Truyền điện giải là phương pháp đưa dung dịch chứa các khoáng chất thiết yếu như natri (Na⁺), kali (K⁺), canxi (Ca²⁺), magie (Mg²⁺), clorua (Cl⁻) và bicarbonat (HCO₃⁻) trực tiếp vào cơ thể qua đường tĩnh mạch. Phương pháp này nhằm phục hồi cân bằng điện giải và thể tích dịch trong cơ thể, đặc biệt trong các tình huống cơ thể bị mất nước, kiệt sức, hoặc suy giảm chức năng trao đổi chất.
Điện giải là gì?
Điện giải là các khoáng chất mang điện tích, hòa tan trong chất lỏng cơ thể và có vai trò thiết yếu đối với nhiều chức năng sinh lý: từ duy trì hoạt động thần kinh, cơ bắp, đến điều hòa pH và cân bằng nước trong tế bào.
Theo tài liệu từ National Institutes of Health (NIH), điện giải đóng vai trò then chốt trong việc:
- Dẫn truyền tín hiệu thần kinh
- Duy trì nhịp tim ổn định
- Hỗ trợ co cơ và chức năng nội tạng
Truyền nước điện giải có tác dụng gì?
1. Phục hồi thể tích và cân bằng nước nhanh chóng
Một trong những tác dụng rõ ràng nhất của truyền nước điện giải là bù nước và khoáng chất nhanh chóng, đặc biệt trong các trường hợp cơ thể mất dịch do:
- Tiêu chảy nặng, nôn ói
- Đổ mồ hôi nhiều khi vận động, sốt cao
- Nhiễm trùng, sốc nhiệt, hoặc bỏng nặng
Theo World Health Organization (WHO), việc truyền điện giải đúng lúc có thể *cứu sống bệnh nhân trong các ca tiêu chảy cấp hoặc mất nước nghiêm trọng. (WHO: “Guidelines on the use of intravenous fluids in clinical settings”, 2021)
2. Cải thiện hiệu suất thể chất và phục hồi sau vận động
Trong thể thao và hoạt động cường độ cao, mất điện giải qua mồ hôi có thể gây chuột rút, mệt mỏi, giảm sức bền. Truyền điện giải giúp:
- Cân bằng điện tích nội – ngoại bào
- Ngăn ngừa rối loạn nhịp tim do thiếu kali/magie
- Cải thiện sự phục hồi sau luyện tập cường độ cao
Một nghiên cứu đăng trên Journal of the International Society of Sports Nutrition (2022) cho thấy truyền điện giải giúp phục hồi thể lực nhanh hơn 20–25% so với chỉ uống nước lọc sau tập luyện nặng.
3. Hỗ trợ điều trị các tình trạng y tế mãn tính
- Bệnh nhân ung thư, suy thận, suy gan thường bị rối loạn điện giải do điều trị hoặc tổn thương cơ quan.
- Truyền điện giải giúp ổn định môi trường nội mô, hỗ trợ các cơ quan hoạt động hiệu quả hơn.
Theo Mayo Clinic, duy trì mức điện giải ổn định là điều kiện tiên quyết để giảm biến chứng trong điều trị hóa trị hoặc lọc máu. (Mayo Clinic: “Electrolyte imbalance – Symptoms and causes”, 2023)
4. Giảm triệu chứng mệt mỏi, mất ngủ, đau đầu do mất cân bằng ion
Một số trường hợp mất ngủ, chóng mặt hoặc suy nhược kéo dài có nguyên nhân sâu xa từ mất cân bằng ion, đặc biệt là thiếu magie và natri. Việc truyền điện giải có thể giúp giảm triệu chứng này một cách rõ rệt.
Bổ sung điện giải như thế nào là đúng?
Tùy vào tình trạng mất nước/điện giải và nhu cầu cá nhân, việc bổ sung có thể qua:
- Đường uống: dành cho mất nước nhẹ đến trung bình, dùng oresol hoặc nước điện giải thương mại.
- Truyền tĩnh mạch (IV): dành cho mất nước nặng, khó hấp thu qua tiêu hóa, hoặc cần phục hồi nhanh.
- Chế độ ăn: rau xanh, chuối, khoai lang, các loại hạt và thực phẩm tươi.
Liệu trình truyền điện giải cần được bác sĩ chỉ định dựa trên:
- Nồng độ ion huyết thanh
- Tình trạng bệnh lý nền
- Mức độ mất nước hoặc điện giải
Truyền điện giải có tác dụng phụ không?
Có. Dù khá an toàn, nhưng nếu lạm dụng hoặc truyền sai cách, truyền điện giải có thể gây:
- Thừa điện giải, gây loạn nhịp tim, tăng huyết áp hoặc phù nề
- Tăng áp lực thẩm thấu, gây rối loạn thần kinh
- Phản ứng tại chỗ truyền như viêm tĩnh mạch hoặc nhiễm trùng
American Journal of Emergency Medicine (2020) khuyến cáo rằng truyền điện giải chỉ nên áp dụng trong môi trường kiểm soát y tế để tránh biến chứng hiếm gặp nhưng nguy hiểm.
Khi nào cần truyền nước điện giải?
Bạn nên tham khảo bác sĩ nếu xuất hiện các dấu hiệu:
- Mất nước nặng: da khô, tiểu ít, mạch nhanh
- Mệt mỏi không rõ nguyên nhân kéo dài
- Đang điều trị bệnh lý mãn tính và thấy yếu cơ, rối loạn nhịp tim
- Sau luyện tập cường độ cao, cảm giác kiệt sức kéo dài dù đã nghỉ ngơi
Truyền nước điện giải có tác dụng gì? – Câu trả lời là: giúp phục hồi thể trạng nhanh chóng, ổn định cân bằng nội môi và hỗ trợ điều trị các tình trạng sức khỏe nghiêm trọng. Tuy nhiên, việc truyền điện giải chỉ nên thực hiện có chỉ định y khoa, không nên lạm dụng vì có thể gây ra những tác dụng phụ nguy hiểm.
Việc hiểu rõ truyền điện giải là gì, gồm những chất nào, và khi nào nên áp dụng chính là bước đầu tiên giúp bạn sử dụng phương pháp này một cách hiệu quả và an toàn.
Phòng khám Drip Hydration Việt Nam hiện đang cung cấp dịch vụ truyền cấp nước bổ sung điện giải và các vi khoáng chất cho các khách hàng có nhu cầu/ được chỉ định, với sự tư vấn chuyên môn từ đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm. Liên hệ hotline 0901885088 hoặc đặt lịch hẹn tư vấn ngay hôm nay tại đây:
Tài liệu tham khảo:
- National Institutes of Health. Electrolytes – MedlinePlus.
- World Health Organization. Guidelines on IV Fluids. 2021.
- Journal of the International Society of Sports Nutrition. IV hydration and recovery. 2022.
- Mayo Clinic. Electrolyte imbalance – Symptoms and causes. 2023.
- Cleveland Clinic. IV Fluids: Types, Benefits, and Risks. 2023. https://my.clevelandclinic.org
Đọc thêm:
Bài viết của: Biên tập viên Drip Hydration