Cơ thể thường xuyên mệt mỏi, kiệt sức không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày mà còn khiến tinh thần xuống dốc, khó tập trung và giảm hiệu suất làm việc. Dù đã nghỉ ngơi hay ăn uống đầy đủ, nhiều người vẫn cảm thấy uể oải kéo dài. Trong nhiều trường hợp, nguyên nhân có thể đến từ sự suy giảm NAD+ – một coenzyme quan trọng giúp cơ thể sản sinh năng lượng và duy trì hoạt động tế bào.
Nguyên nhân gây mệt mỏi và kiệt sức
Mệt mỏi và kiệt sức không chỉ đơn thuần là do làm việc quá sức. Có rất nhiều yếu tố từ sinh lý đến lối sống khiến cơ thể suy giảm năng lượng. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:
- Thiếu ngủ và stress kéo dài: Khi bạn ngủ không đủ hoặc thường xuyên bị căng thẳng, cơ thể không có đủ thời gian phục hồi. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thần kinh trung ương và làm suy giảm chức năng ty thể – nhà máy năng lượng của tế bào.
- Chế độ ăn uống thiếu dinh dưỡng: Việc thiếu các vi chất quan trọng như sắt, vitamin B12, B3 (niacin) hoặc protein có thể khiến quá trình tạo năng lượng bị đình trệ, gây cảm giác mệt mỏi và thiếu sức sống.
- Lối sống ít vận động: Thiếu hoạt động thể chất làm giảm lưu thông máu và quá trình trao đổi chất, dẫn đến lượng oxy và dưỡng chất cung cấp cho tế bào bị hạn chế.
- Suy giảm NAD+: Đây là nguyên nhân ít được biết đến nhưng lại có ảnh hưởng rất lớn. NAD+ (Nicotinamide Adenine Dinucleotide) là coenzyme tham gia vào hàng trăm phản ứng sinh hóa trong cơ thể, đặc biệt là chuyển hóa năng lượng. Khi NAD+ suy giảm, tế bào mất khả năng sản xuất đủ ATP (nguồn sinh năng lượng), khiến bạn luôn trong trạng thái kiệt sức.
Theo một nghiên cứu đăng trên tạp chí Current Opinion in Clinical Nutrition and Metabolic Care, mức NAD+ trong cơ thể giảm rõ rệt sau tuổi 30 và có liên quan đến nhiều bệnh lý lão hóa, bao gồm cả mệt mỏi mãn tính.
NAD+ là gì và vì sao người mệt mỏi nên quan tâm?
NAD+ (Nicotinamide Adenine Dinucleotide) là một phân tử nhỏ nhưng có vai trò vô cùng quan trọng trong cơ thể. Nó tham gia trực tiếp vào quá trình chuyển hóa dinh dưỡng thành năng lượng, cụ thể là giúp tế bào tạo ra ATP – nguồn năng lượng chính để duy trì mọi hoạt động sống. Khi lượng NAD+ trong cơ thể suy giảm, khả năng tạo năng lượng bị ảnh hưởng, từ đó gây ra cảm giác mệt mỏi kéo dài, thiếu sức sống và giảm hiệu suất hoạt động hàng ngày.
Trong trạng thái bình thường, cơ thể tự sản sinh và tái tạo NAD+ liên tục. Tuy nhiên, mức NAD+ bắt đầu giảm rõ rệt từ sau tuổi 30 và có thể suy giảm nhanh hơn nếu thường xuyên bị căng thẳng, thiếu ngủ, ăn uống kém hoặc lạm dụng chất kích thích. Đây là lý do vì sao nhiều người dù không mắc bệnh nhưng vẫn luôn cảm thấy uể oải. Lúc này, câu hỏi đặt ra không chỉ là cơ thể mệt mỏi cần bổ sung gì, mà còn là cần phục hồi lại cơ chế tạo năng lượng từ bên trong – và NAD+ đóng vai trò cốt lõi trong quá trình đó.
