Tìm hiểu “chỉ số HDL cholesterol bao nhiêu là bình thường”, vai trò HDL, mức tốt – nguy hiểm, ý nghĩa HDL cao/thấp và cách cải thiện chỉ số để bảo vệ tim mạch.
Chỉ số HDL cholesterol là gì?
Chỉ số HDL cholesterol (High-Density Lipoprotein) là lượng “cholesterol tốt” có trong máu – loại lipoprotein có nhiệm vụ vận chuyển cholesterol dư thừa từ mạch máu về gan để xử lý và đào thải.
Khác với LDL (“cholesterol xấu” có thể tích tụ trong thành mạch), HDL giúp làm sạch mạch máu, từ đó giảm nguy cơ xơ vữa, đau tim và đột quỵ. Vì vậy, duy trì HDL ở mức an toàn là một trong những yếu tố quan trọng để bảo vệ sức khỏe tim mạch.
Vai trò của HDL trong cơ thể
- Loại bỏ cholesterol dư thừa: HDL thu gom cholesterol từ mô và động mạch, đưa về gan để thải ra ngoài.
- Bảo vệ mạch máu: HDL giúp duy trì sự đàn hồi và lưu thông của động mạch, ngăn hình thành mảng xơ vữa.
- Giảm nguy cơ tim mạch: HDL cao giúp giảm nguy cơ bệnh tim, nhồi máu cơ tim và đột quỵ.
Theo American Heart Association, HDL càng cao trong giới hạn an toàn, cơ thể càng có khả năng “quét sạch” cholesterol xấu hiệu quả.
Chỉ số HDL bao nhiêu là bình thường?
Bác sĩ thường đánh giá chỉ số HDL cholesterol bình thường dựa trên kết quả xét nghiệm máu, đơn vị tính là mg/dL (hoặc mmol/L ở châu Âu). Các ngưỡng được khuyến nghị như sau:
Mức HDL | Nam giới | Nữ giới | Đánh giá |
< 40-50 mg/dL (1.0 mmol/L) | Nguy hiểm | Nguy hiểm | HDL thấp, tăng nguy cơ tim mạch |
50–59 mg/dL (1.0–1.5 mmol/L) | Chấp nhận | Chấp nhận | Bình thường |
≥ 60 mg/dL (≥ 1.55 mmol/L) | Tốt | Tốt | Giảm nguy cơ tim mạch |
> 100 mg/dL | Quá cao | Quá cao | Cần kiểm tra thêm |
Khi nào chỉ số HDL bao nhiêu là nguy hiểm và cần gặp bác sĩ:
- Nam giới: HDL < 40 mg/dL
- Nữ giới: HDL < 50 mg/dL
- Hoặc bất kỳ ai có HDL > 100 mg/dL
Trong các trường hợp trên, hãy đi khám để được bác sĩ đánh giá toàn diện: kiểm tra LDL, triglyceride, đường huyết, huyết áp và nguy cơ tim mạch tổng thể.
Bảng so sánh nhanh HDL và LDL
Thành phần | HDL | LDL |
Tên gọi | Cholesterol tốt | Cholesterol xấu |
Chức năng | Vận chuyển cholesterol dư thừa từ máu về gan để loại bỏ. | Vận chuyển cholesterol từ gan tới mô, dễ tích tụ trong thành mạch. |
Ảnh hưởng sức khỏe | Giúp bảo vệ tim mạch, giảm xơ vữa động mạch. | Gây tắc nghẽn mạch máu, tăng nguy cơ tim mạch và đột quỵ. |
Mức lý tưởng | ≥ 60 mg/dL (tốt) | < 100 mg/dL (tốt) |
Mức nguy hiểm | < 40 mg/dL (nam) / < 50 mg/dL (nữ)
Hoặc bất kỳ ai có HDL > 100 mg/dL |
≥ 160 mg/dL (cao) |
Cách cải thiện | Tập thể dục, bỏ thuốc lá, ăn chất béo lành mạnh. | Giảm chất béo bão hòa, dùng thuốc nếu cần. |
Chỉ số HDL cholesterol thấp cảnh báo điều gì?
Nếu chỉ số HDL cholesterol thấp (< 40 mg/dL ở nam hoặc < 50 mg/dL ở nữ), cơ thể có thể gặp nguy cơ:
- Tăng tích tụ mảng xơ vữa: Cholesterol không được “thu dọn” sẽ bám vào thành mạch.
- Nguy cơ bệnh tim cao hơn: HDL thấp liên quan đến nguy cơ đau tim và đột quỵ cao gấp 2 lần.
- Chỉ số tim mạch xấu đi: HDL thấp thường đi kèm LDL cao và triglyceride cao – bộ ba nguy hiểm với tim mạch.
Theo CDC, HDL thấp là một trong những yếu tố hàng đầu làm gia tăng tỷ lệ tử vong tim mạch toàn cầu.
HDL quá cao có nguy hiểm không?
Mặc dù HDL là “cholesterol tốt”, chỉ số HDL C cao (>100 mg/dL) không phải lúc nào cũng có lợi. Một số nghiên cứu cho thấy HDL quá cao có thể:
- Liên quan đến rối loạn di truyền hoặc bệnh lý chuyển hóa.
- Làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch nghịch lý do HDL mất chức năng.
- Không mang lại lợi ích bảo vệ thêm so với mức 60–90 mg/dL.
Do đó, HDL cao chưa chắc tốt hơn. Điều quan trọng là duy trì nó trong khoảng tối ưu (60–90 mg/dL).
guyên nhân khiến chỉ số HDL cholesterol thấp
Một số yếu tố phổ biến làm giảm HDL gồm:
- Ít vận động thể chất
- Hút thuốc lá
- Chế độ ăn nhiều đường, tinh bột tinh luyện
- Thừa cân hoặc béo phì
- Bệnh lý nền: đái tháo đường, hội chứng chuyển hóa
- Một số thuốc (beta-blocker, steroid đồng hóa)
Vì sao chỉ số HDL C trong máu thấp dù sống lành mạnh?
Một số người có yếu tố di truyền gây HDL thấp dù đã ăn uống và tập luyện đúng cách. Ngoài ra, một số thuốc (như thuốc chẹn beta, steroid đồng hóa) hoặc bệnh nền (đái tháo đường, hội chứng chuyển hóa) cũng có thể làm giảm HDL. Nếu tình trạng kéo dài, nên kiểm tra chuyên sâu tại cơ sở y tế.
Cách cải thiện chỉ số HDL hiệu quả
Nếu bạn đang có chỉ số HDL C trong máu thấp, hãy áp dụng những thay đổi sau để cải thiện:
- Tập thể dục đều đặn: ít nhất 150 phút/tuần hoạt động aerobic.
- Ngừng hút thuốc: HDL có thể tăng 5–10% chỉ sau vài tuần bỏ thuốc.
- Ăn uống lành mạnh: Ưu tiên cá béo, dầu ô liu, quả bơ, hạt, giảm đường và tinh bột tinh luyện trong chế độ ăn
- Giảm cân: Giảm 5–10% cân nặng đã giúp HDL cải thiện rõ.
- Uống rượu điều độ: có thể tăng HDL nhẹ, nhưng không nên bắt đầu nếu bạn chưa uống.
Có thuốc nào giúp tăng HDL không?
Hiện chưa có thuốc nào được khuyến nghị chỉ để tăng HDL. Thay vào đó, bác sĩ tập trung vào việc giảm LDL cholesterol và giảm nguy cơ tim mạch tổng thể. Một số thuốc như niacin từng được sử dụng để tăng HDL, nhưng hiện nay không còn phổ biến do tác dụng phụ và lợi ích không rõ rệt.
Như vậy, chỉ số HDL cholesterol tối thiểu 60 mg/dL là mức lý tưởng, dưới 40–50 mg/dL hoặc bất kỳ ai có HDL > 100 mg/dL là nguy hiểm. HDL thấp làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch, nhưng HDL quá cao cũng không luôn có lợi. Duy trì lối sống lành mạnh, tập thể dục và chế độ ăn cân bằng là cách đơn giản nhất để giữ HDL ở mức bảo vệ tim.
Theo Thạc sĩ, Bác sĩ Đào Thị Mỹ Vân – Giám đốc chuyên môn phòng khám Drip Hydration Việt Nam: HDL chỉ là một phần trong “bức tranh” lipid máu. Bác sĩ sẽ đánh giá toàn diện hồ sơ mỡ máu gồm LDL, HDL, triglyceride, tổng cholesterol và các yếu tố nguy cơ khác để đưa ra khuyến nghị chính xác.
Việc hiểu rõ chỉ số HDL C là bước đầu tiên để kiểm soát sức khỏe. Muốn kiểm tra chỉ số HDL C, bạn có thể đặt lịch khám và tư vấn tại phòng khám Drip Hydration. Dựa vào kết quả xét nghiệm, bác sĩ có thể có các chỉ định phù hợp để cải thiện tình trạng sức khỏe của bạn.
Một trong những giải pháp có thể được sử dụng để cải thiện chỉ số này là thông qua sản phẩm Buffet Vitamin độc quyền từ Drip Hydration – với 12 lựa chọn bổ sung vi chất được cá nhân hóa theo chỉ số y khoa, giúp nâng cao sức khỏe bằng cách:
- Chống lão hóa toàn diện từ trong ra ngoài
- Ngủ ngon tự nhiên
- Cân bằng nội tiết tố
- Tăng năng lượng và sức bền
Sau từ 3-6 tháng kể từ khi truyền các vitamin với sản phẩm Buffet Vitamin, khách hàng có thể khám, xét nghiệm kiểm tra chỉ số HDL cholesterol để đánh giá hiệu quả, từ đó đưa ra phương án chăm sóc sức khỏe tiếp theo.
Đăng ký lịch thăm khám, tư vấn ngay qua hotline của Drip Hydration trên website hoặc gửi thông tin đặt hẹn theo mẫu
Tài liệu tham khảo:
- American Heart Association – What Your Cholesterol Levels Mean
- Mayo Clinic – HDL cholesterol: How to boost your ‘good’ cholesterol
- CDC – High Cholesterol Facts
- NHS – Cholesterol levels
- Cleveland Clinic – HDL: Why It’s “Good” Cholesterol
Bài viết của: Biên tập viên Drip Hydration