Uống dầu oliu có hại không? Lưu ý khi sử dụng

Nhiều người xem dầu oliu như “thần dược” cho tim mạch và sức khỏe, nhưng uống dầu oliu có hại không thì còn tùy vào cách và lượng bạn dùng mỗi ngày. Khi hiểu rõ lợi – hại của loại dầu này, bạn sẽ biết cách bổ sung sao cho cơ thể nhận được lợi ích tối đa mà không gặp rủi ro cho hệ tiêu hóa hay cân nặng.

Dầu oliu được tạo ra như thế nào?

Dầu oliu được tạo ra qua một quy trình gồm nhiều bước rõ ràng. Đầu tiên, người ta thu hoạch quả ô liu khi đạt độ chín phù hợp, vì thời điểm này quyết định hương vị và chất lượng dầu. Sau khi hái, ô liu được rửa sạch để loại bỏ bụi bẩn và lá khô. Tiếp theo, quả được nghiền nát thành một hỗn hợp đặc nhằm giải phóng các giọt dầu li ti bên trong.

Hỗn hợp này được khuấy nhẹ trong một thời gian ngắn để các giọt dầu kết tụ lại, rồi đưa vào máy ép hoặc máy ly tâm. Công đoạn này giúp tách dầu ra khỏi nước và phần bã còn lại của quả. Dầu thu được sẽ được lọc để loại bỏ cặn, sau đó phân loại thành các nhóm như extra virgin, virgin hay refined tùy theo mức độ xử lý và chất lượng hương vị. Nhờ quy trình này, dầu oliu giữ được độ thơm tự nhiên, màu sắc đẹp và hàm lượng dưỡng chất có lợi cho sức khỏe.

Uống dầu oliu có hại không? Sự thật bạn cần biết

Dầu oliu từ lâu đã được xem là “thần dược” cho sức khỏe nhờ hàm lượng chất béo không bão hòa đơn dồi dào, đặc biệt là axit oleic, cùng nhiều chất chống oxy hóa. Nhưng nhiều người vẫn lo lắng: Uống dầu oliu có hại không? Thực tế, câu trả lời phụ thuộc vào cách sử dụng.

Uống dầu oliu đúng liều lượng không gây hại:

• Dầu oliu không độc hại nếu sử dụng hợp lý. Lượng tiêu chuẩn thường khuyến nghị là khoảng 1–2 muỗng canh mỗi ngày.
• Dùng quá nhiều dầu oliu có thể khiến cơ thể nạp quá nhiều calo và chất béo, dẫn đến tăng cân hoặc rối loạn tiêu hóa.

Dầu oliu hỗ trợ bảo vệ và cải thiện chức năng của tế bào não nhờ:

• Giảm viêm trong não: Axit oleic và polyphenol trong dầu oliu giúp giảm stress oxy hóa – một trong những nguyên nhân gây suy giảm trí nhớ và thoái hóa tế bào thần kinh, theo nghiên cứu Olive Oil Phenolic Compounds’ Activity against Age‑Associated Cognitive Decline: Clinical and Experimental Evidence (2023).
• Tăng cường khả năng ghi nhớ: Chế độ ăn giàu dầu oliu liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc các bệnh suy giảm nhận thức như Alzheimer từ nghiên cứu Consumption of Olive Oil and Diet Quality and Risk of Dementia-Related Death (2024).
• Bảo vệ màng tế bào thần kinh: Chất béo không bão hòa đơn giúp duy trì cấu trúc và chức năng của màng tế bào não, từ đó cải thiện truyền tín hiệu thần kinh.

Dầu oliu có omega 3 không?

Dầu oliu có chứa omega-3, nhưng rất ít.

• Dầu oliu chủ yếu giàu axit béo không bão hòa đơn (MUFA), đặc biệt là axit oleic, chiếm khoảng 55–83% thành phần.
• Hàm lượng omega-3 (axit alpha-linolenic – ALA) trong dầu oliu chỉ khoảng 0,5–1%, rất thấp so với các nguồn omega-3 khác như dầu cá, hạt lanh, hạt chia hay quả óc chó.

