Hormone là các chất hóa học mà các tuyến sản xuất trong hệ thống nội tiết. Sự suy giảm hormone sinh dục nữ xảy ra khi trong máu có quá ít một loại hormone mang tên Estrogen. Các triệu chứng phổ biến của giảm hormone ở nữ giới bao gồm thay đổi cân nặng, giảm ham muốn tình dục và mụn trứng cá.
1. Suy giảm hormone ảnh hưởng đến cơ thể nữ giới như thế nào?
Hormone là các chất hóa học phối hợp các chức năng khác nhau trong cơ thể bạn bằng cách thông qua máu đến các cơ quan, da, cơ và các mô khác. Hormone rất cần thiết cho sự sống và sức khỏe.
Nội tiết tố nữ estrogen là loại hormone giúp phái nữ có thân hình mềm mại, eo thon, ngực nở, da mịn màng. Estrogen cũng có ảnh hưởng đến quá trình phát triển sinh dục nữ bao gồm mọc lông mu, phát triển vú, tăng sinh các ống sữa, phát triển các mô mỡ. Bên cạnh đó, hormone estrogen làm cho tử cung, âm đạo, bộ phận sinh dục phát triển, tăng tiết dịch nhờn và chống lại các vi khuẩn. Đồng thời, nội tiết tố nữ estrogen cũng có tác dụng làm cho niêm mạc tử cung phát triển, kết hợp với progesteron tạo thành kinh nguyệt, công dụng điều hòa kinh nguyệ cũng như duy trì khả năng tình dục.
Suy giảm hormone sinh dục nữ là khi nội tiết tố trở nên hoạt động kém hơn dẫn đến cơ thể nữ giới giảm nồng độ estrogen. Thông thường, nồng độ estrogen ở nữ sẽ dao động trong khoaeng từ 50 pg/ml tới 400 pg/ml. Nếu hàm lượng này giảm xuống sẽ khiến gây ra những biểu hiện của suy giảm hormone nữ. Dấu hiệu suy giảm hormone sinh dục nữ xảy ra do giảm nồng độ estrogen trong cơ thể gây ra các dấu hiệu triệu chứng khác nhau, bao gồm:
- Giảm lượng mỡ dưới da khiến làn da có xu hướng trở nên khô và xuất hiện thêm nhiều nếp nhăn, chảy xệ.
- Giảm khả năng tiết dịch nhờn ở âm đạo dẫn đến tình trạng âm đạo khô, dễ bị ảnh hưởng bởi tiêu cực, cảm giác đau rát mỗi khi quan hệ và khó khăn để đạt khoái cảm…
- Rối loạn kinh nguyệt được hiểu là kinh nguyệt đến sớm hoặc thưa, vòng kinh ngắn, số lượng kinh ít rồi hết hẳn.
- Rối loạn nhịp tim với tình tình trạng tim đập nhanh kèm theo đánh trống ngực, hồi hộp, giảm khả năng tập trung, hay quên, dễ cáu gắt, giận dỗi, chóng mặt, hoa mắt, đau nhức đầu…
- Cảm giác bốc hỏa, nóng trong người,…
- Rối loạn lo âu, mệt mỏi nhiều,…
- Rối loạn giấc ngủ với tình trạng thường xuyên mất ngủ, ngủ không sâu giấc, ngủ hay mê man, thức giấc trong đêm nhiều lần, trằn trọc lâu không ngủ được,…
- Tăng nguy cơ bệnh lý liên quan đến tim mạch, huyết khối, dễ viêm nhiễm đường tiết niệu, tiểu rắt, tiểu són…
- Ngực có xu hướng mềm ra, thiếu sự săn chắc.
- Tăng cân, dư thừa mỡ bụng nhiều,…
- Các vấn đề liên quan đến xương khớp như đau nhức xương khớp, loãng xương, xương yếu, giòn dẫn đến dễ gãy xương.
Hàm lượng nội tiết tố nữ thường không duy trì một cách ổn định mà thay đổi theo tuổi tác của nữ. Tình trạng giảm hormone ở nữ giới thường xảy ra sau khi sinh con, ngoài 30 tuổi. Sự suy giảm hormone sinh dục nữ xảy ra nhiều hơn sau độ tuổi trung niên từ 40 đến 50 tuổi, nội tiết tố nữ chỉ còn khoảng 10% so với lúc còn trẻ gây ra nhiều cảm giác khó chịu.
2. Cách giảm ảnh hưởng do suy giảm hormone ở nữ giới
Phương pháp điều trị để giảm ảnh hưởng do suy giảm hormone sinh dục nữ có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân. Mỗi người có thể cần các loại điều trị khác nhau cho tình trạng giảm hormone ở nữ giới.
2.1. Sử dụng một số loại thuốc điều trị
- Sử dụng thuốc tránh thai nội tiết tố: Đối với những người không có mong muốn tiếp tục mang thai thì thuốc có chứa các dạng estrogen và progesterone có thể giúp điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt không đều và các triệu chứng do suy giảm hormone sinh dục nữ. Thuốc tránh thai có dạng viên, vòng, miếng dán, thuốc tiêm hoặc vòng tránh thai (IUD).
