Khi bạn ăn một bữa ăn lành mạnh, bạn mong đợi cơ thể sẽ nhận được những lợi ích từ vitamin và khoáng chất. Nhưng một tình trạng gọi là hội chứng kém hấp thu có nghĩa là cơ thể không hấp thụ chất dinh dưỡng từ thực phẩm bạn ăn. Những người không hấp thụ được chất dinh dưỡng có thể do nguyên nhân gì gây ra và nếu chẳng may bạn rơi vào tình trạng này thì cần làm gì, bài viết sau sẽ giúp bạn giải đáp các thắc mắc trên.

1. Cơ thể không hấp thụ chất dinh dưỡng là tình trạng gì? Vì sao bị tình trạng này?

Tình trạng không hấp thụ được chất dinh dưỡng là khi cơ thể không thể hấp thụ chất dinh dưỡng đúng cách hay còn được gọi là sự kém hấp thu. Sự kém hấp thu có thể xảy ra vì nhiều lý do và có thể ảnh hưởng đến các bộ phận khác nhau của hệ tiêu hóa.

Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến tại sao không hấp thụ chất dinh dưỡng:

Rối loạn đường ruột: Các tình trạng như bệnh celiac, bệnh Crohn, viêm loét đại tràng và hội chứng ruột kích thích (IBS) có thể dẫn đến việc người gầy ăn không hấp thụ. Trong những trường hợp này, hệ thống tiêu hóa không thể hấp thụ đúng cách một số chất dinh dưỡng do viêm, tổn thương niêm mạc ruột hoặc những bất thường ở ruột.
Suy tụy: Tuyến tụy đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất các enzym tiêu hóa giúp phân hủy thức ăn. Các tình trạng như viêm tụy mãn tính, xơ nang hoặc ung thư tuyến tụy có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất các enzyme này, góp phần gây ra bệnh không hấp thụ chất dinh dưỡng.
Rối loạn gan hoặc túi mật: Gan sản xuất mật, giúp tiêu hóa và hấp thu chất béo. Nếu gan hoặc túi mật không hoạt động bình thường, nó có thể dẫn đến không hấp thụ được chất dinh dưỡng và thiếu hụt các vitamin tan trong chất béo (A, D, E và K).
Bất thường ở ruột non: Phẫu thuật cắt bỏ một phần ruột non, như trong trường hợp cắt bỏ ruột hoặc phẫu thuật cắt dạ dày, có thể làm giảm diện tích bề mặt có sẵn để hấp thụ chất dinh dưỡng. Các tình trạng như hội chứng ruột ngắn, trong đó một phần đáng kể của ruột non bị thiếu hoặc không hoạt động, cũng có thể gây kém hấp thu.
Nhiễm trùng và ký sinh trùng: Một số bệnh nhiễm trùng, chẳng hạn như sự phát triển quá mức của vi khuẩn trong ruột non hoặc ký sinh trùng như Giardia, có thể khiến một người không hấp thụ được chất dinh dưỡng.

2. Biểu hiện của tình trạng cơ thể không hấp thụ chất dinh dưỡng?

Giờ bạn đã biết các lý do tại sao không hấp thụ chất dinh dưỡng ? Cơ thể không hấp thụ chất dinh dưỡng có thể dẫn đến một loạt các triệu chứng, có thể khác nhau tùy thuộc vào các chất dinh dưỡng cụ thể không được hấp thụ đúng cách. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến liên quan đến chứng kém hấp thu mà bạn có thể gặp phải:

Tiêu chảy: Thường xuyên đi ngoài phân lỏng, nhiều nước là triệu chứng phổ biến của bệnh không hấp thụ chất dinh dưỡng. Việc không thể hấp thụ chất dinh dưỡng có thể dẫn đến hàm lượng nước trong phân tăng lên, dẫn đến tiêu chảy.
Giảm cân: Nhiều người gầy ăn không hấp thụ có thể có thể gây giảm cân không chủ ý do hấp thu không đủ lượng calo, chất béo, protein và các chất dinh dưỡng thiết yếu khác.
Đầy bụng và đầy hơi: Tình trạng không hấp thụ được chất dinh dưỡng có thể khiến khí tích tụ trong hệ thống tiêu hóa, dẫn đến đầy bụng, khó chịu và đầy hơi quá mức.
Thiếu hụt chất dinh dưỡng: Tùy thuộc vào chất dinh dưỡng nào không được hấp thụ đúng cách mà người không hấp thụ được chất dinh dưỡng có thể xảy ra những triệu chứng khác nhau. Một số triệu chứng phổ biến bao gồm:
- Thiếu hụt vitamin: Sự hấp thu kém có thể dẫn đến thiếu hụt vitamin tan trong chất béo (A, D, E và K) và vitamin tan trong nước (vitamin B và vitamin C). Sự thiếu hụt các vitamin này có thể dẫn đến các triệu chứng như vấn đề về thị lực, đau xương, dễ bầm tím, yếu cơ và mệt mỏi.
- Thiếu hụt khoáng chất: Cơ thể không hấp thụ chất dinh dưỡng cũng có thể dẫn đến thiếu hụt các khoáng chất như sắt, canxi, magie và kẽm. Điều này có thể gây ra các triệu chứng như thiếu máu, loãng xương, chuột rút cơ và vết thương đang lành.
- Thiếu protein: Những người không hấp thụ được chất dinh dưỡng protein có thể dẫn đến teo cơ, suy nhược và hệ thống miễn dịch suy yếu.

