Truyền nước có tác dụng gì cho cơ thể?

Truyền nước là một phương pháp y khoa phổ biến, thường được sử dụng trong các cơ sở y tế để điều chỉnh lượng dịch và điện giải trong cơ thể. Nhưng truyền nước có tác dụng gì, cơ chế tác động ra sao, và khi nào nên hoặc không nên áp dụng? Bài viết sau đây sẽ giúp bạn hiểu sâu về truyền nước để làm gì, dựa trên cơ sở khoa học từ các nghiên cứu y học đáng tin cậy.

1. Truyền nước là gì?

Truyền nước (intravenous fluid therapy) là quá trình đưa dung dịch chứa nước và các chất điện giải vào tĩnh mạch thông qua kim truyền. Phương pháp này cho phép cơ thể hấp thu nhanh chóng lượng nước cần thiết mà không phải thông qua đường tiêu hóa, đặc biệt hữu ích trong các tình huống mất nước cấp tính, sốc, tiêu chảy nặng, hoặc sau phẫu thuật.

2. Thành phần của dịch truyền nước

Tùy vào mục đích điều trị, dịch truyền nước có thể chứa:

• Nước cất pha tiêm: dung môi chính.
• Natri clorid (NaCl 0.9%) – còn gọi là nước muối sinh lý.
• Dextrose (glucose): giúp cung cấp năng lượng.
• Lactated Ringer’s Solution: chứa Na+, Cl-, K+, Ca2+, và lactate – giúp cân bằng điện giải.
• Các vi chất thiết yếu: như magie, kali, hoặc vitamin B/C trong một số trường hợp đặc biệt.

Theo “Intravenous Fluid Therapy in Adults in Hospital” (NHS England, 2013), việc lựa chọn dịch truyền phù hợp phụ thuộc vào trạng thái thể tích máu, mức điện giải, và nhu cầu chuyển hóa của từng người bệnh.

3. Truyền nước để làm gì? Phân tích cơ chế tác động

Bù nước cấp tốc

Khi cơ thể mất nước do sốt cao, tiêu chảy, hoặc mất máu, thể tích huyết tương giảm khiến huyết áp tụt, lưu lượng máu đến cơ quan sống còn (não, thận, tim) bị hạn chế. Truyền nước giúp tái lập thể tích tuần hoàn hiệu quả hơn so với uống nước thông thường, vì nó đi thẳng vào máu và không cần hấp thu qua dạ dày – ruột.

Ổn định điện giải

Dịch truyền chứa natri, kali, clorid… giúp khôi phục cân bằng điện giải nội môi, vốn dễ bị rối loạn trong các tình trạng bệnh lý như suy thận, mất máu, sốc nhiễm trùng.

Cải thiện chức năng thận

Theo nghiên cứu “Fluid therapy in critically ill patients” (Malbrain MLNG et al., Intensive Care Med, 2020), việc duy trì đủ thể tích dịch truyền giúp tăng lọc cầu thận, phòng ngừa suy thận cấp.

Tăng cường năng lượng tức thì

Dịch truyền glucose có thể cung cấp năng lượng nhanh cho cơ thể trong các trường hợp hạ đường huyết hoặc suy nhược nghiêm trọng.

4. Khi nào nên và không nên truyền nước?

Chỉ định truyền nước:

• Mất nước do tiêu chảy, nôn mửa kéo dài.
• Mất máu sau phẫu thuật hoặc chấn thương.
• Sốt cao, kiệt sức do nắng nóng.
• Hạ đường huyết, mệt mỏi cấp tính.
• Bổ sung dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch ở bệnh nhân không ăn uống được.
  

Chống chỉ định tương đối hoặc cần thận trọng:

• Suy tim sung huyết.
• Bệnh lý thận mạn giai đoạn cuối.
• Phù phổi cấp.
• Rối loạn điện giải nặng (cần hiệu chỉnh cụ thể).
  

Việc chỉ định truyền nước phải được bác sĩ cân nhắc kỹ dựa trên xét nghiệm và triệu chứng lâm sàng.

5. Tác dụng phụ khi truyền nước

Dù an toàn, truyền nước vẫn có thể gây ra các phản ứng không mong muốn nếu không kiểm soát tốt:

• Phù mô kẽ: do truyền quá nhanh, quá nhiều.
• Tăng gánh cho tim: gây khó thở, đặc biệt ở người cao tuổi hoặc có tiền sử suy tim.
• Rối loạn điện giải: nếu sử dụng dung dịch không phù hợp.
• Viêm tĩnh mạch, nhiễm trùng tại vị trí truyền.
  

Theo tài liệu “Guidelines for Intravenous Fluid Therapy” (World Health Organization, 2021), nhân viên y tế cần theo dõi chặt dấu hiệu sinh tồn và mức độ đáp ứng khi truyền dịch để ngăn ngừa biến chứng.

6. Lưu ý quan trọng khi truyền nước

• Không nên tự ý truyền nước tại nhà nếu không có chỉ định của bác sĩ.
• Người truyền phải được đào tạo chuyên môn, đảm bảo kỹ thuật vô khuẩn.
• Không nên lạm dụng truyền nước để “tăng lực” khi không có tình trạng thiếu dịch rõ ràng.
• Truyền nước không thay thế việc bù nước tự nhiên bằng ăn uống đủ chất và lối sống lành mạnh.
  

Truyền nước là phương pháp cấp cứu y tế hiệu quả giúp bù nước, ổn định điện giải và tăng cường thể trạng trong các trường hợp cấp tính. Tuy nhiên, truyền nước cần đúng chỉ định, đúng loại dịch, đúng liều lượng để tránh rủi ro. 

Phòng khám Drip Hydration Việt Nam hiện đang cung cấp dịch vụ truyền nước cho các khách hàng có nhu cầu/ được chỉ định. Liên hệ hotline 0901885088 hoặc đặt lịch hẹn tư vấn ngay hôm nay tại đây.

Tài liệu tham khảo:

• National Institute for Health and Care Excellence (NICE). “Intravenous Fluid Therapy in Adults in Hospital.” 2013.
• Malbrain MLNG et al. “Fluid therapy in critically ill patients: current practice and future trends.” Intensive Care Med. 2020.
• World Health Organization (WHO). “Guidelines on Fluid Therapy for Adults and Children.” 2021.

Đọc thêm:

• Dịch vụ truyền cấp nước tại Drip Hydration Việt Nam