DHEA có trong thực phẩm nào? Những thực phẩm giàu DHEA ít người biết

DHEA có trong thực phẩm nào là câu hỏi thường gặp ở những người muốn cải thiện sức khỏe và cân bằng hormone tự nhiên. Thực tế, DHEA là hormone do cơ thể tạo ra, nhưng có thể giảm khi bạn căng thẳng, lão hóa hoặc ăn uống không lành mạnh. Bài viết này sẽ bật mí danh sách thực phẩm giúp bạn bổ sung DHEA hiệu quả và an toàn mỗi ngày.

DHEA là gì? 

DHEA (Dehydroepiandrosterone) là một loại hormone steroid tự nhiên được cơ thể sản xuất chủ yếu tại tuyến thượng thận, ngoài ra còn có ở buồng trứng, tinh hoàn và cả hệ thần kinh trung ương. Đây là hormone tiền chất, nghĩa là cơ thể sẽ chuyển hóa DHEA thành hormone sinh dục nam (testosterone) và nữ (estrogen) tùy theo nhu cầu.

Ở giai đoạn trưởng thành sớm, nồng độ DHEA đạt mức cao nhất, sau đó giảm dần khi tuổi tác tăng lên – đây cũng là nguyên nhân khiến cơ thể dễ gặp các vấn đề về nội tiết, năng lượng và sức khỏe tổng thể.

Vậy thuốc DHEA có tác dụng gì? Nó có vai trò quan trọng trong nhiều hoạt động sinh lý: Giúp duy trì chức năng tuyến thượng thận, hỗ trợ sản xuất hormone giới tính, đồng thời ảnh hưởng đến chuyển hóa năng lượng, hệ miễn dịch và hệ thần kinh.

DHEA có trong thực phẩm nào?

Trên một số trang web, bạn có thể thấy danh sách “thực phẩm giàu DHEA” như củ wild yam, đậu nành, trứng lòng đỏ, các loại hạt hay ngũ cốc nguyên hạt. Tuy nhiên, hầu hết các thông tin này chưa có bằng chứng khoa học rõ ràng để chứng minh chúng chứa DHEA dưới dạng hormone sẵn sàng sử dụng. Thay vào đó, nghiên cứu cho thấy cơ thể sẽ sản xuất DHEA hiệu quả hơn khi được cung cấp đầy đủ vi chất, chất béo lành mạnh, khoáng chất và vitamin.

Khi nào nồng độ DHEA-S suy giảm và xét nghiệm nào giúp định lượng chính xác?

DHEA-S (Dehydroepiandrosterone sulfate) là dạng hormone DHEA lưu hành chính trong cơ thể, chủ yếu do tuyến thượng thận sản xuất. Hormone này đóng vai trò quan trọng trong cân bằng nội tiết, ảnh hưởng đến năng lượng, tâm trạng, chức năng tình dục và sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên, nồng độ DHEA-S có thể suy giảm trong nhiều trường hợp khác nhau.

Một trong những nguyên nhân phổ biến là quá trình lão hóa tự nhiên. Nồng độ DHEA-S đạt đỉnh ở tuổi 20–30 và giảm dần theo tuổi. Ở phụ nữ và nam giới ngoài 40–50 tuổi, mức giảm này có thể khá rõ, dẫn đến cảm giác mệt mỏi, giảm ham muốn tình dục, rối loạn tâm trạng và một số vấn đề sức khỏe khác.

Ngoài lão hóa, suy tuyến thượng thận cũng là nguyên nhân quan trọng gây giảm DHEA-S. Khi tuyến thượng thận không sản xuất đủ hormone, bao gồm DHEA-S và cortisol, cơ thể sẽ thiếu hụt năng lượng và sức đề kháng. Nguyên nhân của suy tuyến thượng thận có thể là bệnh Addison, viêm tự miễn, tổn thương do nhiễm trùng hoặc khối u.

Một số trường hợp suy tuyến yên hoặc rối loạn vùng dưới đồi cũng ảnh hưởng đến nồng độ DHEA-S. Khi tuyến yên tiết ít ACTH, hormone kích thích tuyến thượng thận, sản xuất DHEA-S giảm. Ngoài ra, stress mãn tính, bệnh lý nghiêm trọng hoặc sử dụng thuốc glucocorticoid kéo dài cũng có thể khiến DHEA-S trong máu thấp hơn bình thường.

