Nếu chủ quan với chảy máu cam do thiếu vitamin C, bệnh có thể tiến triển nặng mà không được phát hiện sớm, đặc biệt ở người trung niên có nguy cơ cao (dinh dưỡng kém, hút thuốc, bệnh nền).
Tại sao thiếu vitamin C có thể dẫn đến chảy máu cam?
- Vitamin C tham gia vào quá trình tổng hợp collagen – protein giúp cấu trúc mạch máu chắc chắn. Thiếu vitamin C làm giảm hydroxyl hóa proline và lysine trong collagen làm collagen yếu, mao mạch dễ vỡ gây chảy máu cam, bầm tím, chảy máu lợi, thành mao mạch bị yếu, dễ vỡ (perifollicular hemorrhage, petechiae, gingival bleeding) dẫn đến chảy máu cam ở người lớn tuổi, độ tuổi trung niên cũng không ngoại lệ.
- Chảy máu mũi (nosebleeds) là một trong các dấu hiệu sớm của thiếu vitamin C, bên cạnh bầm tím, chảy máu lợi, chậm liền vết thương. Thiếu vitamin C là nguyên nhân phổ biến gây chảy máu cam, đặc biệt ở trẻ em – tương tự cơ chế trong tuổi trung niên.
Phân biệt chảy máu cam đơn thuần với chảy máu cam do thiếu vitamin C
Việc phân biệt giữa chảy máu cam đơn thuần và chảy máu cam do thiếu vitamin C là rất quan trọng để đánh giá chính xác mức độ nguy hiểm, từ đó quyết định hướng xử trí phù hợp. Dưới đây là bảng so sánh giúp bạn nhận diện rõ hai nguyên nhân phổ biến này:
| Tiêu chí | Chảy máu cam đơn thuần (do viêm, khô mũi, chấn thương…) | Chảy máu cam do thiếu vitamin C |
| Nguyên nhân chính | Tổn thương cơ học, viêm niêm mạc mũi, không khí khô, dị ứng, ngoáy mũi, tăng huyết áp, giãn mao mạch tuổi già | Thiếu hụt vitamin C → thành mạch yếu → mao mạch dễ vỡ tự phát |
| Tính chất máu chảy | Chảy máu thường một bên mũi, ít, tự cầm, không kèm triệu chứng toàn thân | Chảy máu có thể tái phát nhiều lần, lượng vừa hoặc nhiều, thường hai bên, khó cầm hơn |
| Tần suất | Thường chỉ vài lần trong mùa hanh khô hoặc sau tổn thương nhẹ | Lặp lại nhiều lần trong thời gian ngắn, đôi khi kèm chảy máu lợi, bầm tím |
| Triệu chứng kèm theo | Không có hoặc chỉ là nghẹt mũi, viêm mũi, khô họng | Mệt mỏi, bầm tím không rõ nguyên nhân, chảy máu lợi, vết thương lâu lành, da khô ráp, sưng khớp |
| Đối tượng hay gặp | Người bị viêm mũi, viêm xoang, cao huyết áp, thời tiết hanh khô | Người ăn uống kém rau quả, hút thuốc, nghiện rượu, mắc bệnh mạn tính (tiểu đường, loét dạ dày), người lớn tuổi |
| Thời điểm xuất hiện | Thường theo mùa (đông – khô lạnh), hoặc sau va chạm | Không theo mùa, xuất hiện ngẫu nhiên, đôi khi là biểu hiện đầu tiên của bệnh thiếu vitamin |
| Khả năng nguy hiểm | Thường nhẹ, hiếm khi cần can thiệp y tế | Có thể là dấu hiệu sớm của scurvy – nếu không điều trị có thể dẫn đến xuất huyết toàn thân, thiếu máu, suy mòn |
| Cách xử trí | Cầm máu tại chỗ, dưỡng ẩm mũi, điều trị viêm | Bổ sung vitamin C bằng thực phẩm hoặc thuốc, theo dõi các dấu hiệu toàn thân, xét nghiệm nếu cần |
Tuổi trung niên bị chảy máu cam do thiếu vitamin C có nguy hiểm không?
