Mất nước xảy ra khi bạn sử dụng hoặc mất nhiều chất lỏng hơn lượng chất lỏng bạn nạp vào và cơ thể bạn không có đủ nước và các chất lỏng khác để thực hiện các chức năng bình thường. Nếu bạn không bù lại lượng chất lỏng đã mất, bạn sẽ bị mất nước. Một tình trạng rất hay gặp trong cuộc sống hàng ngày là mất nước do sốt. Vậy tại sao sốt lại mất nước và làm thế nào khi bị sốt mất nước ?
1. Vì sao sốt, đặc biệt là sốt cao, lại khiến cơ thể mất nước?
Sốt là một trạng thái trong cơ thể khi nhiệt độ cơ thể cao hơn bình thường, thường được xác định bởi nhiệt độ đo được bằng nhiệt kế. Sốt thường là một phản ứng tự nhiên của cơ thể đối với các bệnh trạng như nhiễm trùng, vi rút hoặc các bệnh lý khác.
Sốt có thể là một phần của cơ chế tự vệ của cơ thể để giúp ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn hoặc virus, vì hầu hết các loại vi khuẩn và virus không thích nhiệt độ cao. Sốt cũng có thể kích thích hệ thống miễn dịch hoạt động hiệu quả hơn.
Các nguyên nhân gây sốt có thể đa dạng, từ viêm nhiễm đến bệnh lý nội tiết, và có thể biến đổi từ nhẹ đến nặng tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra.
Sốt, đặc biệt là sốt cao, có thể dẫn đến mất nước do một số lý do sau:
- Tăng mất nước: Khi nhiệt độ cơ thể tăng trong cơn sốt, có thể dẫn đến tăng tiết mồ hôi khi cơ thể cố gắng tự làm mát. Việc tăng tiết mồ hôi này có thể khiến cơ thể mất đáng kể chất lỏng và chất điện giải, dẫn đến mất nước do sốt.
- Giảm lượng chất lỏng hấp thụ: Sốt mất nước cũng một phần vì những người bị sốt có thể không muốn ăn hoặc uống nhiều do chán ăn, buồn nôn hoặc cảm giác khó chịu nói chung. Lượng chất lỏng hấp thụ giảm này có thể góp phần gây mất nước.
- Tăng tỷ lệ trao đổi chất: Sốt thường là dấu hiệu cho thấy tỷ lệ trao đổi chất của cơ thể tăng lên để chống lại nhiễm trùng hoặc bệnh tật. Tỷ lệ trao đổi chất tăng này có thể dẫn đến mất nước nhiều hơn thông qua hô hấp và các quá trình trao đổi chất khác, góp phần gây mất nước.
- Nôn mửa và tiêu chảy: Trong một số trường hợp, sốt có thể kèm theo các triệu chứng như nôn mửa và tiêu chảy. Những triệu chứng này cũng có thể dẫn đến mất nước đáng kể và mất cân bằng điện giải, làm trầm trọng thêm tình trạng mất nước.
- Tăng tiểu tiện: Trong một số trường hợp, sốt có thể dẫn đến tăng lượng nước tiểu thải ra khi cơ thể cố gắng loại bỏ chất thải và điều chỉnh cân bằng điện giải. Việc đi tiểu nhiều hơn này có thể dẫn đến mất nước do sốt.
Điều quan trọng khi đã biết tại sao sốt lại mất nước là phải theo dõi mức độ hydrat hóa trong thời gian sốt, đặc biệt là trong trường hợp sốt cao và đảm bảo uống đủ nước để ngăn ngừa mất nước. Các dung dịch bù nước hoặc đồ uống điện giải có thể hữu ích trong việc duy trì sự cân bằng chất lỏng và điện giải của cơ thể trong thời gian mất nước do sốt.
2. Cách bù nước cho người bị mất nước do sốt
Sốt có thể dẫn đến mất nước do cơ thể tăng cường đổ mồ hôi và mất nước qua hơi thở. Việc bù nước đúng cách là vô cùng quan trọng để duy trì sức khỏe và hỗ trợ quá trình hồi phục. Để xử lý tình trạng mất nước do sốt, cần xác định nguyên nhân gây ra và cân bằng lượng chất lỏng trong cơ thể. Dưới đây là một số biện pháp giúp cải thiện tình trạng mất nước khi bị sốt:
- Khi sốt mất nước, cơ thể cần được cung cấp nhiều nước và dung dịch chất lỏng như nước điện giải và nước uống thể thao.
- Bắt đầu uống từng ít và thường xuyên, đặc biệt nếu cơ thể không hấp thụ nước lớn một lần.
- Mỗi ngày cần bù thêm khoảng 1.5 – 2 lít nước cho cơ thể, có thể chọn nước trái cây, dung dịch oresol để giúp hạ nhiệt và làm sạch cơ thể.
- Chú ý bổ sung các loại trái cây như dưa hấu, dưa leo, cam, và nho có hàm lượng nước cao và giúp bù nước hiệu quả. Rau xanh như xà lách, cần tây, và dưa leo cũng cung cấp nhiều nước và dưỡng chất.
- Đối với trẻ nhỏ hoặc sơ sinh khi bị mất nước do sốt: Phụ huynh có thể sử dụng dung dịch bù nước đường uống (Oresol) cho trẻ. Trẻ nên bắt đầu với lượng nhỏ và bổ sung thêm sau mỗi 5 phút.
- Tránh các đồ uống có đường và caffein, vì chúng có thể làm mất nước nhanh hơn, đặc biệt đối với người đang tiêu chảy. Ngoài ra, cũng cần tránh đồ uống có cồn và nước lạnh có thể khiến cơ thể mất nước nhanh hơn. Nước trà xanh có thể tăng nhiệt độ cơ thể và giảm tác dụng của thuốc hạ sốt.
