Chứng hay quên ở người trung niên: Đâu là bình thường, đâu là bất thường?

Chứng hay quên ở người trung niên thường khiến nhiều người lo lắng. Tuy nhiên, ở các độ tuổi khác nhau như 40 hay 50, hay quên có thể là hiện tượng bình thường hoặc dấu hiệu bất thường. Hãy cùng tìm hiểu để có cách xử lý phù hợp.

1. Hay quên ở tuổi 40: Bình thường hay bất thường?

Hay quên ở tuổi 40 thường được xem là bình thường nếu nó xảy ra trong những tình huống căng thẳng hoặc do quá tải công việc. Theo một báo cáo từ Harvard Health, có đến 30% người trưởng thành ở độ tuổi 40 thỉnh thoảng quên tên hoặc sự kiện, nhưng trí nhớ cơ bản vẫn được duy trìên, tình trạng này trở thành bất thường nếu kèm theo các vấn đề như mất định hướng, không nhớ được các thông tin cơ bản, hoặc ảnh hưởng nghiêm trọng đến công việc. Theo nghiên cứu từ JAMA, chỉ 5-10% người ở độ tuổi 40 mắc phải suy giảm nhận thức nhẹ (MCI), một tình trạng có thể tiến triển thành Alzheimer nếu không được kiểm soát .

• Bình thường: chứng hay quên ở tuổi 40 được coi là bình thường nếu việc hay quên không ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày và chỉ xảy ra thỉnh thoảng.
• Bất thường: chứng hay quên ở tuổi 40 được coi là bất thường nếu tình trạng này xuất hiện lặp đi lặp lại và gây khó khăn trong sinh hoạt hoặc công việc.

2. Tuổi 50 hay quên: Hiện tượng phổ biến hay dấu hiệu cảnh báo?

Ở tuổi 50, hay quên được coi là một phần của quá trình lão hóa tự nhiên. Discovery Villages báo cáo rằng khoảng 40% người trên 50 tuổi gặp phải những trường hợp quên chi tiết như nơi đặt đồ vật hoặc tên người mới gặp .

Tuy nhiên, nếu nghiêm trọng hơn, chẳng hạn không nhớ được các sự kiện quan trọng hoặc khó khăn trong thực hiện các công việc quen thuộc, đó có thể là dấu hiệu của bệnh lý tiềm ẩn. Một nghiên cứu từ Alzheimer’s UK chỉ ra rằng 10-15% người ở tuổi 50 bắt đầu có biểu hiện suy giảm nhận thức nhẹ hoặc bệnh Alzheimer sớm .

3. Vì sao chứng hay quên xảy ra ở tuổi trung niên?

Chứng hay quên ở người trung niên có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm cả yếu tố sinh lý tự nhiên và lối sống. Dưới đây là những nguyên nhân chính:

3.1. Lão hóa não bộ

Ở tuổi 40-50, não bộ bắt đầu lão hóa. Số lượng tế bào thần kinh giảm dần, làm suy giảm khả năng lưu trữ và xử lý thông tin. Theo Discovery Villages, hơn 40% người trên 50 tuổi thường gặp hiện tượng quên những chi tiết nhỏ như tên người quen hoặc vị trí đồ vật.

3.2. Căng thẳng và áp lực tâm lý

Áp lực từ công việc, gia đình hoặc tài chính thường gặp ở người trung niên làm tăng hormone cortisol trong cơ thể. Mức cortisol cao kéo dài có thể làm tổn thương vùng hippocampus – trung tâm xử lý trí nhớ của não.

3.3. Thiếu ngủ mãn tính

Rối loạn giấc ngủ hoặc thiếu ngủ kéo dài làm gián đoạn các giai đoạn quan trọng của giấc ngủ như REM, nơi ký ức được củng cố. Harvard Health cho biết, chỉ cần một đêm ngủ không đủ cũng có thể giảm khả năng ghi nhớ tới 40%.

3.4. Chế độ ăn uống không lành mạnh

Chế độ ăn nghèo nàn, thiếu các chất dinh dưỡng như omega-3, vitamin B12 hoặc chất chống oxy hóa làm suy yếu chức năng của tế bào thần kinh.

