Định lượng Glucose máu là phương pháp xét nghiệm quan trọng giúp đánh giá chính xác mức đường trong máu, từ đó phát hiện sớm rối loạn chuyển hóa như tiền tiểu đường hay tiểu đường type 2.
Định lượng glucose máu là gì?
Định lượng glucose máu hay còn gọi là xét nghiệm đường huyết, là phương pháp đo nồng độ glucose – nguồn năng lượng chính của cơ thể – trong máu tại một thời điểm cụ thể.
Glucose được cơ thể hấp thu từ thực phẩm chứa carbohydrate, đi vào máu và được hormone insulin vận chuyển vào tế bào để tạo năng lượng. Khi cơ thể không cân bằng được quá trình hấp thu và sử dụng glucose (ví dụ thiếu insulin hoặc kháng insulin), nồng độ glucose trong máu sẽ tăng hoặc giảm bất thường, dẫn đến các bệnh lý chuyển hóa.

Khi định lượng glucose máu bao nhiêu là bình thường?
Nồng độ glucose trong máu thay đổi tùy vào thời điểm đo, chế độ ăn uống và thể trạng của mỗi người. Mức glucose bình thường thường được đánh giá như sau:
- Đường huyết lúc đói (FPG)< 100 mg/dL (5.6 mmol/L)100–125 mg/dL≥ 126 mg/dL
- Nghiệm pháp dung nạp glucose (2 giờ)< 140mg/dL 140–199 mg/dL≥ 200 mg/dL
- Đường huyết ngẫu nhiên——≥ 200 mg/dL (kèm triệu chứng tăng đường huyết)
Mức đường huyết ổn định giúp cơ thể duy trì năng lượng, trí nhớ, khả năng tập trung và sức khỏe tim mạch. Ngược lại, nếu glucose máu > 126mg/dL khi đói, nguy cơ mắc đái tháo đường type 2, hội chứng chuyển hóa, xơ vữa động mạch và suy thận tăng cao

Những yếu tố ảnh hưởng tới kết quả định lượng glucose máu
Kết quả xét nghiệm glucose máu có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm:
- Chế độ ăn uống trước khi xét nghiệm: Ăn nhiều thực phẩm chứa đường hoặc carbohydrate có thể làm tăng đường huyết tạm thời. Ngược lại, nhịn ăn lâu quá cũng ảnh hưởng đến kết quả.
- Thời điểm lấy mẫu máu: Mức glucose thay đổi trong ngày, thường cao sau khi ăn và thấp khi đói.
- Tình trạng sức khỏe và bệnh lý: Bệnh lý như nhiễm trùng, stress, bệnh gan, thận hoặc nội tiết có thể làm thay đổi glucose máu.
- Thuốc đang sử dụng: Một số thuốc như corticosteroid, thuốc lợi tiểu, hoặc insulin có thể làm tăng hoặc giảm đường huyết.
- Hoạt động thể chất: Tập luyện cường độ cao hoặc quá mức trước khi xét nghiệm có thể làm glucose giảm hoặc tăng tạm thời.
- Các yếu tố cá nhân khác: Tuổi, cân nặng, mang thai hoặc rối loạn hormone cũng ảnh hưởng đến kết quả.
Hiểu rõ các yếu tố này giúp bác sĩ đánh giá chính xác tình trạng glucose máu và quyết định phương pháp điều trị phù hợp.

Tổng hợp các phương pháp thực hiện định lượng glucose máu
Hiện nay có nhiều phương pháp đo glucose, phù hợp với từng mục đích khác nhau:
Phương pháp enzyme (Glucose oxidase, Hexokinase):
- Được coi là tiêu chuẩn vàng trong xét nghiệm lâm sàng.
- Enzyme phản ứng với glucose tạo ra sản phẩm có thể đo bằng quang phổ.
- Ưu điểm: Độ chính xác cao, kết quả ổn định.
Phương pháp điện hóa (Electrochemical):
- Thường dùng trong máy đo đường huyết cá nhân.
- Dễ sử dụng, cho kết quả nhanh trong 5–10 giây.
- Nhược điểm: Có thể có sai số nhỏ so với kết quả xét nghiệm tại phòng lab.
Phương pháp dung nạp glucose (Oral Glucose Tolerance Test – OGTT):
- Người bệnh uống 75g glucose, sau đó đo đường huyết ở các mốc 0, 1 và 2 giờ.
- Hữu ích để chẩn đoán rối loạn dung nạp glucose hoặc đái tháo đường thai kỳ.
Theo dõi liên tục (Continuous Glucose Monitoring – CGM):
- Cảm biến được cấy dưới da, ghi nhận liên tục nồng độ glucose trong dịch mô.
- Hỗ trợ người bệnh tiểu đường kiểm soát đường huyết 24/7, phát hiện sớm các biến động bất thường.
Tại sao cần định lượng glucose máu định kỳ?
Xét nghiệm glucose không chỉ dành cho người đã mắc tiểu đường. Theo WHO (2023), khoảng 1/10 người trưởng thành trên thế giới có đường huyết cao mà không biết.
Do đó, những người sau nên kiểm tra glucose định kỳ 6–12 tháng/lần:
- Người từ 35 tuổi trở lên.
- Người thừa cân hoặc béo phì.
- Người có tiền sử gia đình bị tiểu đường.
Mục đích của việc kiểm tra định kỳ:
- Phát hiện sớm rối loạn dung nạp glucose trước khi bệnh tiến triển.
- Theo dõi hiệu quả chế độ ăn uống và tập luyện trong kiểm soát đường huyết.
- Ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như nhồi máu cơ tim, đột quỵ, tổn thương thận và mắt.