- Không uống nhiều nước một lúc, mỗi lần chỉ uống lượng vừa đủ.
Các loại nước hỗ trợ hạ sốt:
- Nước cam: Tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ hạ sốt.
- Nước từ các loại hạt đậu và nước diếp cá: Giúp hạ nhiệt và phục hồi năng lượng.
- Nước dừa: Cung cấp chất điện giải và vitamin cho cơ thể, hỗ trợ hạ sốt.
- Súp rau củ: Súp làm từ rau củ không chỉ dễ tiêu hóa mà còn giúp cung cấp nước và chất dinh dưỡng.
- Canh gà: Canh gà ấm giúp bổ sung nước, muối và protein, hỗ trợ quá trình phục hồi.
Bù nước cho người bị mất nước do sốt là một phần quan trọng trong quá trình điều trị và hồi phục. Nhớ rằng việc chọn loại nước phù hợp và cân nhắc cách uống sẽ giúp tăng hiệu quả trong việc hỗ trợ điều trị sốt và mất nước. Bằng cách sử dụng các phương pháp như uống nước lọc, dung dịch bù điện giải, nước trái cây, súp và ăn thực phẩm giàu nước, bạn có thể đảm bảo rằng cơ thể được cung cấp đủ nước và điện giải cần thiết. Hãy chú ý theo dõi tình trạng sức khỏe của người bệnh và tìm kiếm sự giúp đỡ từ chuyên gia y tế nếu cần thiết để đảm bảo quá trình phục hồi diễn ra suôn sẻ.
3. Các điểm cần lưu ý
Sốt là nguyên nhân gây mất nước, vì vậy, bên cạnh việc quan tâm đến bù nước thì tìm cách hạ sốt là điều quan trọng nhất để ngăn ngừa tình trạng mất nước do sốt tiếp tục kéo dài.
Chườm mát là một phương pháp hạ sốt hiệu quả. Người bệnh có thể sử dụng một chiếc khăn ẩm để đắp lên trán, giúp cơ thể giảm nhiệt độ. Bên cạnh đó, tắm bằng nước ấm cũng có thể hỗ trợ hạ nhiệt độ cơ thể một cách hiệu quả.
Bên cạnh đó, bạn cũng có thể sử dụng thuốc giảm sốt trong trường hợp sốt nhẹ để có thể cảm thấy dễ chịu hơn. Các loại thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen, aspirin, hoặc acetaminophen là các thuốc thường dùng nhất.
Mất nước có thể trở nên nghiêm trọng nếu cơ thể không được bù lại lượng chất lỏng đã mất. Với tình trạng mất nước nhẹ, bệnh nhân có thể tự điều trị tại nhà. Tuy nhiên, nếu xuất hiện các triệu chứng như mơ hồ, ngất xỉu, tim đập nhanh, hoặc thở nhanh, cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất ngay lập tức.
Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng mất nước, các bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Đối với những trường hợp mất nước nặng, bác sĩ có thể chỉ định truyền dịch qua tĩnh mạch để nhanh chóng bù đắp lượng nước và điện giải đã mất.
Đối với trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh, sốt mất nước có thể đe dọa tính mạng nếu không được xử lý hoặc hạ sốt kịp thời. Do đó, khi trẻ có dấu hiệu sốt, phụ huynh nên đưa trẻ đi khám và điều trị càng sớm càng tốt để đảm bảo an toàn sức khỏe cho bé.
Trong quá trình bù nước cho người bị mất nước do sốt, bạn cũng cần chú ý một số điểm sau:
- Đảm bảo cung cấp chế độ ăn uống dinh dưỡng, không quá lượng và không bỏ bữa để đảm bảo cơ thể nhận đủ dưỡng chất cần thiết.
- Tránh sử dụng thuốc kháng sinh mà không có hướng dẫn của chuyên gia y tế
- Khi cảm thấy mệt mỏi do sốt mất nước, hãy dành thời gian nghỉ ngơi và hạn chế hoạt động vận động mạnh khi cơ thể đang yếu để giữ sức khỏe.
Việc bù nước cho người bị mất nước do sốt là một yếu tố quan trọng trong quá trình điều trị và phục hồi sức khỏe. Bằng cách áp dụng các phương pháp như uống nước lọc, sử dụng dung dịch bù điện giải, uống nước trái cây, và tiêu thụ thực phẩm giàu nước, chúng ta có thể đảm bảo cơ thể được cung cấp đủ nước và điện giải cần thiết. Đồng thời, việc tránh các thức uống gây mất nước và theo dõi tình trạng sức khỏe của người bệnh cũng rất quan trọng. Cuối cùng, nếu nhận thấy các dấu hiệu mất nước nghiêm trọng, cần nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế để được chăm sóc kịp thời.
Hiện nay, liệu pháp tái tạo năng lượng được nhiều người tin tưởng, giúp bổ sung vitamin cho toàn bộ cơ thể, chống lại sự mệt mỏi, cải thiện tinh thần, trẻ hóa não bộ và tăng cường năng lượng nhanh chóng từ cấp độ tế bào. Phương pháp này được thực hiện bằng cách truyền tĩnh mạch vi hoạt chất (bao gồm: Chất lỏng, chất điện giải, vitamin, chất chống oxy hóa và axit amin cùng dung dịch truyền độc quyền) giúp bổ sung toàn diện vitamin, axit amin và thúc đẩy glutathione để có sức khỏe cho toàn bộ cơ thể. Nhờ đó bạn sẽ nhanh chóng lấy lại năng lượng tích cực và thoát khỏi tình trạng căng thẳng, stress kéo dài.
Bài viết của: Nguyễn Thị Thanh Thuý