Rối loạn estrogen ở phụ nữ trung niên – BS Huyền giải đáp từ A đến Z

Ở độ tuổi trung niên, nhiều phụ nữ bắt đầu cảm nhận những thay đổi rõ rệt về thể chất và tinh thần mà nguyên nhân sâu xa thường đến từ rối loạn estrogen – một dạng rối loạn nội tiết tố nữ estrogen phổ biến nhưng dễ bị bỏ qua.

Trong bài viết này, Ths. BS Bạch Thị Thu Huyền – chuyên gia về Nội tiết & Dinh dưỡng tại phòng khám Drip Hydration Hà Nội sẽ giúp bạn hiểu rõ cơ chế khoa học gây rối loạn nội tiết tố estrogen, phân tích tác động của nó đến giấc ngủ, tâm trạng và quá trình lão hóa, đồng thời gợi ý các giải pháp cải thiện từ dinh dưỡng, lối sống đến liệu pháp nội tiết hiện đại.

Estrogen – “Nhạc trưởng” của hệ nội tiết nữ

Estrogen là một hormone sinh dục nữ thiết yếu, được sản xuất chủ yếu ở buồng trứng. Nó không chỉ điều hòa chu kỳ kinh nguyệt mà còn ảnh hưởng đến tâm trạng, giấc ngủ, xương khớp, chức năng tim mạch và cả quá trình lão hóa của làn da.

Tuy nhiên, khi bước vào độ tuổi trung niên (khoảng từ 40–55 tuổi), nhiều phụ nữ bắt đầu đối mặt với rối loạn estrogen – một dạng rối loạn nội tiết tố nữ estrogen đặc trưng bởi sự suy giảm, dao động bất thường hoặc mất cân bằng giữa estrogen và các hormone khác như progesterone.

Nguyên nhân gây rối loạn estrogen ở phụ nữ trung niên

Sự suy giảm estrogen trong giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh là hiện tượng tự nhiên, nhưng có nhiều yếu tố làm trầm trọng hơn tình trạng này:

Suy giảm chức năng buồng trứng

Theo North American Menopause Society (NAMS 2022), sau tuổi 35, buồng trứng bắt đầu sản xuất ít estrogen hơn, quá trình này tăng tốc rõ rệt trong những năm tiền mãn kinh. Khi đến mãn kinh, nồng độ estrogen có thể giảm tới 90% so với mức đỉnh ở tuổi sinh sản.

Stress kéo dài và mất cân bằng trục HPA

Căng thẳng mạn tính làm tăng hormone cortisol, từ đó ức chế trục dưới đồi – tuyến yên – buồng trứng (HPO axis – trục HPA). Nghiên cứu từ tạp chí Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism (2021) cho thấy sự gia tăng cortisol có thể làm giảm sản xuất estrogen, gây rối loạn nội tiết tố estrogen.

Lối sống thiếu lành mạnh

Thiếu ngủ, dinh dưỡng nghèo nàn, hút thuốc, rượu bia và ít vận động đều ảnh hưởng đến khả năng tổng hợp hormone của tuyến thượng thận và buồng trứng, dẫn đến rối loạn nội tiết tố nữ estrogen.

Tác động của rối loạn estrogen tới sức khỏe phụ nữ trung niên

Mất ngủ kéo dài

Estrogen có vai trò điều hòa melatonin – hormone giấc ngủ. Khi estrogen suy giảm, chu kỳ ngủ – thức bị đảo lộn. Theo nghiên cứu từ National Sleep Foundation, hơn 60% phụ nữ trung niên bị mất ngủ hoặc rối loạn giấc ngủ do thay đổi nội tiết tố.

Rối loạn tâm trạng và trầm cảm

Estrogen ảnh hưởng đến serotonin và dopamine – các chất dẫn truyền thần kinh kiểm soát cảm xúc. Khi nồng độ estrogen giảm, phụ nữ có thể gặp lo âu, trầm cảm, cáu gắt, giảm hứng thú sống.

Thoái hóa xương và khớp

Estrogen giúp duy trì mật độ xương. Sự sụt giảm estrogen làm tăng nguy cơ loãng xương, thoái hóa khớp – một trong những nguyên nhân phổ biến gây đau lưng, đau khớp ở phụ nữ tuổi trung niên.

