Testosterone có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe cơ thể bằng cách tăng cường khối lượng cơ và khối lượng nạc, đồng thời giảm sản xuất chất béo. Nghiên cứu cho thấy testosterone có khả năng ngăn chặn quá trình hình thành mỡ thông qua các cơ chế trung gian liên quan đến thụ thể trong tế bào mỡ. Nó cũng ảnh hưởng đến các yếu tố có thể “tăng tốc” quá trình trao đổi chất, từ đó hỗ trợ quá trình giảm cân.
1. Testosterone có làm bạn giảm cân không?
1.1. Bằng chứng khoa học liên kết Testosterone với việc giảm cân
Testosterone là một hormone steroid chủ yếu được sản xuất bởi tinh hoàn ở những người được chỉ định là nam khi sinh (AMAB). Các chức năng sinh hóa của testosterone trong cơ thể đóng vai trò quan trọng trong nhiều quá trình phụ thuộc vào hormone sinh dục, bao gồm tăng trưởng và phát triển, cũng như ảnh hưởng đến chức năng não. Hơn nữa, testosterone là yếu tố then chốt cho sự phát triển của xương và cơ bắp, cũng như duy trì sự cân bằng trao đổi chất, đặc biệt là ở những người AMAB.
Ngoài các chức năng sinh học nổi tiếng của nó, testosterone đã được liên kết với các tác động chính trong việc giảm cân ở những người AMAB. Nghiên cứu đã phát hiện ra tỷ lệ béo phì tăng ở những người bị thiếu hụt testosterone, điều này cho thấy mối tương quan giữa testosterone thấp và cân nặng tăng.
Các nghiên cứu khoa học sau này cho thấy ở nhóm nam giới thiếu hụt testosterone, việc phục hồi mức testosterone có thể hỗ trợ giảm cân, nó thể hiện vai trò có thể có của testosterone trong việc kiểm soát cân nặng.
1.2. Testosterone ảnh hưởng đến sự phân bố mỡ như thế nào
Nghiên cứu cho thấy testosterone có tác động lớn đến thành phần cơ thể ngoài việc giảm cân tổng thể. Testosterone chịu trách nhiệm cho sự phát triển khối lượng cơ, phát triển xương và sức mạnh thể chất.
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng ở các nhóm cá nhân khác nhau, testosterone ở những người AMAB có khả năng làm tăng khối lượng cơ, khối lượng nạc và giảm mỡ cơ thể. Những nghiên cứu này cũng xác định mối liên hệ giữa mức testosterone thấp và khối lượng cơ nạc giảm. Vì vậy, testosterone đã được xác định là có vai trò quan trọng trong việc duy trì thành phần cơ thể khỏe mạnh ở những người AMAB, thông qua việc hỗ trợ sản xuất cơ và khối lượng nạc.
2. Testosterone có làm giảm mỡ bụng không?
2.1. Cơ chế của Testosterone trong việc giảm mỡ bụng
Việc tăng cường sản xuất chất béo có thể do nhiều yếu tố khác nhau. Chẳng hạn, tình trạng kháng insulin, hội chứng chuyển hóa và bệnh tiểu đường đều có liên quan đến sự gia tăng sản xuất chất béo. Ngoài ra, mức testosterone sinh khả dụng thấp cũng được liên kết với các vấn đề về tim mạch, giảm độ nhạy insulin và hội chứng chuyển hóa. Do đó, không có gì ngạc nhiên khi testosterone được xem như một chất ức chế sản xuất chất béo.
Có thể bạn đang tự hỏi testosterone thực sự góp phần làm giảm khối lượng mỡ như thế nào. Quá trình tạo mỡ, hay sản xuất mỡ, diễn ra khi gan và các tế bào mỡ sử dụng carbohydrate và protein để chuyển hóa thành lipid (chất béo). Testosterone được biết đến như một hormone có khả năng giảm mỡ nhờ vào khả năng ngăn chặn sự hấp thụ lipid của tế bào mỡ và kích thích quá trình phân hủy lipid. Mặc dù các nghiên cứu gần đây cho thấy cơ chế chính xác có thể thay đổi tùy theo loại mô và loài, nhưng điều này đã được xác nhận từ lâu rằng testosterone có vai trò trong việc ngăn chặn sản xuất mỡ.
2.2. Nghiên cứu so sánh và kết quả
Nghiên cứu trước đây về sự ức chế chất béo của testosterone cho thấy testosterone ngăn chặn sự trưởng thành của tế bào mỡ. Cùng với nghiên cứu này là những lời giải thích cho rằng testosterone làm giảm kích thước tế bào mỡ có thể kết hợp với việc ức chế sự trưởng thành.