Chất béo trong phân: Khi chất béo không được hấp thụ đúng cách sẽ bị đào thải qua phân, dẫn đến phân có nhiều dầu mỡ, có mùi hôi khó xả.

Suy nhược và mệt mỏi: Khả năng hấp thu kém có thể dẫn đến thiếu các chất dinh dưỡng thiết yếu cần thiết cho sản xuất năng lượng, dẫn đến suy nhược và mệt mỏi toàn thân.
Thay đổi ở da: Sự thiếu hụt một số vitamin và khoáng chất có thể biểu hiện dưới dạng những thay đổi trên da, chẳng hạn như khô, phát ban hoặc dễ bị bầm tím.

Điều quan trọng cần lưu ý là những triệu chứng này cũng có thể xảy ra ở nhiều tình trạng khác, vì vậy, điều cần thiết là phải tham khảo ý kiến của chuyên gia chăm sóc sức khỏe để được chẩn đoán chính xác nếu bạn nghi ngờ cơ thể không hấp thụ chất dinh dưỡng. Họ có thể tiến hành các xét nghiệm, chẳng hạn như xét nghiệm máu, phân tích phân, chẩn đoán hình ảnh hoặc nội soi để xác định nguyên nhân cơ bản và đưa ra phương pháp điều trị thích hợp.

3. Phải làm gì khi cơ thể không hấp thụ chất dinh dưỡng để đảm bảo sức khỏe?

Điều trị tình trạng cơ thể không hấp thụ chất dinh dưỡng phụ thuộc vào nguyên nhân. Một số lời khuyên mà bạn có thể áp dụng để hỗ trợ tình trạng không hấp thụ được chất dinh dưỡng:

Đánh giá dinh dưỡng: Chuyên gia chăm sóc sức khỏe có thể đánh giá tình trạng dinh dưỡng của bạn bằng cách tiến hành xét nghiệm máu để kiểm tra sự thiếu hụt chất dinh dưỡng và đánh giá sức khỏe tổng thể của bạn. Đánh giá này sẽ giúp hướng dẫn việc xây dựng kế hoạch dinh dưỡng cá nhân.

Điều chỉnh chế độ ăn uống: Tùy thuộc vào các chất dinh dưỡng cụ thể mà bạn đang gặp khó khăn trong việc hấp thụ, chuyên gia chăm sóc sức khỏe hoặc chuyên gia dinh dưỡng có thể đề nghị điều chỉnh chế độ ăn uống. Điều này có thể liên quan đến:

Điều chỉnh lượng chất dinh dưỡng đa lượng: Đảm bảo nạp đủ carbohydrate, chất béo và protein dựa trên nhu cầu cụ thể của bạn.
Bổ sung vi chất dinh dưỡng: Nếu bạn thiếu một số vitamin hoặc khoáng chất nhất định, các bác sĩ có thể thêm các dạng thực phẩm bổ sung để hỗ trợ bên cạnh việc ăn uống hàng ngày.
Chế độ ăn đặc biệt: Trong một số trường hợp, một chế độ ăn cụ thể có thể được khuyến nghị để kiểm soát tình trạng kém hấp thu. Ví dụ, những người mắc bệnh celiac có thể cần tuân theo chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt không chứa gluten, trong khi những người không dung nạp đường sữa có thể cần tránh các thực phẩm có chứa đường sữa.

Bổ sung enzyme hoặc thuốc: Tùy thuộc vào nguyên nhân cơ bản ở những người không hấp thụ được chất dinh dưỡng, bác sĩ có thể kê đơn bổ sung enzyme hoặc thuốc để hỗ trợ tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng. Ví dụ, những người bị suy tuyến tụy có thể được hưởng lợi từ liệu pháp thay thế enzyme tuyến tụy.

Hỗ trợ tinh thần: Đối phó với bệnh không hấp thụ chất dinh dưỡng có thể là thách thức cả về thể chất và tinh thần. Điều quan trọng là tìm kiếm sự hỗ trợ về mặt tinh thần từ bạn bè, gia đình hoặc các nhóm hỗ trợ để giúp đối phó với mọi căng thẳng hoặc lo lắng liên quan đến tình trạng của bạn.

Như vậy, cách tiếp cận cụ thể để quản lý tình trạng không hấp thụ được chất dinh dưỡng sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân cơ bản và nhu cầu của từng cá nhân. Điều quan trọng là phải xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ, nhận biết sớm các triệu chứng và tham khảo ý kiến của bác sĩ để phát triển một kế hoạch cá nhân hóa nhằm giải quyết tình trạng cụ thể và các yêu cầu dinh dưỡng của bạn.

Tài liệu tham khảo: webmd.com,medicalnewstoday.com