Có thể nói, dầu oliu không phải nguồn chính để bổ sung omega-3, nhưng vẫn tốt cho tim mạch, chống viêm và hỗ trợ sức khỏe não bộ nhờ các chất chống oxy hóa và MUFA.

Uống dầu oliu đúng cách để phát huy tối đa lợi ích

Mặc dù dầu oliu được xem là “chất béo tốt” nhưng cách sử dụng mới quyết định mức độ hấp thu và lợi ích cho sức khỏe. Hiểu đúng liều lượng và thời điểm dùng sẽ giúp cơ thể tận dụng tối đa giá trị của loại dầu này:

• Liều lượng phù hợp để hỗ trợ tim mạch và chuyển hóa: Mỗi ngày khoảng 1–2 muỗng canh dầu oliu trong chế độ ăn kiểu Địa Trung Hải sẽ giúp tối ưu hóa tác dụng bảo vệ tim và cải thiện chuyển hóa.
• Kết hợp dầu oliu với thực phẩm để tăng hấp thu: Dùng dầu oliu cùng rau củ, ngũ cốc nguyên hạt hoặc các bữa ăn giàu chất chống oxy hóa sẽ giúp cơ thể hấp thụ chất béo hiệu quả hơn. Cách này cũng giảm tình trạng khó chịu đường tiêu hóa nếu uống trực tiếp dầu oliu.
• Ưu tiên dầu oliu nguyên chất (Extra Virgin): Dầu extra virgin được ép lạnh giữ lại nhiều polyphenol và hương vị tự nhiên, nhờ đó mang lại lợi ích sức khỏe tốt nhất.
• Hạn chế làm nóng ở nhiệt độ cao: Đun dầu oliu quá nóng có thể làm mất chất chống oxy hóa. Nên dùng trộn salad, nấu ở nhiệt vừa phải hoặc thêm sau khi nấu để giữ nguyên giá trị dinh dưỡng.
• Thời điểm dùng lý tưởng: Dùng vào buổi sáng hoặc cùng bữa ăn chính giúp giảm khó chịu tiêu hóa và ổn định lượng đường huyết sau ăn. Tránh uống khi bụng quá đói để cơ thể hấp thu tốt hơn.
  

  

Những lưu ý quan trọng khi dùng dầu oliu

Mặc dù dầu oliu nổi tiếng với lợi ích cho tim mạch và sức khỏe não bộ, nhưng nếu sử dụng không đúng cách có thể làm giảm tác dụng hoặc gây khó chịu tiêu hóa. Dưới đây là những lưu ý giúp bạn dùng an toàn và hiệu quả:

• Chọn đúng loại dầu: Dầu Extra Virgin chứa nhiều polyphenol nhất, thích hợp để uống trực tiếp hoặc dùng trong các món trộn, giúp tối đa hóa giá trị dinh dưỡng.
• Thận trọng nếu có vấn đề tiêu hóa: Người mắc bệnh túi mật hoặc rối loạn hấp thụ chất béo có thể khó tiêu hóa dầu trực tiếp, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
• Bảo quản đúng cách: Dầu oliu dễ oxy hóa khi tiếp xúc với ánh sáng, nhiệt và không khí. Nên dùng chai thủy tinh tối màu, đậy kín và để nơi mát, tránh để lâu ngoài không khí.
• Chọn sản phẩm uy tín: Tránh mua dầu không rõ nguồn gốc. Nên chọn sản phẩm có chứng nhận chất lượng quốc tế để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Tóm lại, uống dầu oliu có hại không phụ thuộc chủ yếu vào liều lượng và cách sử dụng mỗi ngày. Khi dùng đúng cách, dầu oliu mang lại nhiều lợi ích cho não bộ, tim mạch và sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên, người dùng vẫn cần lựa chọn sản phẩm chất lượng và sử dụng điều độ để đạt hiệu quả tốt nhất.

Tài liệu tham khảo:

• • https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0048969724060170#preview-section-snippets
  • https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5877547/
  • https://www.health.harvard.edu/nutrition/is-extra-virgin-olive-oil-extra-healthy
  • https://www.mdpi.com/2076-3921/12/7/1472