Các nghiên cứu gần đây đã đạt được sự đồng thuận về hai cơ chế chính mà testosterone có thể ức chế sản xuất lipid. Tế bào mỡ, với chức năng lưu trữ chất béo, có các thụ thể trên bề mặt giúp điều chỉnh hành vi sinh hóa của chúng. Nghiên cứu cho thấy rằng cả thụ thể androgen và thụ thể estrogen trong tế bào mỡ đều được kích hoạt bởi testosterone và dạng testosterone thơm hóa. Điều này có nghĩa là testosterone sinh khả dụng, hoặc testosterone được chuyển hóa thành estrogen, sẽ liên kết và làm giảm quá trình tạo mỡ thông qua trung gian tế bào mỡ.
2.3. Mẹo thực tế để giảm mỡ bụng
Tế bào mỡ có thể xuất hiện ở một số vùng trên cơ thể nhiều hơn những vùng khác, chẳng hạn như cánh tay, đùi và bụng. Thật không may, nơi cơ thể chúng ta lưu trữ chất béo không phụ thuộc vào lý trí của chúng ta, thay vào đó di truyền và hormone là những yếu tố chính quyết định sự phân bố chất béo. Cho dù bạn đang muốn đạt được mục tiêu về vóc dáng hay chỉ đơn giản là hy vọng khỏe mạnh hơn, thì vẫn có những bước bạn có thể thực hiện để giảm mỡ cơ thể.
- Tham gia hoạt động thể chất hàng ngày
- Tập trung vào dinh dưỡng chất lượng cao
- Ngủ đủ 8 tiếng hoặc nhiều hơn
- Yêu cầu xét nghiệm để kiểm tra nồng độ hormone
3. Testosterone có làm tăng tốc quá trình trao đổi chất không?
3.1. Hiểu về quá trình trao đổi chất và vai trò của nó trong việc quản lý cân nặng
Để hiểu rõ hơn về những nguyên tắc cơ bản của quá trình trao đổi chất ảnh hưởng đến cân nặng và cách quản lý nó, trước tiên chúng ta cần thảo luận về khái niệm trao đổi chất và cách nó hoạt động. Trao đổi chất đề cập đến nhiều phản ứng sinh học và hóa học khác nhau diễn ra để phân hủy và tổng hợp các phân tử trong cơ thể. Những phản ứng và quá trình này bao gồm sản xuất protein, phân hủy carbohydrate và sửa chữa tế bào, tất cả đều dựa vào quá trình trao đổi chất để chuyển đổi thức ăn và oxy thành năng lượng.
Quá trình trao đổi chất và các hoạt động liên quan là tương đối ổn định; điều này có nghĩa là cơ thể bạn có một tỷ lệ cơ bản để chuyển đổi calo thành năng lượng. Tỷ lệ này được gọi là tỷ lệ trao đổi chất cơ bản, và nó thể hiện lượng calo mà cơ thể cần để duy trì tất cả các chức năng khi ở trạng thái nghỉ ngơi hoàn toàn. Khi quá trình trao đổi chất không bị ảnh hưởng bởi các bệnh mãn tính hoặc rối loạn, tỷ lệ trao đổi chất cơ bản có thể trở thành một công cụ hữu ích cho việc lập kế hoạch quản lý cân nặng.
Để duy trì cân nặng, bạn phải ăn cùng một lượng calo được đốt cháy bởi tỷ lệ trao đổi chất cơ bản và bất kỳ hoạt động thể chất hàng ngày bổ sung nào. Giảm hoặc tăng cân sẽ đòi hỏi phải ăn ít hơn hoặc nhiều calo hơn tỷ lệ trao đổi chất cơ bản và bất kỳ hoạt động thể chất hàng ngày nào được sử dụng.
3.2. Tác động của Testosterone lên Tỷ lệ trao đổi chất
Nghiên cứu trước đây cho thấy không có mối liên hệ trực tiếp giữa testosterone và tỷ lệ trao đổi chất cơ bản ở những người AMAB. Tuy nhiên, có rất nhiều nghiên cứu hiện đại cho thấy tác động của testosterone lên các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất của chúng ta.
