Noãn bào: Chìa khóa quyết định chất lượng trứng và khả năng thụ tinh

Noãn bào là tế bào trứng chưa trưởng thành, đóng vai trò quan trọng trong sinh sản và khả năng mang thai. Chất lượng và số lượng noãn bào ảnh hưởng trực tiếp đến cơ hội thụ tinh và sự phát triển của phôi. Hiểu rõ về noãn bào là gì giúp các cặp vợ chồng và chuyên gia y tế có những quyết định đúng đắn trong chăm sóc sức khỏe sinh sản.

Noãn bào là gì?

Noãn bào, hay còn gọi là oocyte, là tế bào trứng chưa trưởng thành tồn tại trong buồng trứng của nữ giới. Đây là giao tử cái chứa nửa bộ nhiễm sắc thể, đóng vai trò quan trọng trong sinh sản. Khi gặp tinh trùng, noãn bào trưởng thành sẽ có khả năng thụ tinh và phát triển thành phôi, quyết định khả năng mang thai của phụ nữ. Mỗi noãn bào được bao bọc trong một nang noãn (follicle), như một “viên ngọc thô” chờ được nuôi dưỡng để trưởng thành.

Số lượng noãn bào của phụ nữ không phải là vô hạn và sẽ giảm dần theo thời gian. Khi còn trong bụng mẹ (tuần thứ 18–22), buồng trứng có thể chứa hàng triệu noãn nguyên thủy. Tuy nhiên, khi sinh ra, mỗi buồng trứng chỉ còn khoảng 1–2 triệu noãn bào. Đến tuổi dậy thì, con số này giảm tiếp xuống còn khoảng 60.000–80.000 noãn bào mỗi buồng trứng. Trong suốt cuộc đời sinh sản, phụ nữ chỉ rụng khoảng 400–500 trứng trưởng thành, còn lại phần lớn noãn bào sẽ thoái hóa.

Theo nghiên cứu “Human ovarian reserve from conception to the menopause” của W.H.B Wallace và T.W. Kelsey (2011), số lượng nang noãn — tương đương với số noãn bào tiềm năng — đạt cực đại trước khi sinh và giảm dần theo tuổi. Đến khoảng 30 tuổi, chỉ còn khoảng 12% số noãn ban đầu; đến 40 tuổi, con số này giảm chỉ còn khoảng 3%.

Chất lượng noãn bào quyết định khả năng thụ tinh và phát triển phôi. Noãn bào cung cấp toàn bộ vật chất cần thiết cho phôi phát triển ban đầu, gồm ty thể, mRNA và các thành phần tế bào khác. Yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng noãn bao gồm tuổi tác, chức năng buồng trứng, môi trường buồng trứng và sức khỏe tổng thể. Theo nghiên cứu, tuổi tác là yếu tố quan trọng nhất: Chất lượng và số lượng noãn bào giảm dần theo thời gian, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng mang thai tự nhiên cũng như hiệu quả hỗ trợ sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).

Quá trình hình thành và phát triển của noãn bào là gì?

Quá trình hình thành noãn bào bắt đầu từ giai đoạn bào thai. Trong buồng trứng của thai nhi, các tế bào gốc sinh dục (oogonia) phân chia nhiều lần để tạo ra noãn bào nguyên thủy. Đây là những noãn bào chưa trưởng thành, được bao bọc trong các nang noãn sơ khai. Sau khi hình thành, các noãn bào này tạm thời “ngủ yên” ở trạng thái phân bào tạm dừng, chờ đến khi nữ giới trưởng thành mới tiếp tục phát triển.

Từ dậy thì trở đi, mỗi chu kỳ kinh nguyệt sẽ kích hoạt một số nang nguyên thủy phát triển. Một nang được chọn để tiếp tục phát triển, noãn bào bên trong lớn lên, nang noãn phát triển và có thể phóng noãn – giải phóng noãn bào trưởng thành để có thể thụ tinh.

Sự phát triển này chịu ảnh hưởng của hormone, dưỡng chất, và môi trường buồng trứng. Chất lượng cuối cùng của noãn bào từ hình thái đến khả năng thụ tinh phụ thuộc nhiều vào quá trình trưởng thành này.

Noãn bào trưởng thành được gọi là noãn MII (Metaphase II), có đầy đủ bộ nhiễm sắc thể và các thành phần tế bào cần thiết để gặp tinh trùng và phát triển thành phôi. Phần lớn noãn bào khác, không được chọn hoặc không phát triển, sẽ thoái hóa theo thời gian.

Yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng và số lượng noãn bào

Chất lượng và số lượng noãn bào là yếu tố then chốt quyết định khả năng sinh sản của phụ nữ, nhưng chúng không phải lúc nào cũng ổn định. Nhiều yếu tố từ tuổi tác, hormone, lối sống đến các bệnh lý đều có thể tác động trực tiếp đến noãn bào, ảnh hưởng đến cơ hội thụ tinh và phát triển phôi, cụ thể:

• Tuổi tác: Tuổi là yếu tố quan trọng nhất quyết định số lượng và chất lượng noãn bào. Tuổi cao cũng làm giảm chất lượng noãn, tăng nguy cơ bất thường nhiễm sắc thể, ảnh hưởng khả năng thụ tinh và phát triển phôi.
• Hormone và chức năng buồng trứng: Hormone sinh dục như FSH, LH, bởi vì progesterone điều phối sự phát triển và trưởng thành của noãn bào. Rối loạn hormone hoặc chức năng buồng trứng suy giảm (ví dụ suy buồng trứng sớm) có thể làm giảm cả số lượng lẫn chất lượng noãn.
• Sức khỏe tổng thể và lối sống: Các yếu tố như chế độ dinh dưỡng, cân nặng, stress, hút thuốc, uống rượu và tiếp xúc với hóa chất độc hại đều ảnh hưởng đến sức khỏe buồng trứng và chất lượng noãn. Ví dụ, stress oxy hóa hoặc viêm mãn tính có thể làm suy giảm chất lượng noãn, dẫn đến giảm khả năng thụ tinh.
• Bệnh lý và tác động y tế: Một số bệnh lý như hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), suy buồng trứng, hoặc điều trị hóa trị, xạ trị đều ảnh hưởng trực tiếp đến số lượng và chất lượng noãn bào. Vì vậy, phụ nữ có bệnh lý hoặc chuẩn bị trải qua các can thiệp y tế này thường cân nhắc việc trữ đông noãn để bảo tồn khả năng sinh sản.

