Nữ trung niên mất ngủ giữa đêm: Dấu hiệu của rối loạn nội tiết

Mất ngủ giữa đêm, hay hiện tượng tỉnh giấc vào khoảng 1–3 giờ sáng và khó ngủ lại, là một trong những than phiền phổ biến nhất ở phụ nữ trung niên. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn là dấu hiệu tiềm ẩn của rối loạn nội tiết tố nữ – một thay đổi sinh lý không thể tránh khỏi ở độ tuổi 40–60.

Trong bài viết này, Ths. BS Bạch Thị Thu Huyền – chuyên gia về Nội tiết & Dinh dưỡng tại phòng khám Drip Hydration Hà Nội sẽ giải thích kỹ càng nguyên nhân, đối tượng nguy cơ và cách khắc phục tình trạng này từ góc độ y học nội tiết.

1. Vì sao phụ nữ trung niên thường bị mất ngủ giữa đêm?

Phụ nữ bước vào giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh sẽ trải qua sự suy giảm nồng độ estrogen và progesterone, hai hormone đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa giấc ngủ.

• Estrogen có vai trò điều chỉnh thân nhiệt, tâm trạng và tác động đến serotonin – chất dẫn truyền thần kinh giúp giấc ngủ sâu và ổn định.
• Progesterone là một hormone có tác dụng an thần tự nhiên, giúp dễ ngủ và duy trì giấc ngủ kéo dài.
  

Khi lượng hormone này suy giảm, cơ thể dễ bị tỉnh giấc giữa đêm, đặc biệt là khi kèm theo các triệu chứng như bốc hỏa, toát mồ hôi đêm, tim đập nhanh hay lo âu.

Theo nghiên cứu đăng trên tạp chí Menopause của North American Menopause Society (NAMS, 2015), hơn 60% phụ nữ trong độ tuổi tiền mãn kinh báo cáo tình trạng mất ngủ, đặc biệt là hiện tượng “thức giấc lúc nửa đêm”.

2. Khi nào mất ngủ giữa đêm được coi là có liên quan đến rối loạn nội tiết tố?

Không phải mọi trường hợp mất ngủ lúc nửa đêm đều do rối loạn nội tiết, nhưng nếu kèm theo các dấu hiệu sau thì đây có thể là biểu hiện đặc trưng của thay đổi hormone:

• Mất ngủ xuất hiện cùng thời điểm với kinh nguyệt không đều hoặc chấm dứt kinh
• Tỉnh giấc do nóng ran, bốc hỏa hoặc đổ mồ hôi đêm
• Tâm trạng thất thường, lo âu, dễ cáu gắt
• Giảm ham muốn tình dục, khô âm đạo
  

Theo báo cáo từ Harvard Medical School (2020), sự mất cân bằng nội tiết trong giai đoạn mãn kinh thường kéo dài từ 4–10 năm, gây ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giấc ngủ và sức khỏe tâm thần.

3. Ai dễ bị mất ngủ giữa đêm do rối loạn nội tiết?

Những đối tượng sau dễ gặp tình trạng bị mất ngủ giữa đêm do hormone thay đổi:

• Phụ nữ từ 40–55 tuổi
• Người có tiền sử mất ngủ, lo âu, trầm cảm
• Người từng trải qua thay đổi nội tiết do phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng hoặc hóa trị ung thư
• Người sống trong môi trường stress kéo dài
  

Một nghiên cứu từ Journal of Clinical Sleep Medicine (2018) chỉ ra rằng phụ nữ có chỉ số căng thẳng cao có nguy cơ mất ngủ về đêm gấp đôi so với người bình thường, và tình trạng này nghiêm trọng hơn nếu kết hợp với rối loạn hormone.

4. Mất ngủ nửa đêm về sáng kéo dài: Hậu quả dài lâu

Tình trạng mất ngủ nửa đêm về sáng không chỉ khiến phụ nữ mệt mỏi, mất tập trung mà còn liên quan đến nguy cơ:

• Trầm cảm và lo âu mạn tính
• Tăng nguy cơ bệnh tim mạch do rối loạn huyết áp ban đêm
• Giảm trí nhớ và suy giảm nhận thức
• Tăng nguy cơ loãng xương, béo phì, tiểu đường
  

Việc bỏ qua điều trị rối loạn nội tiết liên quan đến mất ngủ có thể dẫn đến “vòng xoáy mất ngủ – suy giảm hormone – stress” ngày càng nghiêm trọng.

5. Làm gì khi mất ngủ giữa đêm do rối loạn nội tiết?

Dinh dưỡng đầy đủ, thay đổi lối sống hỗ trợ nội tiết và giấc ngủ

• Giữ nhiệt độ phòng mát mẻ, tránh dùng thiết bị điện tử trước khi ngủ
• Tập thể dục nhẹ nhàng buổi sáng như yoga, đi bộ
• Ăn uống đủ chất, tăng omega-3 và thực phẩm giàu magnesium; Sử dụng phytoestrogen từ thảo dược như isoflavone đậu nành…
• Thiền và các liệu pháp thư giãn giúp tăng serotonin tự nhiên

Tư vấn y khoa và xét nghiệm hormone

Nên bắt đầu bằng việc gặp bác sĩ nội tiết để đo nồng độ estrogen, FSH, LH… nhằm xác định nguyên nhân. Điều trị có thể bao gồm mất ngủ giữa đêm có thể sử dụng liệu pháp hormone thay thế (HRT) được chứng minh hiệu quả cải thiện giấc ngủ, nhưng cần cá nhân hóa để tránh tác dụng phụ (Theo The Lancet, 2019).

Để lựa chọn các giải pháp bổ sung, trẻ hóa nội tiết phù hợp nhất giúp cải thiện tình trạng mất ngủ giữa đêm do rối loạn nội tiết tố, bạn cần được khám, hướng dẫn và tư vấn của bác sĩ chuyên ngành. Bác sĩ Bạch Thị Thu Huyền là chuyên gia hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nội khoa, điều trị các vấn đề nội tiết, có thể cho bạn những tư vấn phù hợp và tối ưu để cải thiện tình trạng này.

Hiện nay, phòng khám Drip Hydration cung cấp giải pháp truyền N.A.D 360 (N.A.D: Never Age with Drip Hydration) với các thuốc, vitamin và khoáng chất giúp tăng cường hàm lượng nội tiết tố trong cơ thể. Đây là liệu pháp đã được kiểm định mức độ hiệu quả và tính an toàn. 

Đặt hẹn với bác sĩ Bạch Thị Thu Huyền tại đây để được tư vấn cụ thể về tình trạng sức khỏe và cách điều trị phù hợp:

Tài liệu tham khảo:

• North American Menopause Society (2015), “Sleep Disturbances in Menopausal Women.” Menopause Journal.
• Harvard Medical School (2020), “Why Hormones Affect Sleep in Midlife Women.” Harvard Health Publishing.
• Journal of Clinical Sleep Medicine (2018), “Midlife Women and Insomnia: The Role of Psychosocial and Hormonal Factors.”
• The Lancet (2019), “Hormone Replacement Therapy and Sleep Quality: A Systematic Review.”

Đọc thêm:

• Mất ngủ do suy giảm nội tiết tố nguy hiểm thế nào?
• DRIP N.A.D 360 – Thanh xuân trở lại