Chẳng hạn, testosterone đã được chứng minh là có khả năng tăng khối lượng cơ, và vì cơ cần nhiều calo hơn để duy trì so với chất béo, điều này giúp “tăng tốc” quá trình trao đổi chất. Hơn nữa, nhiều nghiên cứu đã nhấn mạnh rằng testosterone là một yếu tố quan trọng với các cơ chế kích thích quá trình trao đổi chất của carbohydrate, lipid và protein. Mặc dù các con đường này vẫn đang được nghiên cứu thêm, nhưng việc phục hồi mức testosterone cũng được cho là cải thiện độ nhạy insulin của cơ thể, từ đó làm giảm lượng đường trong máu. Tất cả những quá trình trao đổi chất này đều liên quan đến testosterone, cho thấy tác động gián tiếp của hormone này lên quá trình trao đổi chất trong cơ thể chúng ta.
3.3. Kết hợp liệu pháp Testosterone với thay đổi lối sống
Không phải lúc nào cũng dễ dàng để tạo ra những thay đổi đáng chú ý đối với quá trình trao đổi chất của bạn. Bạn có thể cần một kế hoạch chăm sóc sức khỏe kết hợp nhiều phương pháp điều trị khác nhau để giải quyết mọi vấn đề về trao đổi chất mà bạn đang gặp phải. Những thay đổi về lối sống như lựa chọn dinh dưỡng tốt hơn, tăng cường hoạt động thể chất hàng ngày và giảm lượng rượu tiêu thụ đều là những bước có thể thực hiện để có thói quen lành mạnh và bền vững.
Ngoài ra, testosterone đã được chứng minh là hỗ trợ nhiều quá trình quan trọng đối với chức năng trao đổi chất. Việc lập kế hoạch với một bác sĩ đáng tin cậy có thể bao gồm sự kết hợp giữa thay đổi lối sống với liệu pháp testosterone để hỗ trợ mục tiêu quản lý cân nặng của bạn.
4. Điều gì xảy ra khi nồng độ Testosterone ở nam giới thấp?
4.1. Triệu chứng của Testosterone thấp
Testosterone thấp thường đi kèm với nhiều triệu chứng khác nhau do tầm quan trọng của testosterone, đặc biệt là ở những người AMAB. Sau đây là các dấu hiệu có thể chỉ ra mức testosterone thấp:
- Tâm trạng chán nản
- Ham muốn tình dục thấp
- Mụn trứng cá
- Giảm và/hoặc rụng tóc
- Tăng mỡ cơ thể
- Giảm khả năng duy trì khối lượng cơ
4.2. Tác động đến cân nặng và sức khỏe
Tăng khối lượng mỡ và béo phì là những triệu chứng thường gặp liên quan đến mức testosterone thấp. Testosterone có vai trò quan trọng trong việc kích thích sự phát triển của cơ và khối lượng nạc, do đó, việc thiếu hormone này có thể dẫn đến gia tăng khối lượng mỡ. Mặc dù điều này có thể tác động đáng kể đến chất lượng cuộc sống, nhưng tình trạng thiếu hụt testosterone còn có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe ngoài việc tăng cân.
Thiếu hụt testosterone là một tình trạng nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng, do vai trò quan trọng của hormone này trong nhiều quá trình của cơ thể. Nhiều nghiên cứu đã khảo sát ảnh hưởng của testosterone đến sức khỏe tim mạch và các bệnh mãn tính. Những phát hiện đều cho thấy rằng mức testosterone thấp làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề nghiêm trọng như cholesterol cao, đau tim, tiểu đường và đột quỵ. Tác động của testosterone đến cân nặng, sức khỏe và tim mạch là rất rõ ràng—một cơ thể khỏe mạnh cần có testosterone.
4.3. Các lựa chọn điều trị cho tình trạng Testosterone thấp
Cho dù bạn đã được chẩn đoán mắc chứng thiếu hụt testosterone hay đang gặp phải các triệu chứng liên quan đến nó, vẫn có những cách để điều trị tình trạng testosterone thấp. Các lựa chọn điều trị bằng liệu pháp testosterone thường bao gồm việc thay thế testosterone của cơ thể bằng cách sử dụng phiên bản tổng hợp của hormone.
Liệu pháp thay thế testosterone (TRT) là phương pháp điều trị được biết đến rộng rãi và được nghiên cứu kỹ lưỡng dành cho những người bị thiếu hụt testosterone. Mặc dù là lựa chọn phổ biến, nhưng đây không phải là lựa chọn duy nhất của bạn.
Các phương pháp điều trị thay thế như clomiphene citrate và enclomiphene citrate đã được nghiên cứu như là phương pháp thay thế khả thi để điều trị tình trạng thiếu hụt testosterone ở những người mắc AMAB.
Các lựa chọn không steroid này khôi phục mức testosterone thông qua việc ức chế estrogen và kích thích cơ thể sản xuất testosterone nội sinh. Bất kể lý do gì khiến bạn cân nhắc liệu pháp testosterone, hãy biết rằng có nhiều con đường có thể giúp bạn trên hành trình của mình.