Với người đang rơi vào tình trạng thiếu năng lượng, hay mỏi mệt triền miên, việc tăng cường NAD+ là một cách hiệu quả để cải thiện thể trạng. Khi nồng độ NAD+ được nâng cao, các tế bào hoạt động hiệu quả hơn, quá trình tạo ATP được đẩy mạnh, từ đó mang lại cảm giác khỏe khoắn, tăng sự tỉnh táo, hỗ trợ tinh thần và cả hiệu suất làm việc. Nói cách khác, người mệt mỏi nên bổ sung không chỉ là các dưỡng chất thông thường mà còn nên chú ý đến NAD+ – một yếu tố nền tảng quyết định đến sức sống của tế bào.
Không giống như các chất kích thích giúp tỉnh táo tạm thời, NAD+ hỗ trợ phục hồi năng lượng theo hướng bền vững. Việc duy trì mức NAD+ ổn định cũng góp phần bảo vệ tế bào, làm chậm lão hóa và nâng cao sức khỏe tổng thể. Đây chính là nền tảng quan trọng mà bất kỳ ai đang tìm kiếm lời giải cho câu hỏi làm gì để bớt mệt mỏi nên tìm hiểu và áp dụng sớm.
Tác dụng của việc bổ sung NAD+ đối với người mệt mỏi, kiệt sức
Việc bổ sung NAD+ có thể mang lại nhiều lợi ích cho những người thường xuyên cảm thấy mệt mỏi và kiệt sức. Cụ thể:
- Tăng cường sản xuất năng lượng: NAD+ giúp cải thiện quá trình chuyển hóa năng lượng, giảm cảm giác kiệt sức và tăng cường sự tỉnh táo. Một nghiên cứu cho thấy rằng việc bổ sung NADH (dạng khử của NAD+) có thể giảm mệt mỏi và cải thiện chất lượng cuộc sống ở bệnh nhân ME/CFS.
- Cải thiện chức năng tế bào: Hỗ trợ sửa chữa và bảo vệ tế bào khỏi tổn thương, giúp cơ thể hoạt động hiệu quả hơn và tăng khả năng chống chọi với stress. NAD+ kích hoạt các enzyme sirtuins, liên quan đến việc điều chỉnh quá trình lão hóa và duy trì sức khỏe tế bào.
- Giảm triệu chứng mệt mỏi mãn tính: Một số nghiên cứu cho thấy bổ sung NAD+ có thể giảm mệt mỏi ở những người mắc hội chứng mệt mỏi mãn tính (ME/CFS). Việc bổ sung NADH đã được chứng minh là cải thiện triệu chứng và chất lượng cuộc sống ở bệnh nhân ME/CFS.
Cách bổ sung NAD+ hiệu quả cho người mệt mỏi, kiệt sức
Nếu bạn đang thắc mắc “Người mệt mỏi nên bổ sung gì?” hoặc “Cơ thể mệt mỏi cần bổ sung gì để cải thiện sức khỏe?”, thì việc tăng cường mức NAD+ là một giải pháp tiềm năng. Dưới đây là những cách bổ sung NAD+ hiệu quả dành cho người thường xuyên mệt mỏi, kiệt sức:
1. Duy trì lối sống lành mạnh để bảo vệ và tái tạo NAD+
Ngoài việc bổ sung, bạn cần duy trì các thói quen sống tích cực để cơ thể tự sản sinh và bảo vệ lượng NAD+ nội sinh:
- Ngủ đủ giấc và điều độ: Giấc ngủ chất lượng giúp tăng cường chức năng ty thể và hỗ trợ quá trình tái tạo NAD+.
- Tập thể dục đều đặn: Hoạt động thể chất kích thích sản xuất NAD+ tự nhiên thông qua việc tăng nhu cầu trao đổi chất của tế bào.
- Giảm stress: Stress mãn tính làm tiêu hao NAD+ nhanh chóng thông qua hoạt động của các enzyme sửa chữa DNA (PARPs).
2. Bổ sung qua thực phẩm giàu tiền chất NAD+
Một trong những cách đơn giản và tự nhiên nhất để hỗ trợ sản xuất NAD+ là thông qua chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng. Một số nhóm thực phẩm bạn nên bổ sung:
- Thực phẩm giàu niacin (vitamin B3): Bao gồm thịt gà, gan động vật, cá hồi, cá ngừ, đậu phộng, hạt hướng dương và nấm. Niacin là tiền chất quan trọng giúp cơ thể sản sinh NAD+ thông qua con đường chuyển hóa Preiss-Handler.