3.5. Bệnh lý nền

• Tiểu đường: Tình trạng đường huyết cao gây tổn thương mạch máu nhỏ, làm giảm lưu thông máu đến não.
• Cao huyết áp: Ảnh hưởng đến chức năng mạch máu não, dẫn đến suy giảm trí nhớ.
• Tiền mãn kinh ở phụ nữ: Sự suy giảm hormone estrogen, vốn đóng vai trò bảo vệ thần kinh, có thể làm tăng nguy cơ hay quên ở phụ nữ độ tuổi 40-50.

3.6. Thói quen sinh hoạt không lành mạnh

Sử dụng quá nhiều rượu, bia hoặc phụ thuộc vào caffeine làm tổn thương tế bào thần kinh và ảnh hưởng xấu đến trí nhớ.

4. Làm thế nào để cải thiện tình trạng hay quên ở tuổi trung niên?

Để bảo vệ và cải thiện trí nhớ, cần kết hợp nhiều giải pháp nhằm tối ưu hóa sức khỏe não bộ và giảm nguy cơ lão hóa sớm.

4.1. Xây dựng lối sống lành mạnh

• Tăng cường hoạt động thể chất: Các bài tập như đi bộ, yoga hoặc bơi lội không chỉ tăng cường sức khỏe tim mạch mà còn cải thiện tuần hoàn máu đến não.
• Hạn chế rượu bia và caffeine: Giảm tiêu thụ các chất kích thích này sẽ giúp não bộ hoạt động ổn định hơn.

4.2. Tối ưu hóa giấc ngủ

• Đảm bảo ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm: Đây là thời gian tối thiểu để não tái tạo và củng cố ký ức.
• Tạo môi trường ngủ tốt: Giữ phòng ngủ yên tĩnh, tối và tránh xa thiết bị điện tử trước giờ ngủ ít nhất một giờ.

4.3. Cải thiện chế độ dinh dưỡng

• Bổ sung thực phẩm giàu dưỡng chất: Omega-3 (có trong cá hồi, quả óc chó), vitamin B12 (trong thịt đỏ, sữa) và chất chống oxy hóa (trong trái cây họ cam quýt, rau xanh) giúp tăng cường chức năng não bộ.
• Hạn chế đường và thực phẩm chế biến sẵn: Những loại thực phẩm này có thể làm gia tăng viêm và tổn thương tế bào thần kinh.

4.4. Quản lý căng thẳng

• Thực hành thiền hoặc yoga: Các bài tập này không chỉ giúp giảm áp lực tâm lý mà còn kích thích sản sinh các chất dẫn truyền thần kinh tích cực như serotonin và dopamine.
• Tham gia các hoạt động cộng đồng: Gặp gỡ bạn bè, tham gia hội nhóm giúp duy trì sự linh hoạt của não bộ và giảm cảm giác cô đơn.

4.5. Rèn luyện trí não

• Học kỹ năng mới: Ví dụ như học ngoại ngữ, chơi nhạc cụ hoặc giải ô chữ. Những hoạt động này kích thích sự hình thành kết nối mới giữa các neuron.
• Sử dụng công nghệ hỗ trợ: Các ứng dụng rèn luyện trí nhớ trên điện thoại hoặc các công cụ nhắc nhở giúp bạn quản lý thông tin hiệu quả hơn.

4.6. Thăm khám định kỳ

• Kiểm tra sức khỏe: Định kỳ kiểm tra các chỉ số liên quan đến tim mạch, tiểu đường hoặc các vấn đề về giấc ngủ.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ: Nếu tình trạng hay quên kéo dài hoặc có dấu hiệu bất thường, cần được chẩn đoán và can thiệp kịp thời.

Chứng hay quên ở người trung niên là hiện tượng phổ biến. Bên cạnh duy trì lối sống lành mạnh, chúng ta hoàn toàn có thể chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ y tế từ sớm để giúp trẻ hoá não bộ và hệ thần kinh, phòng ngừa từ sớm các triệu chứng hay quên ở tuổi trung niên. Tại Drip Hydration, chúng tôi tin rằng 50 tuổi mới là một khởi đầu của hành trình lão hoá khoẻ mạnh. Đội ngũ chuyên gia vẫn liên tục nghiên cứu và tự tin có thể giúp bạn tìm được liệu pháp phù hợp nhất để trẻ hoá cơ thể từ bên trong tế bào, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống. 

Nguồn tham khảo MU Health; JAMA Network; Discovery Villages, Harvard Health.