Dinh dưỡng và vi chất hỗ trợ noãn bào khỏe mạnh

Dinh dưỡng và vi chất đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc duy trì sức khỏe noãn bào và tối ưu hóa khả năng sinh sản của phụ nữ. Một chế độ ăn đầy đủ vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa giúp buồng trứng hoạt động ổn định, hỗ trợ quá trình trưởng thành của noãn và tăng khả năng thụ thai tự nhiên.

Để hỗ trợ noãn bào khỏe mạnh, bạn nên bổ sung các vi chất như:

• Vitamin C: Là một chất chống oxy hóa tan trong nước, giúp loại bỏ các gốc tự do (ROS) – nguyên nhân chính gây tổn thương DNA và ty thể trong noãn bào. Nhờ đó, noãn bào ít bị hư hại, tỷ lệ sống sót và trưởng thành cao hơn, cải thiện khả năng thụ tinh và phát triển phôi.
• Vitamin E (alpha-tocopherol): Tan trong mỡ và có vai trò bảo vệ màng tế bào khỏi quá trình peroxid hóa lipid do ROS gây ra. Vì màng noãn rất giàu lipid, việc bảo vệ màng giúp duy trì cấu trúc và chức năng tế bào, đồng thời tăng khả năng noãn trưởng thành và phôi khỏe mạnh.
• Kẽm, selen, folate: Kẽm hỗ trợ quá trình phân chia tế bào và tổng hợp DNA, trong khi selen là thành phần của các enzyme chống oxy hóa, giúp bảo vệ noãn khỏi stress oxy hóa. Folate tham gia sửa chữa DNA và duy trì ổn định gen, quan trọng cho sự phát triển bình thường của noãn và phôi. Kết hợp những vi chất này tạo ra môi trường nội bào tối ưu, giúp noãn bào phát triển đúng cách.

Việc sử dụng đồng thời nhiều chất chống oxy hóa và vi chất mang lại hiệu quả mạnh mẽ hơn so với từng chất riêng lẻ. Sự kết hợp này giúp giảm ROS, tăng khả năng trưởng thành của noãn và nâng cao tỉ lệ phôi khỏe mạnh. 

Buffet Vitamins – Liệu pháp truyền vi chất hỗ trợ noãn bào khỏe mạnh

Buffet Vitamins là liệu pháp bổ sung vi chất được thiết kế đặc biệt để chăm sóc sức khỏe. Bằng cách cung cấp trực tiếp các dưỡng chất cần thiết, liệu pháp này giúp noãn bào nhận đủ vitamin và khoáng chất quan trọng, từ đó tăng khả năng trưởng thành và giảm tổn thương do gốc tự do.

Liệu pháp bao gồm các dưỡng chất quan trọng như vitamin B, C, E, kẽm, selen… Mỗi thành phần đều có vai trò riêng: Vitamin C và E chống oxy hóa, bảo vệ màng tế bào và DNA; Vitamin B hỗ trợ chuyển hóa năng lượng và giảm nguy cơ dị tật; kẽm và selen thúc đẩy sự trưởng thành và chức năng tối ưu của noãn bào. Sự kết hợp này tạo ra một “môi trường” lý tưởng cho noãn phát triển khỏe mạnh.

Khác với việc bổ sung vi chất qua đường uống, liệu pháp truyền Buffet Vitamins đưa dưỡng chất trực tiếp vào cơ thể, giúp hấp thu nhanh và hiệu quả hơn. Điều này không chỉ tăng chất lượng noãn bào mà còn nâng cao tỷ lệ phôi khỏe mạnh, hỗ trợ quá trình thụ thai tự nhiên hoặc các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản. Đồng thời, liệu pháp còn góp phần duy trì sức khỏe sinh sản tổng thể, giúp cơ thể cân bằng dưỡng chất và chống lại stress oxy hóa.

Buffet Vitamins là giải pháp toàn diện cho những ai muốn chăm sóc noãn bào từ giai đoạn sớm, tối ưu hóa khả năng thụ thai và duy trì sức khỏe sinh sản lâu dài.

Tóm lại, noãn bào quyết định khả năng sinh sản của phụ nữ. Hiểu cách chúng hình thành và những yếu tố ảnh hưởng giúp chủ động chăm sóc sức khỏe sinh sản. Duy trì lối sống lành mạnh, bổ sung vi chất hợp lý và tham khảo chuyên gia khi cần sẽ tối ưu chất lượng noãn bào, tăng cơ hội thụ thai tự nhiên hoặc qua hỗ trợ sinh sản.

Tài liệu tham khảo:

• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18339123/
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36827868/
• https://arxiv.org/abs/1106.1382
• https://hosrem.org.vn/detailNews/thongtin/cap-nhat-he-thong-phan-loai-hinh-thai-nang-noan-nguoi-8210
• https://www.arccjournals.com/journal/indian-journal-of-animal-research/BF-1816
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/39765895/
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/39765895/