- Thực phẩm giàu tryptophan: Axit amin này có thể được chuyển hóa thành niacin. Các thực phẩm giàu tryptophan bao gồm gà tây, trứng, sữa, chuối, và đậu nành.
3. Bổ sung các tiền chất NAD+ qua thực phẩm chức năng
Một trong những cách hiệu quả được nghiên cứu nhiều hiện nay là sử dụng thực phẩm chức năng chứa tiền chất NAD+. Có hai dạng tiền chất NAD+ phổ biến nhất:
- Nicotinamide Riboside (NR): Đây là một dạng vitamin B3 có thể chuyển hóa nhanh chóng thành NAD+ trong cơ thể. Nhiều nghiên cứu cho thấy việc bổ sung NR giúp tăng nồng độ NAD+ đáng kể và có thể cải thiện chức năng ty thể, từ đó làm giảm cảm giác mệt mỏi.
- Nicotinamide Mononucleotide (NMN): Cũng là một tiền chất quan trọng của NAD+ và đã được chứng minh trong nhiều nghiên cứu lâm sàng là có khả năng làm tăng nồng độ NAD+ trong máu. NMN hiện được sử dụng rộng rãi như một thực phẩm chức năng chống lão hóa và hỗ trợ sức khỏe trao đổi chất.
Việc sử dụng NR hoặc NMN đặc biệt phù hợp cho những người trên 30 tuổi – độ tuổi mà mức NAD+ bắt đầu suy giảm đáng kể.
4. Bổ sung trực tiếp NAD+
Một hình thức bổ sung hiệu quả hơn nhưng ít phổ biến hơn là bổ sung trực tiếp NAD+ vào cơ thể. Cách này thường được áp dụng trong môi trường lâm sàng hoặc các trung tâm phục hồi chức năng cao cấp.
- Truyền NAD+ qua đường tĩnh mạch (IV NAD+ therapy): Là hình thức tiêm trực tiếp NAD+ vào máu, giúp tăng nồng độ NAD+ ngay lập tức trong vòng vài giờ. Hình thức này được sử dụng trong điều trị hội chứng mệt mỏi mãn tính, rối loạn giấc ngủ, cai nghiện, stress nặng và phục hồi sau vận động cường độ cao. Đây là cách tiếp cận mạnh mẽ nhất nhưng cần được thực hiện dưới sự giám sát y tế chuyên nghiệp. (Nguồn: Frontiers in Aging Neuroscience, 2022)
- Bổ sung NAD+ dạng xịt dưới lưỡi: Một số sản phẩm NAD+ dạng lỏng có thể được hấp thụ nhanh chóng qua niêm mạc miệng. Tuy hiệu quả chưa mạnh như đường truyền tĩnh mạch, nhưng đây là lựa chọn tiện lợi và dễ sử dụng hàng ngày.
- Viên uống NAD+: Một số sản phẩm bổ sung NAD+ dạng uống đang được phát triển, tuy nhiên hiệu quả hấp thụ qua đường tiêu hóa vẫn còn hạn chế vì NAD+ không ổn định trong môi trường axit dạ dày. Vì vậy, các chuyên gia khuyên dùng NAD+ dạng truyền tĩnh mạch hơn dạng viên uống.
Drip Hydration là thương hiệu truyền tĩnh mạch (IV) nổi tiếng từ Mỹ, hiện đang cung cấp nhiều giải pháp truyền tĩnh mạch để trẻ hóa hệ thần kinh và não bộ, chống lão hóa và tăng cường năng lượng (trong đó có phác đồ truyền NAD+ đường tĩnh mạch để bổ sung năng lượng). Liên hệ với Drip Hydration để đặt hẹn và tư vấn về truyền NAD+
Tài liệu tham khảo:
- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9116917/
- https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fnagi.2022.831200/full
- https://www.healthline.com/nutrition/foods-high-in-niacin
- https://www.aboutnad.com/nad-precursors
Đọc thêm:
Bài viết của: Biên tập viên Drip Hydration