Mối liên hệ giữa Glucose máu và các chỉ số chuyển hóa quan trọng khác (HbA1c, Insulin, Cholesterol)
Glucose máu và các chỉ số chuyển hóa quan trọng khác (HbA1c, Insulin, Cholesterol) có mối liên quan chặt chẽ với nhau:
Glucose máu và HbA1c
Glucose máu và HbA1c có mối liên hệ chặt chẽ trong việc đánh giá chuyển hóa đường. Glucose máu cho biết lượng đường trong máu tại một thời điểm nhất định và có thể thay đổi theo chế độ ăn, mức độ vận động hoặc căng thẳng.
Trong khi đó, HbA1c (Hemoglobin A1c) phản ánh lượng glucose gắn vào hemoglobin trong hồng cầu. Vì vòng đời hồng cầu kéo dài khoảng 120 ngày, HbA1c phản ánh mức đường huyết trung bình trong 2–3 tháng gần nhất.
Khi glucose máu tăng kéo dài, nhiều phân tử glucose liên kết với hemoglobin hơn, làm chỉ số HbA1c tăng cao. Do đó, HbA1c là thước đo đáng tin cậy để đánh giá hiệu quả kiểm soát đường huyết lâu dài, cả ở người bệnh tiểu đường và người có nguy cơ rối loạn chuyển hóa đường.
Glucose máu và insulin
Glucose máu và insulin cũng là một “cặp đôi” quan trọng trong điều hòa năng lượng của cơ thể. Insulin là hormone do tuyến tụy sản xuất, giúp glucose đi vào tế bào để tạo năng lượng. Khi đường huyết tăng, tuyến tụy sẽ tiết insulin nhằm đưa glucose vào tế bào.
Tuy nhiên, nếu tế bào bị kháng insulin, glucose sẽ tích tụ trong máu, dẫn đến tăng đường huyết kéo dài. Đây là cơ chế nền tảng của tiểu đường type 2, thường đi kèm với rối loạn lipid máu hoặc tăng huyết áp. Việc duy trì sự cân bằng giữa glucose và insulin là yếu tố then chốt giúp ổn định chuyển hóa năng lượng và phòng ngừa các bệnh mạn tính.
Glucose máu và cholesterol
Mối liên hệ giữa glucose máu và cholesterol cũng rất quan trọng. Mặc dù glucose và cholesterol thuộc các nhóm chất khác nhau, nhưng chúng có sự phối hợp chuyển hóa trong cơ thể.
Khi đường huyết tăng kéo dài, quá trình chuyển hóa chất béo tại gan bị rối loạn, dẫn đến tăng triglycerid, giảm HDL-cholesterol (cholesterol “tốt”) và tăng LDL-cholesterol (cholesterol “xấu”).
Những biến đổi này góp phần hình thành mảng xơ vữa động mạch, làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch và đột quỵ ở người có rối loạn đường huyết. Do đó, việc kiểm soát glucose máu tốt không chỉ giúp phòng ngừa tiểu đường mà còn bảo vệ sức khỏe tim mạch lâu dài.
Duy trì Glucose máu ổn định: Vai trò không thể thiếu của các vi chất trong dịch truyền Buffet Vitamins
Duy trì glucose máu ổn định là một yếu tố then chốt để cơ thể hoạt động hiệu quả, đặc biệt với những người đang trong quá trình hồi phục, tập luyện cường độ cao hoặc có các vấn đề về chuyển hóa. Glucose là nguồn năng lượng chính của cơ thể, cung cấp nhiên liệu cho não, cơ bắp và các cơ quan quan trọng khác. Khi mức glucose dao động quá cao hoặc quá thấp, cơ thể sẽ gặp phải các phản ứng tiêu cực như mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt, thậm chí rối loạn chuyển hóa lâu dài.

Dịch truyền Buffet Vitamins được thiết kế không chỉ cung cấp nước và điện giải mà còn bổ sung một loạt các vi chất thiết yếu, giúp duy trì glucose máu ở mức ổn định. Các vi chất này bao gồm nhóm vitamin B (B1, B5, B6, B12), vitamin C, magie, crom và kẽm – những thành phần đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa carbohydrate. Chúng hỗ trợ insulin hoạt động hiệu quả, giúp glucose được đưa vào tế bào để tạo năng lượng, đồng thời giảm thiểu sự tích tụ đường trong máu.
Ngoài ra, các vi chất trong Buffet Vitamins còn giúp chống oxy hóa, giảm stress tế bào và cải thiện chức năng gan – nơi xử lý và dự trữ glucose. Nhờ đó, dịch truyền không chỉ giúp duy trì mức đường huyết ổn định trong ngắn hạn mà còn hỗ trợ cơ thể quản lý chuyển hóa năng lượng bền vững. Việc kết hợp truyền dịch với một chế độ ăn cân bằng và lối sống lành mạnh sẽ tối ưu hóa hiệu quả kiểm soát glucose, nâng cao sức khỏe tổng thể và duy trì năng lượng ổn định suốt cả ngày.
Hiểu và theo dõi định lượng glucose máu là bước quan trọng giúp mỗi người kiểm soát tốt sức khỏe, phòng ngừa các rối loạn chuyển hóa và duy trì năng lượng ổn định cho cơ thể. Việc xét nghiệm định kỳ không chỉ giúp phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến đường huyết mà còn hỗ trợ điều chỉnh chế độ ăn uống, luyện tập và bổ sung vi chất phù hợp, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống một cách bền vững.
Nguồn tham khảo:
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0956566322003888
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK594277/
https://nubicom.vn/dinh-luong-glucose-trong-mau-cua-nguoi
Bài viết của: Dược sĩ Lê Thị Hồng Nhiên






