Vitamin B12 đóng vai trò thiết yếu trong việc sản xuất tế bào máu, duy trì hệ thần kinh và hỗ trợ chuyển hóa năng lượng. Thiếu hụt vitamin B12 có thể dẫn đến hàng loạt vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm mệt mỏi mạn tính, tổn thương thần kinh, rối loạn nhận thức và thiếu máu. Vậy làm sao để biết thiếu vitamin B12? Có thể phát hiện tình trạng này qua những dấu hiệu nào, hoặc cần xét nghiệm gì? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ xét nghiệm thiếu vitamin B12 là gì, ai nên xét nghiệm, và khi nào nên làm.

1. Làm sao để biết thiếu vitamin B12?

1.1 Dấu hiệu nhận biết thiếu vitamin B12

Các triệu chứng thiếu vitamin B12 có thể tiến triển âm thầm và dễ bị bỏ qua, nhất là ở người lớn tuổi. Những dấu hiệu cảnh báo phổ biến bao gồm:

Mệt mỏi không rõ nguyên nhân
Tê bì tay chân hoặc cảm giác như bị kim châm
Khó thở, tim đập nhanh
Lưỡi đỏ, đau, lở miệng
Khó tập trung, suy giảm trí nhớ
Trầm cảm, rối loạn tâm trạng
Vàng da nhẹ (do thiếu máu)
Mất cân bằng khi đi lại hoặc phản xạ kém

Tuy nhiên, những dấu hiệu trên không đặc hiệu, và dễ bị nhầm lẫn với các tình trạng sức khỏe khác. Vì vậy, để chẩn đoán chính xác, cần thực hiện các xét nghiệm thiếu vitamin B12.

2. Vitamin B12 xét nghiệm: Các phương pháp chẩn đoán phổ biến

Để biết chính xác cơ thể có đang thiếu vitamin B12 hay không, các bác sĩ sẽ chỉ định một số xét nghiệm sau:

2.1 Xét nghiệm nồng độ vitamin B12 trong huyết thanh

Đây là xét nghiệm cơ bản nhất để đánh giá tình trạng vitamin B12. Mức vitamin B12 bình thường thường dao động từ 200 đến 900 pg/mL. Tuy nhiên, kết quả dưới 300 pg/mL có thể đã liên quan đến các triệu chứng lâm sàng ở một số người.

Theo Harvard Health Publishing: “Mặc dù mức vitamin B12 dưới 200 pg/mL được coi là thiếu nghiêm trọng, một số người vẫn có thể có triệu chứng ở mức 250–350 pg/mL”.

2.2 Xét nghiệm axit metylmalonic (MMA)

MMA là một chất chuyển hóa trong cơ thể được vitamin B12 chuyển hóa. Khi thiếu B12, mức MMA trong máu hoặc nước tiểu tăng lên. Xét nghiệm này nhạy hơn so với xét nghiệm vitamin B12 đơn lẻ, nhất là trong những trường hợp nồng độ B12 ở mức thấp giới hạn.

Theo Mayo Clinic: “Nồng độ MMA trong huyết thanh hoặc nước tiểu tăng cao là dấu hiệu đặc trưng cho thiếu vitamin B12, kể cả khi B12 huyết thanh bình thường.”

2.3 Xét nghiệm Homocysteine

Homocysteine cũng là một chỉ dấu sinh học tăng khi cơ thể thiếu B12 (hoặc folate). Giá trị cao của homocysteine có liên quan đến nguy cơ tim mạch và rối loạn thần kinh.

Theo NIH: “Thiếu vitamin B12 làm tăng homocysteine máu, từ đó gây ra tổn thương nội mô mạch máu và ảnh hưởng thần kinh.”

3. Ai nên làm xét nghiệm thiếu vitamin B12?

3.1 Các đối tượng nguy cơ cao cần xét nghiệm thiếu vitamin B12

Nếu bạn thuộc một trong các nhóm sau, việc xét nghiệm B12 là điều rất nên làm định kỳ:

Người ăn chay trường hoặc thuần chay (không ăn thịt, trứng, sữa)
Người trên 60 tuổi (giảm hấp thu do giảm acid dạ dày)
Người từng phẫu thuật dạ dày hoặc ruột (cắt dạ dày, bypass dạ dày)
Người mắc bệnh lý dạ dày (viêm teo dạ dày, viêm loét dạ dày mạn)
Người dùng thuốc giảm acid dịch vị lâu dài (PPI, antacid)
Bệnh nhân tiểu đường dùng metformin kéo dài
Người có triệu chứng thần kinh không rõ nguyên nhân

3.2 Khi nào nên làm xét nghiệm?

Bạn nên thực hiện xét nghiệm thiếu vitamin B12 nếu:

Có triệu chứng nghi ngờ như đã nêu ở mục 1.1
Có yếu tố nguy cơ cao như đã nêu trên
Đã từng bị thiếu máu hồng cầu to (macrocytic anemia)
Làm kiểm tra sức khỏe định kỳ (đặc biệt ở người lớn tuổi)

4. Có nên xét nghiệm vitamin B12 định kỳ?

Đối với nhóm nguy cơ thấp, không nhất thiết phải xét nghiệm thường xuyên. Tuy nhiên, với những người ăn chay, người cao tuổi hoặc có bệnh lý tiêu hóa mạn tính, việc xét nghiệm định kỳ mỗi 6–12 tháng là hợp lý để phòng ngừa biến chứng do thiếu hụt kéo dài.

Một số bác sĩ lâm sàng khuyến khích kiểm tra cả ba chỉ số: B12 huyết thanh, MMA và Homocysteine trong những trường hợp nghi ngờ nhưng chưa rõ ràng.

Nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ cao, đừng chờ đến khi có biểu hiện mới xét nghiệm. Hãy chủ động kiểm tra, vì thiếu vitamin B12 nếu không được phát hiện kịp thời có thể gây tổn thương thần kinh không hồi phục.

Hiện phòng khám Drip Hydration cung cấp dịch vụ khám, xét nghiệm đánh giá tình trạng thiếu vitamin B12 và có các sản phẩm bổ sung vitamin dạng truyền (tĩnh mạch – IV vitamin). Để được hướng dẫn khám và truyền vitamin B12 tăng cường sức khỏe cho cơ thể, hãy đặt hẹn với chuyên gia của Drip Hydration qua hotline hoặc đăng ký tư vấn miễn phí tại đây:

Drip Hydration Việt Nam thiết kế sản phẩm thẻ truyền Vitamin Drip Membership giúp khách hàng thuận lợi và tối ưu khi sử dụng dịch vụ bổ sung vitamin qua đường truyền (tĩnh mạch). Tham khảo thông tin về thẻ truyền Vitamin Drip Membership TẠI ĐÂY.

Tài liệu tham khảo: