Người mệt mỏi có nên truyền nước không?

Khi cảm thấy kiệt sức, nhiều người tìm đến giải pháp truyền nước như một cách phục hồi năng lượng nhanh chóng. Tuy nhiên, người mệt mỏi có nên truyền nước không? Có cơ sở khoa học nào cho việc này? Hãy cùng phân tích kỹ lưỡng từ góc độ y học hiện đại để hiểu rõ mệt mỏi có nên truyền nước không, nên truyền gì, và có rủi ro nào cần lưu ý.

Truyền nước là gì?

Truyền nước (IV therapy) là phương pháp đưa dung dịch vào cơ thể qua tĩnh mạch. Loại dung dịch được sử dụng phổ biến bao gồm:

• Natri chloride 0.9% (nước muối sinh lý)
• Dung dịch glucose
• Dung dịch điện giải hỗn hợp (như Lactated Ringer’s)
• Truyền vitamin hoặc khoáng chất (IV micronutrient therapy)

Người mệt có nên truyền nước không: Câu trả lời phụ thuộc vào nguyên nhân mệt mỏi

Câu hỏi “người mệt có nên truyền nước không” không có đáp án đơn giản, vì “mệt mỏi” có thể bắt nguồn từ nhiều lý do:

1. Mệt do mất nước hoặc mất điện giải

Nếu bạn bị tiêu chảy, nôn mửa, sốt cao, hoặc vận động nặng gây đổ nhiều mồ hôi, khả năng cao là bạn đang mất nước và điện giải. Trong trường hợp này, truyền nước có thể giúp cải thiện tình trạng nhanh chóng. Theo nghiên cứu trên tạp chí Mayo Clinic Proceedings, truyền tĩnh mạch có hiệu quả cao trong điều trị mất nước mức độ trung bình đến nặng (Mayo Clinic, 2018).

2. Mệt do thiếu ngủ, stress, rối loạn giấc ngủ, trầm cảm

Nếu nguyên nhân mệt mỏi là do rối loạn thần kinh trung ương hoặc tâm lý, thì truyền nước không mang lại lợi ích rõ rệt, vì cơ thể không thiếu dịch hay điện giải. Việc truyền dịch lúc này có thể không giúp cải thiện triệu chứng, thậm chí gây ra các rủi ro không cần thiết.

3. Mệt do suy nhược cơ thể hoặc thiếu vi chất

Trong một số trường hợp, người bệnh bị thiếu vitamin B12, vitamin C, magie hoặc sắt, có thể dẫn tới mệt mỏi mãn tính. Truyền vi chất qua đường tĩnh mạch (IV micronutrient therapy) đang ngày càng phổ biến trong y học chức năng (functional medicine). Theo báo cáo đăng trên Nutrients (2020), bổ sung vitamin C liều cao qua IV giúp cải thiện mệt mỏi ở người lớn tuổi và người bệnh ung thư (Nutrients, 2020).

Cơ chế truyền nước giúp giảm mệt mỏi như thế nào?

• Bù dịch và điện giải: giúp phục hồi thể tích tuần hoàn và huyết áp, cải thiện cung cấp oxy cho mô.
• Cải thiện chuyển hóa: truyền glucose có thể bổ sung năng lượng tức thời.
• Hỗ trợ giải độc tế bào: trong trường hợp ngộ độc nhẹ hoặc tích tụ chất thải chuyển hóa.
• Cung cấp vi chất thiết yếu: các vitamin nhóm B, vitamin C, magie tham gia vào quá trình tạo năng lượng trong ty thể – nơi sản sinh ATP – phân tử năng lượng chính của tế bào (Clinical Nutrition ESPEN, 2021).

Mệt mỏi có nên truyền nước không nếu không xác định được nguyên nhân?

Câu trả lời là không nên truyền nước tùy tiện nếu chưa xác định rõ nguyên nhân. Việc truyền dịch không đúng chỉ định có thể gây ra các nguy cơ:

• Phù phổi cấp do quá tải dịch, đặc biệt ở người cao tuổi hoặc có bệnh tim mạch.
• Rối loạn điện giải, như giảm natri máu, nếu truyền nước không phù hợp.
• Nhiễm trùng tĩnh mạch, nếu không đảm bảo vô khuẩn.
• Tốn kém không cần thiết, nếu mệt mỏi không liên quan đến mất nước hay thiếu vi chất.

Nên truyền gì khi cơ thể mệt mỏi?

Nếu xác định được nguyên nhân mệt là do mất nước, mất điện giải hoặc thiếu vi chất, thì nên xem xét truyền:

• Natri chloride 0.9% nếu mất nước đơn thuần
• Lactated Ringer’s nếu mất nước kèm mất điện giải nhiều
• Glucose 5% nếu cần bổ sung năng lượng
• Vitamin C, B-complex, magie nếu mệt do suy nhược, stress oxy hóa hoặc sau ốm nặng
  

Tuy nhiên, việc truyền gì phải dựa trên chỉ định y khoa, xét nghiệm máu và đánh giá tổng trạng.

Câu hỏi “người mệt mỏi có nên truyền nước không”, hay “mệt mỏi có nên truyền nước không”, không có câu trả lời chung cho tất cả. Chỉ nên truyền nước khi:

• Có dấu hiệu mất nước, mất điện giải rõ rệt
• Có chỉ định từ bác sĩ
• Có xét nghiệm và theo dõi chuyên môn
  

Ngược lại, không nên truyền dịch theo phong trào hoặc khi không rõ nguyên nhân mệt mỏi, vì điều này có thể tiềm ẩn nguy cơ sức khỏe không mong muốn.

Phòng khám Drip Hydration Việt Nam hiện đang cung cấp dịch vụ truyền nước cho các khách hàng có nhu cầu/ được chỉ định, với sự tư vấn chuyên môn từ đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm. Liên hệ hotline 0901885088 hoặc đặt lịch hẹn tư vấn ngay hôm nay tại đây:

Tài liệu tham khảo:

• Mayo Clinic Proceedings. The Clinical Approach to Fluid and Electrolyte Disorders. Mayo Clinic, 2018.
• Carr, A.C., et al. Vitamin C administration reduces fatigue in office workers: a randomized controlled trial. Nutrients, 2020.
• ESPEN Clinical Guidelines. Micronutrient supplementation for fatigue-related disorders. Clinical Nutrition ESPEN, 2021.
• NIH. Intravenous Fluids Therapy in Adults in Hospital. National Institute for Health and Care Excellence (NICE), 2020.

Đọc thêm:

• Dịch vụ truyền cấp nước tại Drip Hydration Việt Nam