5. Liệu pháp Testosterone và Giảm cân
5.1. Các loại liệu pháp Testosterone
Các loại thuốc testosterone rất đa dạng và thường bao gồm liều tiêm sau mỗi vài tháng. Thuốc viên hoặc bất kỳ dạng thuốc testosterone uống nào cũng có thể gây ra vấn đề về chức năng gan và do đó tránh dùng để điều trị nồng độ testosterone thấp.
Các loại liệu pháp thay thế testosterone khác như miếng dán, gel bôi ngoài da và cấy ghép cũng là những lựa chọn khả thi. Khả năng tiếp cận và chi phí sẽ phụ thuộc vào sự kết hợp của nhiều yếu tố, không giới hạn ở vị trí, phạm vi bảo hiểm và liều lượng.
5.2. Lợi ích và rủi ro của liệu pháp Testosterone
Liệu pháp thay thế testosterone, giống như bất kỳ phương pháp điều trị bằng hormone nào, đều có cả rủi ro và lợi ích. Điều quan trọng là phải trao đổi với bác sĩ và đảm bảo bạn hiểu rõ về kết quả tiềm năng của bất kỳ loại thuốc hoặc kế hoạch điều trị nào.
Liệu pháp testosterone được cho là có lợi cho những người có mức testosterone thấp, bị mất cơ, giảm sức mạnh, năng lượng thấp và ham muốn tình dục thấp. Những người AMAB được điều trị bằng TRT đã giảm nguy cơ tim mạch và giảm cân thành công trong thời gian dài.
Tuy nhiên, TRT không phải là giải pháp phù hợp cho tất cả mọi người, đặc biệt là do tác động của nó lên chứng phì đại tim và khả năng sinh sản. Nồng độ testosterone cao đã được phát hiện là nguyên nhân gây dày thành tim thông qua sự phát triển của các tế bào cơ, dẫn đến phì đại cơ tim. Testosterone cũng đã được nghiên cứu kỹ lưỡng như một phương pháp tránh thai cho những người AMAB, vì nó ảnh hưởng đến khả năng sinh sản bằng cách giảm kích thước tinh hoàn và hiệu quả của tinh trùng. Những yếu tố này cần được xem xét cẩn thận đối với những người có nguy cơ mắc các biến chứng sức khỏe liên quan đến nồng độ testosterone cao.
6. Kết hợp thuốc tăng cường Testosterone với thuốc đốt cháy chất béo
6.1. Thuốc tăng cường Testosterone hiệu quả để giảm cân
Thuốc không phải là lựa chọn duy nhất để tăng mức testosterone. Có những loại thực phẩm, chất bổ sung và hành động bạn có thể thực hiện để tăng testosterone. Hành tây, tỏi và thực phẩm giàu protein và magiê có thể được thêm vào chế độ ăn uống của bạn. Ngoài ra, các hoạt động cân bằng cortisol như tập thể dục và ngủ là những thói quen được coi là giúp tăng cường testosterone.
Nghiên cứu gần đây đã xác định rằng thời lượng, loại hình và cường độ tập thể dục là những yếu tố ảnh hưởng chính đến việc tăng testosterone thông qua hoạt động thể chất. Cụ thể, cả tập luyện sức bền (ví dụ: cử tạ) và tập luyện cường độ cao ngắt quãng (HIIT) đều được coi là có tác dụng mong muốn lớn nhất trong việc tăng mức testosterone so với các hình thức tập luyện khác.
6.2. Thuốc đốt mỡ an toàn và tự nhiên
“Thuốc đốt mỡ” là thuật ngữ dùng để chỉ các loại chất bổ sung có khả năng hỗ trợ giảm cân. Mặc dù có tên gọi như vậy, nhưng chúng không thực sự đốt cháy hay phân hủy mỡ một cách ngay lập tức hoặc trực tiếp. Thay vào đó, chúng tác động đến các quá trình khác liên quan đến việc giảm mỡ, chẳng hạn như ức chế cảm giác thèm ăn hoặc giảm hấp thụ lipid. Nhiều thành phần trong các sản phẩm đốt mỡ thường có sẵn riêng lẻ và được coi là an toàn khi tiêu thụ với liều lượng phù hợp.