Để xác định chính xác nồng độ DHEA-S, xét nghiệm máu là phương pháp được sử dụng phổ biến. Mẫu máu thường được lấy vào buổi sáng vì hormone có dao động nhịp sinh học, mặc dù DHEA-S ít biến đổi hơn so với cortisol. Kết quả xét nghiệm được so sánh với giá trị tham chiếu theo tuổi và giới tính để đánh giá mức hormone bình thường hay suy giảm. Nếu DHEA-S thấp bất thường, bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm khác như cortisol cơ bản, ACTH, hoặc kiểm tra chức năng tuyến thượng thận và tuyến yên để chẩn đoán chính xác.

Xét nghiệm nào giúp định lượng chính xác DHEA?

Xét nghiệm để đánh giá DHEA-S chính là “DHEA sulfate test”, được thực hiện bằng cách lấy mẫu máu tĩnh mạch. Thông thường, người bệnh không cần nhịn ăn đặc biệt, và thời gian lấy máu cũng không phụ thuộc quá nhiều vào thời điểm trong ngày, bởi DHEA-S ổn định hơn so với DHEA thông thường.

Xét nghiệm này giúp định lượng chính xác mức DHEA-S trong cơ thể. Nếu kết quả rất thấp, điều này có thể gợi ý tuyến thượng thận hoạt động kém hoặc cơ thể đang giảm kích thích hormone ACTH. Ngược lại, nếu kết quả rất cao, có thể là dấu hiệu khối u tuyến thượng thận sản xuất androgen quá mức.

Hỗ trợ tuyến thượng thận và duy trì DHEA tự nhiên với vi chất Buffet Vitamins

Liệu pháp vi chất “Buffet Vitamins” được thiết kế như một “bữa tiệc” các vi chất thiết yếu, nhằm hỗ trợ các tuyến nội tiết và quá trình chuyển hóa cơ bản của cơ thể hoạt động hiệu quả. Nhờ đó, cơ thể có thể tăng cường sản xuất DHEA một cách tự nhiên, mà không cần phụ thuộc trực tiếp vào hormone bổ sung.

Một số vi chất và cách tiếp cận có thể áp dụng bao gồm:

• Vitamin D: Nghiên cứu cho thấy mức vitamin D thấp có thể liên quan đến nồng độ DHEA-S thấp ở phụ nữ.
• Magie và kẽm: Magie hỗ trợ hệ thần kinh và tuyến thượng thận, trong khi kẽm là khoáng chất thiết yếu cho sản xuất hormone.
• Omega-3 và chất béo lành mạnh: Hormone steroid cần chất béo tốt để tổng hợp, vì vậy bổ sung cá béo, hạt chia, quả óc chó… rất có lợi.
• B-vitamin (đặc biệt B5, B6): Hỗ trợ chuyển hóa hormone và năng lượng tuyến thượng thận.
• Chống oxy hóa và giảm stress: Stress tâm lý hoặc oxy hóa kéo dài có thể ảnh hưởng đến trục HPA (hypothalamus-pituitary-adrenal) và làm giảm DHEA.
• Lối sống lành mạnh: Giấc ngủ đầy đủ, hạn chế caffeine và rượu, tập thể dục vừa phải và kiểm soát stress giúp tuyến thượng thận hoạt động ổn định.

Bên cạnh đó, việc bổ sung thực phẩm giàu dưỡng chất như cá béo, hạt, trứng, rau xanh không chỉ cân bằng nội tiết mà còn tăng cường sức khỏe tổng thể. Liệu pháp “Buffet Vitamins” – kết hợp đa dạng vi chất quý và cải thiện lối sống là cách tiếp cận an toàn, bền vững, hỗ trợ cơ thể tự sản xuất DHEA, thay vì chỉ dựa vào hormone bổ sung.

Nhìn chung, việc biết DHEA có trong thực phẩm nào giúp bạn có định hướng rõ ràng để bổ sung dinh dưỡng hỗ trợ cân bằng hormone tự nhiên. Kết hợp chế độ ăn hợp lý với lối sống lành mạnh sẽ giúp cơ thể hoạt động tối ưu, nâng cao sức khỏe tổng thể và hỗ trợ quá trình lão hóa một cách tự nhiên.

Nguồn tham khảo:

• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10197292/
• https://www.va.gov/WHOLEHEALTHLIBRARY/tools/adrenals.asp
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27797672/