Nguy cơ thiếu vitamin C gây nhiệt miệng và cách bổ sung

Thiếu vitamin C gây nhiệt miệng là một vấn đề phổ biến nhưng dễ bị bỏ qua. Việc điều trị hiệu quả cần bắt đầu từ phát hiện nguyên nhân thiếu hụt, bổ sung đúng cách.

1. Thiếu vitamin C và nguy cơ nhiệt miệng: Mối liên hệ ít người biết

Vitamin C (axit ascorbic) là một vi chất dinh dưỡng thiết yếu với nhiều vai trò sinh lý quan trọng: chống oxy hóa, tăng cường miễn dịch, hỗ trợ tổng hợp collagen, thúc đẩy lành vết thương và bảo vệ niêm mạc. Khi thiếu hụt vitamin C, cơ thể không chỉ dễ bị cảm lạnh, mệt mỏi mà còn có thể xuất hiện các tổn thương niêm mạc miệng — bao gồm nhiệt miệng do thiếu vitamin C.

Một số nghiên cứu cho thấy thiếu vitamin C có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng loét miệng tái phát (Recurrent Aphthous Stomatitis – RAS), hay còn gọi là nhiệt miệng. Theo một bài báo trên Journal of Oral Pathology & Medicine (2020), những người có mức vitamin C trong máu thấp có nguy cơ bị nhiệt miệng cao hơn đáng kể so với nhóm bình thường.

2. Cơ chế: Vì sao thiếu vitamin C gây nhiệt miệng?

Suy giảm tổng hợp collagen và tổn thương niêm mạc

Vitamin C là coenzyme cần thiết để tổng hợp collagen — protein cấu trúc chính của da, lợi và niêm mạc miệng. Thiếu hụt vitamin C làm cho niêm mạc miệng mỏng manh, dễ viêm loét và lâu lành.

Suy giảm miễn dịch tại chỗ

Vitamin C đóng vai trò tăng cường hoạt động của các tế bào miễn dịch như đại thực bào và bạch cầu. Thiếu vitamin C làm hệ miễn dịch yếu đi, khiến khoang miệng dễ bị vi khuẩn tấn công và hình thành loét.

Tăng stress oxy hóa tại niêm mạc miệng

Vitamin C là chất chống oxy hóa mạnh. Khi thiếu, các gốc tự do tích tụ nhiều hơn trong niêm mạc miệng, dẫn đến viêm và tổn thương tế bào, góp phần gây nhiệt miệng do thiếu vitamin C.

3. Nhận biết dấu hiệu nhiệt miệng do thiếu vitamin C

Thiếu vitamin C gây nhiệt miệng thường đi kèm với các biểu hiện:

• Loét miệng tái phát, đau, kéo dài.
• Chảy máu lợi hoặc chảy máu khi đánh răng.
• Bầm tím dễ xuất hiện.
• Mệt mỏi, da sạm, tóc khô gãy.
• Vết thương lâu lành.
  

Nhận diện sớm giúp phân biệt với nhiệt miệng do stress, thiếu sắt, thiếu vitamin B12 hoặc rối loạn nội tiết.

4. Đối tượng dễ bị thiếu vitamin C

Một số nhóm có nguy cơ cao:

• Người ăn ít rau củ, trái cây.
• Người hút thuốc, uống rượu.
• Người lớn tuổi, người mắc bệnh tiêu hóa (viêm ruột, cắt dạ dày…).
• Phụ nữ mang thai, cho con bú.

5. Cách bổ sung vitamin C để phòng và hỗ trợ điều trị nhiệt miệng

5.1. Qua chế độ ăn hằng ngày

• Ưu tiên trái cây giàu vitamin C như: cam, ổi, kiwi, dâu tây, bưởi.
• Rau xanh: ớt chuông, cải xoăn, súp lơ, rau mồng tơi.
• Tránh nấu kỹ làm mất vitamin C, nên hấp nhẹ hoặc ăn sống khi có thể.

5.2. Qua viên uống bổ sung

• Dạng viên sủi, viên ngậm, bột hòa tan.
• Liều thông thường: 500–1000 mg/ngày.
• Không nên tự ý uống liều cao kéo dài, tránh nguy cơ sỏi thận.
  

Theo National Institutes of Health (NIH), mức vitamin C khuyến nghị cho người trưởng thành là 75 mg/ngày (nữ) và 90 mg/ngày (nam) [2].

5.3. Bổ sung vitamin C bằng đường truyền tĩnh mạch: Khi nào cần thiết?

Trong một số trường hợp nặng, khi người bệnh bị nhiệt miệng do thiếu vitamin C nghiêm trọng hoặc kém hấp thu qua đường tiêu hóa, bác sĩ có thể chỉ định truyền vitamin C tĩnh mạch (IV).

Ưu điểm của truyền vitamin C tĩnh mạch:

• Hấp thu tối đa: Vào thẳng tuần hoàn, bỏ qua dạ dày – ruột.
• Hiệu quả nhanh: Đặc biệt trong cải thiện tình trạng viêm loét niêm mạc, chảy máu lợi.
• Phù hợp với người bệnh tiêu hóa hoặc sau hóa trị, phẫu thuật.
  

Một nghiên cứu trên Nutrients (2019) khẳng định rằng truyền vitamin C giúp phục hồi nhanh nồng độ ascorbate huyết tương và cải thiện chức năng miễn dịch tại niêm mạc.

Khi nào nên cân nhắc truyền vitamin C?

• Nhiệt miệng kéo dài kèm theo các biểu hiện thiếu vitamin C nặng.
• Không đáp ứng với đường uống
• Người có bệnh lý mạn tính làm giảm hấp thu: viêm ruột, loạn dưỡng cơ, nghiện rượu

Liều dùng và an toàn

• Liều điều trị thường từ 1–5g/lần, 1–2 lần/tuần.
• Thời gian truyền: 30–60 phút.
• Theo dõi huyết áp, mạch, phản ứng dị ứng trong và sau truyền.
• Chỉ truyền tại cơ sở y tế có chuyên môn.

Hiện phòng khám Drip Hydration cung cấp dịch vụ khám, xét nghiệm đánh giá tình trạng thiếu vitamin C và có các sản phẩm bổ sung vitamin dạng truyền (tĩnh mạch – IV vitamin). Để được hướng dẫn khám và truyền vitamin C tăng cường sức khỏe cho cơ thể, hãy đặt hẹn với chuyên gia của Drip Hydration qua hotline hoặc đăng ký tư vấn miễn phí tại đây:

Tài liệu tham khảo:

• Li, C. L., et al. (2020). “Vitamin C deficiency and recurrent aphthous stomatitis.” Journal of Oral Pathology & Medicine

https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/jop.13043

• National Institutes of Health (NIH) – Office of Dietary Supplements. “Vitamin C – Fact Sheet for Health Professionals.”

https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminC-HealthProfessional/

• Carr, A. C., & Maggini, S. (2017). “Vitamin C and immune function.” Nutrients, 9(11), 1211.

https://doi.org/10.3390/nu9111211

Đọc thêm: Các sản phẩm truyền vitamin của Drip Hydration