- Caffeine
- Yohimbe
- Chiết xuất trà xanh
- Chất xơ
6.3. Hiệu ứng hiệp đồng của việc sử dụng kết hợp
Dinh dưỡng và tập thể dục có sự chồng chéo trong việc tăng cường cho cả testosterone và giảm mỡ. Xem xét lợi ích của testosterone trong việc hỗ trợ quản lý cân nặng thành công, đây là một cách tiếp cận toàn diện hơn để quản lý cân nặng, trong đó có thể bao gồm việc phục hồi testosterone và sử dụng thuốc đốt mỡ.
Mặc dù cần nhiều nghiên cứu hơn để xác định tác dụng cụ thể của testosterone bổ sung với thuốc đốt mỡ, nhưng có thể có tác dụng hiệp đồng có lợi thông qua việc sử dụng kết hợp. Bất kỳ kế hoạch điều trị nào cũng nên bao gồm lời khuyên của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe vì họ có thể giúp bạn đưa ra quyết định an toàn liên quan đến sức khỏe của mình.
7. Phần kết luận
Giảm cân có thể là một vấn đề phức tạp cần phải tính đến nhiều yếu tố để giải quyết đúng cách. Những yếu tố này có thể bao gồm tiền sử bệnh tật, quá trình trao đổi chất và lựa chọn lối sống của bạn. Có nhiều nghiên cứu đáng kể cho thấy testosterone có những lợi ích như ức chế sản xuất chất béo và tăng khối lượng cơ. Hơn nữa, các nghiên cứu cho thấy khối lượng nạc, thành phần cơ thể và chức năng trao đổi chất đều bị ảnh hưởng tích cực thông qua testosterone.
Nồng độ testosterone thấp có thể đi kèm với nhiều biến chứng sức khỏe nghiêm trọng, không chỉ đơn thuần là liên quan đến tỷ lệ béo phì cao hơn. Nếu bạn đang muốn khắc phục tình trạng thiếu hụt testosterone, điều quan trọng là hiểu rằng có cả phương pháp tự nhiên và thuốc để tăng cường mức testosterone. Kết hợp việc sử dụng các sản phẩm đốt cháy mỡ với việc phục hồi testosterone có thể tạo ra một kế hoạch sức khỏe toàn diện cho những ai muốn giảm cân.
Với mối quan hệ chặt chẽ giữa nồng độ testosterone thấp và béo phì, bạn nên chú ý theo dõi sức khỏe của mình nếu đang gặp phải một trong hai vấn đề này. Thiếu hụt testosterone có thể cản trở quá trình giảm cân và đi kèm với những rủi ro sức khỏe nghiêm trọng. Dù bạn đang ở giai đoạn nào trong việc xây dựng kế hoạch chăm sóc sức khỏe, việc tham khảo ý kiến từ một nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe đáng tin cậy để nhận được tư vấn cá nhân là rất quan trọng. Hiểu rõ mối liên hệ giữa testosterone và việc giảm cân có thể giúp bạn đưa ra những quyết định đúng đắn nhằm hướng tới một cuộc sống khỏe mạnh hơn.
8. Câu hỏi thường gặp về Testosterone và Giảm cân
8.1. Testosterone có làm bạn giảm cân không?
Testosterone không thể giúp một người giảm cân. Tuy nhiên, nghiên cứu ủng hộ vai trò của testosterone trong việc giảm cân thông qua việc tăng cơ và khối lượng nạc đồng thời giảm sản xuất chất béo.
8.2. Testosterone có làm giảm mỡ bụng không?
Testosterone chắc chắn có thể làm giảm mỡ thông qua ức chế quá trình tạo mỡ và các cơ chế trung gian thụ thể trong tế bào mỡ. Mặc dù điều này không giới hạn ở bụng, nhưng nếu bạn mang nhiều mỡ hơn ở bụng, thì chắc chắn nó có thể bị ảnh hưởng thông qua việc sử dụng testosterone.
8.3. Testosterone có làm tăng tốc độ trao đổi chất không?
Testosterone đóng vai trò quan trọng trong các quá trình sinh hóa đối với chức năng trao đổi chất của chúng ta như tăng khối lượng cơ và độ nhạy insulin. Mặc dù hiện tại không có nghiên cứu nào cho thấy nguyên nhân trực tiếp, testosterone có liên quan gián tiếp đến quá trình trao đổi chất thích hợp và ‘nhanh hơn’.
8.4. Điều gì xảy ra khi nồng độ testosterone ở nam giới thấp?
Nồng độ testosterone thấp có thể gây ra các triệu chứng từ giảm ham muốn tình dục đến tâm trạng chán nản. Tuy nhiên, có những bệnh mãn tính và thậm chí tử vong liên quan đến tình trạng thiếu hụt testosterone, bao gồm tiểu đường, cholesterol cao và đau tim.
Bài viết của: Đỗ Mai Thảo