Bị sốt xuất huyết truyền nước gì giúp hồi phục nhanh?

Bị sốt xuất huyết nên truyền nước gì để hồi phục nhanh và an toàn? Bài viết này phân tích chi tiết cơ chế bệnh, loại dịch truyền phù hợp, nguy cơ tiềm ẩn và hướng dẫn theo tài liệu y khoa uy tín, giúp bạn hiểu đúng về truyền nước khi sốt xuất huyết.

1. Truyền nước trong điều trị sốt xuất huyết – Vai trò quan trọng không thể bỏ qua

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm do virus Dengue gây ra, lây qua muỗi Aedes aegypti. Bệnh diễn tiến qua ba giai đoạn: sốt, nguy hiểm và hồi phục. Trong đó, giai đoạn nguy hiểm (thường từ ngày thứ 3–7) là thời điểm mạch máu rò rỉ, huyết tương thoát ra ngoài lòng mạch, gây giảm thể tích tuần hoàn nghiêm trọng.

Lúc này, truyền dịch là can thiệp quan trọng hàng đầu để duy trì huyết áp và ngăn ngừa sốc dengue. Tuy nhiên, sốt xuất huyết truyền nước gì là vấn đề cần được cân nhắc kỹ lưỡng, bởi việc lựa chọn sai loại dịch có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm.

2. Vì sao truyền nước khi sốt xuất huyết lại quan trọng? Cơ chế sinh lý học đằng sau

2.1 Hiện tượng rò rỉ huyết tương và giảm thể tích tuần hoàn

Khi virus Dengue gây viêm và làm tăng tính thấm thành mạch, huyết tương thoát ra khỏi lòng mạch và tích tụ ở các khoang như màng phổi hoặc ổ bụng. Tình trạng này khiến thể tích máu lưu hành bị giảm, dẫn đến tụt huyết áp, giảm tưới máu cơ quan và nguy cơ sốc.

Theo nghiên cứu đăng trên The New England Journal of Medicine (Wills et al., 2005), tình trạng thoát huyết tương trong sốt xuất huyết Dengue là nguyên nhân chính gây tử vong nếu không được bù dịch kịp thời.

2.2 Vai trò của truyền dịch: Hồi phục thể tích tuần hoàn và ngăn ngừa sốc

Truyền dịch đúng loại và đúng thời điểm giúp:

• Bù lại lượng huyết tương bị mất
• Duy trì huyết áp ổn định
• Cải thiện tưới máu các cơ quan
• Hạn chế nguy cơ suy thận, tổn thương gan, não…

3. Bị sốt xuất huyết truyền nước gì để hồi phục nhanh? Phân tích từng loại dịch truyền

3.1 Dịch truyền tinh thể (Crystalloids)

Đây là lựa chọn hàng đầu trong điều trị sốt xuất huyết:

• Dung dịch Natri Clorid 0.9% (NaCl): Giúp bù nước, duy trì áp suất thẩm thấu.
• Ringer Lactate: Tốt hơn NaCl trong việc ổn định pH máu nhờ có thành phần lactate, phù hợp trong giai đoạn rò rỉ huyết tương.
  

Theo WHO Guidelines for Dengue Management (2009), Ringer Lactate được khuyến cáo là lựa chọn đầu tiên trong giai đoạn nguy hiểm.

3.2 Dịch keo (Colloids)

Được sử dụng khi bệnh nhân có sốc nặng, không đáp ứng với dung dịch tinh thể:

• Dextran 40, Gelatin hoặc Hydroxyethyl starch (HES): Có phân tử lớn, giữ dịch lâu hơn trong lòng mạch.
• Tuy nhiên, dịch keo có thể gây phản ứng dị ứng, tổn thương thận hoặc đông máu nội mạch lan tỏa (DIC), do đó chỉ nên dùng khi thật cần thiết và dưới giám sát y tế chặt chẽ.

3.3 Truyền Albumin hoặc huyết tương tươi đông lạnh

• Không phải là lựa chọn thường quy, chỉ dùng khi có biểu hiện rối loạn đông máu nặng.

4. Sốt xuất huyết truyền nước có tốt không? Những nguy cơ cần lưu ý

Lợi ích:

• Hồi phục thể tích tuần hoàn
• Cải thiện dấu hiệu sinh tồn
• Phòng ngừa và điều trị sốc dengue
  

Nguy cơ nếu truyền sai:

• Truyền quá mức: Gây phù phổi cấp, tràn dịch màng phổi, suy hô hấp
• Truyền sai loại dịch: Có thể gây rối loạn điện giải, nhiễm toan chuyển hóa, sốc phản vệ
• Không theo dõi sát: Dẫn đến trì hoãn phát hiện sốc hoặc bù dịch quá liều
  

Theo nghiên cứu từ Journal of Infectious Diseases (Nguyen et al., 2004), bệnh nhân sốt xuất huyết được truyền dịch không đúng phác đồ có tỷ lệ biến chứng cao hơn gấp 3 lần so với nhóm được quản lý theo hướng dẫn WHO.

5. Truyền nước khi sốt xuất huyết cần lưu ý gì?

• Chỉ nên truyền dịch khi có chỉ định rõ ràng, không truyền sớm trong giai đoạn sốt nếu chưa có dấu hiệu mất nước hay thoát huyết tương.
• Theo dõi sát huyết áp, mạch, lượng nước tiểu, hematocrit mỗi 6 giờ để điều chỉnh tốc độ truyền.

Sốt xuất huyết truyền nước gì phụ thuộc giai đoạn bệnh và tình trạng lâm sàng, nhưng nên ưu tiên truyền dịch tinh thể như Ringer Lactate dưới sự theo dõi y tế.

• Sốt xuất huyết truyền nước có tốt không? → Có, nếu đúng chỉ định.
• Bị sốt xuất huyết truyền nước gì? → Chủ yếu là Ringer Lactate hoặc NaCl 0.9% theo hướng dẫn WHO.
• Truyền nước khi sốt xuất huyết cần cẩn trọng thế nào? → Cần theo dõi liên tục, tránh bù dịch quá mức và tránh truyền sai loại dịch.

Phòng khám Drip Hydration Việt Nam hiện đang cung cấp dịch vụ truyền cấp nước cho các khách hàng có nhu cầu/ được chỉ định, với sự tư vấn chuyên môn từ đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm. Liên hệ hotline 0901885088 hoặc đặt lịch hẹn tư vấn ngay hôm nay tại đây:

Tài liệu tham khảo:

1. World Health Organization (2009) – Dengue Guidelines for Diagnosis, Treatment, Prevention and Control.
2. Wills, B. A. et al. (2005). Hemostatic Changes in Vietnamese Children With Mild Dengue Infection. The New England Journal of Medicine, 353(12), 1252–1261.
3. Nguyen T. H. et al. (2004). Fluid Management in Dengue Hemorrhagic Fever: A Randomized Trial. Journal of Infectious Diseases, 189(5), 795–802.