Vì sao phụ nữ tiền mãn kinh bị mất ngủ?

Mất ngủ là một trong những than phiền thường gặp nhất ở phụ nữ tiền mãn kinh – giai đoạn chuyển tiếp trước khi mãn kinh hoàn toàn, thường bắt đầu từ tuổi 40 đến 50. Theo nghiên cứu đăng trên Journal of Women’s Health, có đến 40-60% phụ nữ tiền mãn kinh trải qua rối loạn giấc ngủ kéo dài trong giai đoạn này (Kravitz et al., 2003). Tuy nhiên, nguyên nhân vì sao phụ nữ tiền mãn kinh bị mất ngủ lại phức tạp hơn nhiều so với việc “chỉ là do tuổi tác”.

Trong bài viết này, Ths. BS Bạch Thị Thu Huyền – chuyên gia về Nội tiết & Dinh dưỡng tại phòng khám Drip Hydration Hà Nội sẽ tư vấn cụ thể về nội dung này.

Cơ chế sinh học: Rối loạn nội tiết tố là yếu tố chính

Sự dao động estrogen và progesterone

Trong giai đoạn tiền mãn kinh, hai hormone chủ chốt – estrogen và progesterone – bắt đầu suy giảm không đều.

• Estrogen, ngoài vai trò điều hòa kinh nguyệt, còn giúp tăng serotonin – chất dẫn truyền thần kinh giúp thư giãn và dễ ngủ. Khi estrogen giảm, serotonin cũng giảm theo, làm giảm chất lượng giấc ngủ (Soares & Zitek, 2008 – Archives of Women’s Mental Health).
• Progesterone, được biết đến với đặc tính an thần tự nhiên, cũng suy giảm. Thiếu hụt progesterone làm tăng sự kích thích hệ thần kinh trung ương, dẫn đến khó vào giấc và dễ tỉnh giữa đêm (Freeman et al., 2005 – Menopause Journal).

Nhiệt độ cơ thể và bốc hỏa ban đêm

Hormone cũng ảnh hưởng đến vùng dưới đồi – trung tâm điều hòa thân nhiệt. Sự mất cân bằng estrogen khiến vùng này phản ứng quá mức, gây ra bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm – thủ phạm trực tiếp khiến phụ nữ tiền mãn kinh mất ngủ (Moline et al., 2003 – Sleep Journal).

Yếu tố tâm lý và bệnh lý đồng hành gây mất ngủ tiền mãn kinh

Trầm cảm và lo âu

Nhiều phụ nữ tiền mãn kinh cũng gặp các triệu chứng trầm cảm nhẹ hoặc lo âu do sự thay đổi nội tiết tố. Một nghiên cứu từ Harvard Medical School chỉ ra rằng phụ nữ ở giai đoạn tiền mãn kinh có nguy cơ trầm cảm cao gấp đôi so với phụ nữ mãn kinh, làm trầm trọng thêm các rối loạn giấc ngủ.

Rối loạn giấc ngủ thứ phát

Chứng ngưng thở khi ngủ, hội chứng chân không yên và các bệnh lý tuyến giáp cũng thường gặp hơn ở độ tuổi trung niên – có thể khiến triệu chứng mất ngủ kéo dài và nghiêm trọng hơn.

Ai có nguy cơ cao mất ngủ tiền mãn kinh?

Không phải ai cũng bị mất ngủ khi bước vào tiền mãn kinh. Tuy nhiên, các yếu tố sau làm tăng nguy cơ:

• Tiền sử cá nhân hoặc gia đình có trầm cảm, rối loạn lo âu
• Béo phì, hút thuốc, lạm dụng rượu
• Làm việc ca đêm hoặc thay đổi múi giờ thường xuyên
• Mức độ stress cao, thiếu hoạt động thể chất

Triệu chứng mất ngủ tiền mãn kinh: Khi nào nên chú ý?

Mất ngủ tiền mãn kinh có thể bắt đầu sớm từ tuổi 40 hoặc muộn hơn. Các triệu chứng điển hình gồm:

• Khó vào giấc hoặc thức dậy lúc nửa đêm và không thể ngủ lại
• Thức dậy sớm bất thường, cảm thấy mệt mỏi suốt ngày
• Có cảm giác bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm khi thức giấc
• Tâm trạng dễ cáu gắt, hay quên, giảm tập trung

Làm gì khi phụ nữ tiền mãn kinh bị mất ngủ?

Thay đổi lối sống

• Thiết lập giờ ngủ cố định
• Tránh caffeine, rượu, thiết bị điện tử trước khi ngủ
• Tập yoga, thiền, hoặc các bài tập hít thở thư giãn
• Tăng cường vận động thể chất hàng ngày

Sử dụng melatonin và các thảo dược

Melatonin có thể cải thiện thời gian vào giấc và chất lượng giấc ngủ, nhưng không nên dùng lâu dài nếu không có hướng dẫn y tế. Một số thảo dược như valerian, hoa cúc la mã, cũng hỗ trợ giấc ngủ an toàn.

Liệu pháp hormone thay thế (HRT)

HRT là lựa chọn hiệu quả trong nhiều trường hợp, đặc biệt khi mất ngủ đi kèm triệu chứng vận mạch như bốc hỏa. Tuy nhiên, cần được bác sĩ chuyên khoa tư vấn kỹ lưỡng vì có rủi ro đi kèm.

Để lựa chọn các giải pháp bổ sung, trẻ hóa nội tiết phù hợp nhất giúp cải thiện tình trạng mất ngủ ở phụ nữ tiền mãn kinh, bạn cần được khám, hướng dẫn và tư vấn của bác sĩ chuyên ngành. Bác sĩ Bạch Thị Thu Huyền là chuyên gia hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nội khoa, điều trị các vấn đề nội tiết, có thể cho bạn những tư vấn phù hợp và tối ưu để cải thiện tình trạng này.

Hiện nay, phòng khám Drip Hydration cung cấp giải pháp truyền N.A.D 360 (N.A.D: Never Age with Drip Hydration) với các thuốc, vitamin và khoáng chất giúp tăng cường hàm lượng nội tiết tố trong cơ thể. Đây là liệu pháp đã được kiểm định mức độ hiệu quả và tính an toàn. 

Đặt hẹn với bác sĩ Bạch Thị Thu Huyền tại đây để được tư vấn cụ thể về tình trạng sức khỏe và cách điều trị phù hợp: 

Tài liệu tham khảo:

• Kravitz HM et al. (2003). Sleep difficulty in women at midlife. Journal of Women’s Health.
• Soares CN, Zitek B. (2008). Reproductive hormone sensitivity and risk for depression across the female life cycle. Archives of Women’s Mental Health.
• Freeman EW et al. (2005). Sleep disturbances in the menopausal transition. Menopause Journal.
• Cohen LS et al. (2006). Risk for new onset of depression during the menopausal transition. American Journal of Psychiatry.
• Moline ML et al. (2003). Sleep in the perimenopausal transition. Sleep Journal.
• North American Menopause Society. (2022). Hormone Therapy Position Statement.

Đọc thêm:

• Mất ngủ do suy giảm nội tiết tố nguy hiểm thế nào?
• DRIP N.A.D 360 – Thanh xuân trở lại