Mệt mỏi và mất ngủ là những vấn đề sức khỏe phổ biến ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày. Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là sự mất cân bằng của hormone Cortisol trong cơ thể. Vậy cortisol là gì và tại sao nên xét nghiệm cortisol khi gặp phải mệt mỏi và mất ngủ?
Cortisol là gì? Ảnh hưởng của Cortisol đối với giấc ngủ?
1. Hormone Cortisol và Nhịp sinh học
Cortisol là một loại hormone quan trọng được sản xuất bởi tuyến thượng thận, đóng vai trò then chốt trong việc giúp cơ thể đối phó với căng thẳng, duy trì cân bằng huyết áp và lượng đường trong máu, đồng thời kiểm soát tình trạng viêm của cơ thể. Nồng độ cortisol thường tăng vào buổi sáng và giảm dần trong suốt ngày, giúp điều chỉnh chu kỳ ngủ-thức tự nhiên của cơ thể.
Theo các nghiên cứu y khoa, cortisol đạt đỉnh vào khoảng 8 giờ sáng, khi cơ thể chuẩn bị cho một ngày mới. Sự tăng lên này là một phần của phản ứng “chiến đấu hoặc bỏ chạy” của cơ thể, giúp tăng cường năng lượng và sự tỉnh táo. Trong suốt ngày, nồng độ cortisol giảm dần, giúp cơ thể thư giãn và chuẩn bị cho giấc ngủ vào buổi tối. Đến gần nửa đêm, cortisol giảm xuống mức thấp nhất, trùng với nhu cầu ngủ tự nhiên của cơ thể.
2. Cortisol ảnh hưởng thế nào đến giấc ngủ?
Khi nồng độ cortisol tăng cao vào ban đêm, nó có thể gây ra khó ngủ và mất ngủ. Cortisol thường được gọi là “hormone căng thẳng” vì nó giúp cơ thể tỉnh táo và tập trung trong ngày. Tuy nhiên, nếu cortisol vẫn ở mức cao vào buổi tối, nó sẽ cản trở việc sản xuất melatonin – hormone ngủ, dẫn đến gián đoạn chu kỳ ngủ-thức. Một nghiên cứu của Đại học Stanford cho thấy rằng sự tăng cortisol vào ban đêm có thể liên quan đến tình trạng mất ngủ và rối loạn giấc ngủ.
Khi cortisol bất thường, đặc biệt là tăng cao vào ban đêm, nó có thể gây ra nhiều vấn đề về giấc ngủ và sức khỏe tổng thể. Một số dấu hiệu về rối loạn giấc ngủ do thay đổi hormone Cortisol gây ra như:
- Khó ngủ và mất ngủ: Cortisol tăng cao vào buổi tối khiến bạn khó đi vào giấc ngủ dẫn đến mất ngủ hoặc giấc ngủ chập chờn, không ngon giấc, ngủ không sâu.
- Thức giấc giữa đêm: Dễ bị tỉnh giấc nhiều lần trong đêm mà không có lý do rõ ràng.
- Mệt mỏi và kiệt sức: Mặc dù có thể tỉnh táo vào ban đêm, nhưng vào ban ngày, bạn có thể cảm thấy mệt mỏi và kiệt sức do giấc ngủ gián đoạn từ hôm trước.
Tại sao nên xét nghiệm Cortisol khi bị mệt mỏi, mất ngủ?
Xét nghiệm cortisol giúp đánh giá mức độ hormone này trong cơ thể, hỗ trợ chẩn đoán các bệnh lý liên quan và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp để cải thiện giấc ngủ và giảm mệt mỏi:
- Xác định nguyên nhân mất ngủ và mệt mỏi: Xét nghiệm giúp phát hiện sự mất cân bằng cortisol, từ đó xác định liệu tình trạng mất ngủ và mệt mỏi có liên quan đến rối loạn hormone này hay không.
- Điều chỉnh liệu pháp điều trị: Nếu cortisol quá cao hoặc quá thấp, bác sĩ có thể đề xuất thay đổi chế độ ăn uống, lối sống hoặc sử dụng liệu pháp hormone để điều chỉnh mức cortisol về mức bình thường.
- Cải thiện chất lượng giấc ngủ: Khi mức cortisol được điều chỉnh, cơ thể sẽ dần khôi phục lại nhịp sinh học tự nhiên, giúp bạn dễ dàng đi vào giấc ngủ và có giấc ngủ sâu hơn.
- Giảm căng thẳng và tăng cường năng lượng: Việc cân bằng cortisol giúp giảm cảm giác căng thẳng, lo âu và cải thiện mức năng lượng trong ngày.
- Ngăn ngừa các bệnh lý liên quan: Nếu rối loạn cortisol kéo dài, nó có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như hội chứng Cushing hoặc bệnh Addison. Xét nghiệm sớm giúp phát hiện và điều trị kịp thời, ngăn ngừa biến chứng.
Thông qua xét nghiệm, bác sĩ có thể xác định nguyên nhân gây mất ngủ và mệt mỏi, từ đó đưa ra phác đồ điều trị hợp lý để cải thiện chất lượng giấc ngủ đồng thời nâng cao sức khỏe tổng quát.
Phòng khám Drip Hydration cung cấp các dịch vụ khám, đánh giá và chẩn đoán các vấn đề liên quan đến rối loạn giấc ngủ – đặc biệt là rối loạn giấc ngủ do nội tiết tố suy giảm. Drip Hydration đồng thời còn cung cấp giải pháp truyền N.A.D 360 (N.A.D: Never Age with Drip Hydration) với các vitamin và khoáng chất giúp tăng cường hàm lượng nội tiết tố trong cơ thể, giảm mệt mỏi, mất ngủ và tăng năng lượng hiệu quả. Liên hệ với Drip Hydration để đặt hẹn và tư vấn chuyên sâu về giải pháp N.A.D 360.
Tài liệu tham khảo:
- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7302424/
- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5401766/
- https://citeseerx.ist.psu.edu/document?repid=rep1&type=pdf&doi=184d88db18baf480bd60492a73957eb4ad25adad
Đọc thêm:
Bài viết của: Biên tập viên Drip Hydration