trí nhớ đôi khi bị phớt lờ hoặc đôi khi người bệnh chủ quan. Đây là một trong những nguyên nhân khiến cho chứng suy giảm trí nhớ và sa sút trí tuệ ở người trẻ ngày càng gia tăng hơn. Hy vọng với những thông tin mà bài chia sẻ trên đây đến quý bạn đọc, mọi người sẽ nâng cao việc chăm sóc sức khỏe trí não, tăng cường trí não và đến bác sĩ thăm khám khi có các triệu chứng suy giảm trí nhớ để được điều trị kịp thời.
Bài viết của: Trần Thanh Liêm