- Estrogen âm đạo: Những người gặp phải tình tình trạng khô âm đạo kèm theo ngứa ngáy liên quan đến thay đổi nồng độ estrogen có thể thoa kem có chứa estrogen trực tiếp lên mô âm đạo để giảm các triệu chứng do suy giảm hormone sinh dục nữ. Bạn cũng có thể sử dụng viên uống và vòng estrogen để giảm khô âm đạo.
- Thuốc thay thế hormone: Nhiều loại thuốc giúp giảm tạm thời các triệu chứng nghiêm trọng liên quan đến thời kỳ mãn kinh như bốc hỏa hoặc đổ mồ hôi đêm.
- Thuốc kháng androgen: Thuốc ngăn chặn androgen, hormone sinh dục nam chủ yếu, có thể giúp hạn chế mụn trứng cá nghiêm trọng và tình trạng mọc hoặc rụng lông quá mức do suy giảm hormone sinh dục nữ.
2.2. Áp dụng các biện pháp thay đổi lối sống
Những thay đổi lối sống có thể giúp giảm khả năng và triệu chứng do suy giảm hormone sinh dục nữ bao gồm:
- Giảm cân và cố gắng duy trì cân nặng ở ngưỡng vừa phải;
- Xây dựng và duy trì chế độ ăn uống bổ dưỡng và cân bằng;
- Luyện tập các môn thể dục thể thao và lên kế hoạch tập luyện với tần suất đều đặn, thường xuyên;
- Thực hành vệ sinh cá nhân tốt, tập trung vào việc rửa các vùng có nhiều dầu tự nhiên bao gồm vùng mặt, cổ, lưng và ngực;
- Sử dụng thuốc rửa, sữa rửa mặt dành cho da mụn và kem hoặc gel thuốc cho mụn trứng cá nhẹ đến trung bình;
- Hạn chế hoặc tránh các tác nhân gây bốc hỏa như thời tiết ấm áp và thức ăn, đồ uống cay, béo hoặc nóng;
- Giảm và kiểm soát tình trạng căng thẳng (stress);
- Thực hành yoga, thiền hoặc hình dung có hướng dẫn;
- Hạn chế sử dụng các loại thực phẩm có chứa quá đường và carbohydrate tinh chế như bánh kẹo, nước ngọt giải khát;
- Hạn chế các loại thực phẩm chế biến nhiều và các thực phẩm đóng gói;
- Thay thế chảo chống dính cũ bằng chảo được sản xuất từ gốm;
- Sử dụng hộp thủy tinh để đựng và hâm nóng thực phẩm và đồ uống;
- Hạn chế sử dụng các sản phẩm tẩy rửa, vệ sinh nhà bếp có chứa hóa chất độc hại như thuốc tẩy, khi sử dụng cần đeo găng tay tránh tiếp xúc trực tiếp với các hóa chất nguy hại;
- Mua trái cây và rau quả không có thuốc trừ sâu hoặc hóa chất làm chín;
- Tránh hoặc hạn hạn chế cho thực phẩm và đồ uống vào lò vi sóng trong hộp nhựa.
3. Các điểm cần lưu ý khi bị suy giảm hormone nữ
Mặc dù nhiều tình trạng suy giảm hormone nữ không thể phòng ngừa được, nhưng có một số điều những thay đổi trong sinh hoạt có thể làm để tối ưu hóa sức khỏe tổng thể của mình, có thể giúp duy trì sự cân bằng nội tiết tố, bao gồm:
- Duy trì cân nặng khỏe mạnh;
- Ăn uống cân bằng, lành mạnh;
- Tập thể dục thường xuyên;
- Kiểm soát căng thẳng;
- Ngủ đủ giấc và chất lượng;
- Kiểm soát tốt các tình trạng sức khỏe mãn tính của bạn (nếu có);
- Bỏ hút thuốc hoặc cai nghiện thuốc lá nếu bạn hút thuốc.
Nếu bạn đang gặp phải các triệu chứng mới, dai dẳng, điều quan trọng là đi khám bác sĩ. Các bác sĩ có thể chỉ định thực hiện một số xét nghiệm để giúp xác định nguyên nhân gây ra các triệu chứng có phải do suy giảm hormone nữ hay không.
Tóm lại, bài viết đã nêu ra những ảnh hưởng của suy giảm hormone nữ đến cơ thể cũng như cách giảm ảnh hưởng do suy giảm hormone nữ. Hầu hết bất cứ người phụ nữ nào cũng sẽ trải qua ít nhất một hoặc hai giai đoạn mất cân bằng nội tiết tố trong suốt cuộc đời. Các tình trạng bệnh lý ảnh hưởng hoặc liên quan đến hệ thống nội tiết hoặc tuyến có thể dẫn đến giảm hormone ở nữ giới. Tuy nhiên, các yếu tố bên ngoài như căng thẳng hoặc thuốc nội tiết tố, cũng có thể là nguyên nhân.
Tài liệu tham khảo: Medicalnewstoday.com, My.clevelandclinic.org
Bài viết của: Ngô Thị Thảo Hiền