Đẩy nhanh quá trình lão hóa

Estrogen kích thích sản xuất collagen và axit hyaluronic, giúp da đàn hồi và ẩm mượt. Thiếu hụt estrogen khiến da nhanh lão hóa, nhăn nheo và giảm khả năng tự phục hồi.

Cách cải thiện rối loạn estrogen ở phụ nữ trung niên

Liệu pháp thay thế hormone (HRT)

Được khuyến nghị cho phụ nữ bị rối loạn nghiêm trọng, HRT giúp bổ sung estrogen từ bên ngoài. Tuy nhiên, cần được theo dõi bởi bác sĩ chuyên khoa vì có thể làm tăng nguy cơ huyết khối, ung thư vú nếu dùng sai cách.

Trẻ hóa hệ nội tiết tự nhiên qua dinh dưỡng và lối sống

• Dinh dưỡng giàu phytoestrogen: Đậu nành, hạt lanh, mè đen, rau xanh… chứa các hợp chất tự nhiên có cấu trúc tương tự estrogen.
• Tăng hoạt động thể chất: Tập luyện đều đặn giúp kích thích trục HPO, tăng sản xuất nội tiết tố tự nhiên.

• Ngủ đủ giấc và giảm stress: Thiền, yoga, âm nhạc trị liệu có thể phục hồi hoạt động của trục nội tiết bị ức chế bởi căng thẳng.

Bổ sung và kích hoạt ty thể

Một hướng tiếp cận mới là tăng cường – phân tử quan trọng trong hoạt động ty thể và sản xuất hormone. Nghiên cứu từ Cell Metabolism (2018) cho thấy bổ sung NMN (tiền chất của ) giúp cải thiện hoạt động nội tiết và làm chậm quá trình lão hóa tế bào, bao gồm cả tế bào tuyến nội tiết.

Rối loạn estrogen là một phần tự nhiên của quá trình lão hóa, nhưng nếu được nhận biết và điều chỉnh kịp thời, phụ nữ trung niên có thể giữ được sức khỏe thể chất, tinh thần và chất lượng sống cao. Việc kết hợp khoa học dinh dưỡng, thay đổi lối sống, và áp dụng các tiến bộ y học hiện đại sẽ giúp trẻ hóa hệ nội tiết, cải thiện giấc ngủ và kéo dài tuổi thanh xuân từ bên trong.

Để lựa chọn các giải pháp bổ sung, trẻ hóa nội tiết phù hợp nhất giúp cải thiện tình trạng rối loạn estrogen ở phụ nữ trung niên, bạn cần được khám, hướng dẫn và tư vấn của bác sĩ chuyên ngành. Bác sĩ Bạch Thị Thu Huyền là chuyên gia hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nội khoa, điều trị các vấn đề nội tiết, có thể cho bạn những tư vấn phù hợp và tối ưu để cải thiện tình trạng này.

Hiện nay, phòng khám Drip Hydration cung cấp giải pháp truyền N.A.D 360 (N.A.D: Never Age with Drip Hydration) với các thuốc, vitamin và khoáng chất giúp tăng cường hàm lượng nội tiết tố trong cơ thể. Đây là liệu pháp đã được kiểm định mức độ hiệu quả và tính an toàn. 

Đặt hẹn với bác sĩ Bạch Thị Thu Huyền tại đây để được tư vấn cụ thể về tình trạng sức khỏe và cách điều trị phù hợp:

Tài liệu tham khảo:

1. North American Menopause Society (2022), The Menopause Guidebook.
2. Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism (2021), Stress-induced HPA axis changes and hormonal dysregulation in midlife women.
3. National Sleep Foundation (2023), Sleep and Hormones in Women Over 40.
4. Freeman, E. et al. (2006), “Hormonal fluctuations and mood symptoms in perimenopausal women, Archives of General Psychiatry.
5. Women’s Health Initiative Study (2021), Hormone Replacement Therapy Risk-Benefit Analysis.
6. Cell Metabolism (2018), “ and Mitochondrial Signaling in Hormonal Regulation and Aging.”
7. Harvard Health Publishing (2023), Exercise and Endocrine Health in Aging Women.

Đọc thêm:

• Mất ngủ do suy giảm nội tiết tố nguy hiểm thế nào?
• DRIP N.A.D 360 – Thanh xuân trở lại