- Chảy máu cam nhẹ, thoáng qua thường không nguy hiểm nếu sớm bổ sung vitamin C kịp thời. Nhưng nếu kéo dài, đặc biệt ở người trung niên có bệnh kèm như tiểu đường, rối loạn đông máu, bệnh gan hoặc uống thuốc ức chế tiết acid, có thể dẫn đến mất máu nhiều, thiếu máu, suy giảm thể trạng.
- Tình trạng thiếu vitamin C nặng kéo dài có thể tiến triển thành scurvy – bệnh suy mòn, chảy máu nặng ở lợi, da, nội tạng, có thể đe dọa tính mạng nếu không điều trị kịp thời.
- Các nghiên cứu y khoa khuyến cáo: ở người trung niên, thường có yếu tố nguy cơ như hút thuốc, uống rượu, bệnh mạn tính, tình trạng kinh tế – xã hội thấp – làm tăng khả năng thiếu vitamin C và biến chứng nếu có triệu chứng chảy máu.
Cách phòng ngừa và điều trị chảy máu cam do thiếu vitamin C ở tuổi trung niên
Như vậy, chảy máu cam do thiếu vitamin C không phải hiếm, đặc biệt ở người trung niên với chế độ ăn thiếu rau quả tươi, có yếu tố nguy cơ như hút thuốc, uống rượu, bệnh nền. Tình trạng này nguy hiểm hay không phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng: nếu chỉ là chảy máu nhẹ, thoáng qua thì không quá lo ngại; nhưng nếu kéo dài và kết hợp yếu tố nguy cơ thì có thể dẫn đến thiếu máu, suy nhược và scurvy – nghiêm trọng đến mức đe dọa tính mạng nếu không điều trị.
Cách phòng ngừa và điều trị bao gồm:
- Bổ sung vitamin C qua thực phẩm: cam, ớt chuông, dâu tây, bông cải xanh, kiwi, bưởi, rau ngót, ổi, v.v. Ưu tiên hấp thay vì luộc để giữ vitamin C.
- Theo dõi và kiểm tra nếu triệu chứng kéo dài: xét nghiệm máu để đánh giá vitamin C và yếu tố đông máu, tham khảo bác sĩ nếu biểu hiện nghiêm trọng hay kéo dài.
- Có thể sử dụng các giải pháp bổ sung vitamin C nếu chế độ ăn không đủ: liều 75–90 mg/ngày (người lớn), smoker hoặc bệnh mạn cần liều cao hơn như 300–1000 mg một ngày trong giai đoạn thiếu nghiêm trọng. Ngoài ra có thể bổ sung qua đường truyền (IV vitamin C) nếu bệnh nhân có chỉ định phù hợp.
Hiện phòng khám Drip Hydration cung cấp dịch vụ khám, xét nghiệm đánh giá tình trạng thiếu vitamin C và có các sản phẩm bổ sung vitamin dạng truyền (tĩnh mạch – IV vitamin). Để được hướng dẫn khám và truyền vitamin C tăng cường sức khỏe cho cơ thể, hãy đặt hẹn với chuyên gia của Drip Hydration qua hotline hoặc đăng ký tư vấn miễn phí tại đây: (FORM)
Tài liệu tham khảo:
- National Institutes of Health (NIH) – Vitamin C Fact Sheet for Health Professionals
https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminC-HealthProfessional/
- StatPearls Publishing – Scurvy
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK493187/
- WebMD – Signs of Vitamin C Deficiency
https://www.webmd.com/vitamins-and-supplements/ss/slideshow-vitamin-c-deficiency
- Healthline – 15 Signs and Symptoms of Vitamin C Deficiency
https://www.healthline.com/nutrition/vitamin-c-deficiency-symptoms
- Merck Manual – Vitamin C Deficiency
https://www.merckmanuals.com/professional/nutritional-disorders/vitamin-deficiency-dependency-and-toxicity/vitamin-c-deficiency
- Cleveland Clinic – Scurvy (Vitamin C Deficiency)
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/24318-scurvy
Bài viết của: Biên tập viên Drip Hydration
Chia sẻ bài viết:
- On Facebook
- On LinkedIn
- On Twitter
- On Pinterest
