Mất ngủ gây sụt cân: Hiểu rõ nguyên nhân và cách kiểm soát

Giấc ngủ và cân nặng có mối liên hệ mật thiết. Tình trạng mất ngủ không chỉ ảnh hưởng đến tinh thần mà còn tác động tiêu cực đến cân nặng. Mất ngủ gây sụt cân là một vấn đề phổ biến, khiến cơ thể mệt mỏi, suy nhược, và ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe tổng thể. Nhưng tại sao mất ngủ lại có thể dẫn đến sụt cân? Làm sao để cải thiện tình trạng này? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết!

1. Người bị mất ngủ có bị giảm cân không? Vì sao?

Câu trả lời là có thể. Mất ngủ ảnh hưởng đến cơ thể theo nhiều cách khác nhau, từ làm suy giảm hệ thống trao đổi chất đến thay đổi cảm giác thèm ăn. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, trong khi một số người bị mất ngủ tăng cân do ăn uống không kiểm soát, thì một số khác lại rơi vào trạng thái mất ngủ giảm cân, đặc biệt khi căng thẳng và suy nhược kéo dài.

Nguyên nhân mất ngủ gây sụt cân

• Giảm cảm giác thèm ăn
  Mất ngủ kéo dài khiến cơ thể sản sinh nhiều hormone cortisol, gây căng thẳng. Điều này không chỉ làm giảm cảm giác thèm ăn mà còn ảnh hưởng đến vị giác, khiến người bệnh mất ngủ chán ăn sụt cân.
• Tiêu hao năng lượng gia tăng
  Một số người bị mất ngủ thường xuất hiện các cử động không tự chủ, bồn chồn hoặc căng thẳng thần kinh, dẫn đến tiêu hao calo nhiều hơn, từ đó gây sụt cân.
• Căng thẳng và thay đổi trao đổi chất
  Thiếu ngủ làm cơ thể mất cân bằng, đặc biệt ở những người bị suy giảm cơ hoặc thay đổi quá trình trao đổi chất. Điều này dẫn đến tình trạng mất cân không mong muốn.
• Ảnh hưởng từ bệnh lý hoặc thuốc
  Mất ngủ có thể liên quan đến các bệnh lý như trầm cảm hoặc rối loạn lo âu, vốn làm suy giảm cân nặng. Một số loại thuốc điều trị mất ngủ cũng gây tác dụng phụ làm sụt cân không kiểm soát.

2. Mối quan hệ giữa giấc ngủ và cân nặng

Giấc ngủ ảnh hưởng trực tiếp đến cách cơ thể quản lý cân nặng. Một nghiên cứu trên Tạp chí Dinh dưỡng Lâm sàng Hoa Kỳ đã chỉ ra rằng thiếu ngủ làm tăng cảm giác thèm ăn và dẫn đến lựa chọn thực phẩm giàu năng lượng. Tuy nhiên, trường hợp mất ngủ gây sụt cân xảy ra khi hệ thần kinh và hệ trao đổi chất bị rối loạn.

2.1. Thay đổi hormone ghrelin và leptin

• Ghrelin, hormone kích thích cảm giác đói, thường tăng cao khi thiếu ngủ.
• Leptin, hormone tạo cảm giác no, giảm đi trong tình trạng mất ngủ.

Điều này dẫn đến mất cân bằng hormone và ảnh hưởng đến cách cơ thể xử lý calo.

2.2. Quá trình trao đổi chất bị gián đoạn

Mất ngủ làm giảm hiệu quả của hệ thống chuyển hóa năng lượng, khiến cơ thể dễ bị rối loạn. Điều này có thể dẫn đến giảm cân không mong muốn hoặc ngược lại, tăng cân nếu người bệnh ăn uống thiếu kiểm soát.

3. Mất ngủ chán ăn sụt cân: Làm sao để kiểm soát?

Nếu bạn rơi vào tình trạng mất ngủ chán ăn sụt cân, việc kiểm soát cân nặng đòi hỏi sự kết hợp giữa điều chỉnh lối sống, cải thiện giấc ngủ và chăm sóc sức khỏe tổng thể.

3.1. Cải thiện chất lượng giấc ngủ

• Duy trì giờ ngủ đều đặn: Đi ngủ và thức dậy cùng một giờ mỗi ngày để thiết lập nhịp sinh học ổn định.
• Tạo môi trường ngủ thoải mái: Giữ phòng ngủ tối, yên tĩnh và thoáng mát.
• Hạn chế ánh sáng xanh: Tránh sử dụng điện thoại hoặc máy tính trước khi đi ngủ ít nhất 1 giờ.

3.2. Tăng cường dinh dưỡng

• Ăn đầy đủ chất dinh dưỡng: Bổ sung thực phẩm giàu protein và chất béo lành mạnh để duy trì cân nặng.
• Tránh bỏ bữa: Chia nhỏ bữa ăn và thêm các bữa phụ lành mạnh nếu cần.
• Uống đủ nước: Nước hỗ trợ quá trình trao đổi chất và cải thiện sức khỏe tổng thể.

3.3. Quản lý căng thẳng

• Tập yoga hoặc thiền: Những hoạt động này giúp giảm căng thẳng và cải thiện chất lượng giấc ngủ.
• Viết nhật ký: Ghi lại những suy nghĩ hoặc lo âu để giải tỏa tâm lý.

3.4. Thăm khám bác sĩ khi cần

Nếu tình trạng mất ngủ gây sụt cân kéo dài, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ bác sĩ. Liệu pháp hành vi nhận thức (CBT-I) hoặc thuốc hỗ trợ giấc ngủ có thể được áp dụng trong trường hợp cần thiết.

4.Những lưu ý quan trọng để kiểm soát cân nặng khi mất ngủ

• Tập thể dục nhẹ nhàng
  Các bài tập như đi bộ hoặc yoga không chỉ cải thiện sức khỏe mà còn giúp duy trì cân nặng ổn định.
• Ăn uống đúng giờ
  Tránh ăn muộn hoặc bỏ bữa sáng. Ăn uống đúng giờ giúp hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn.
• Hạn chế caffeine và rượu
  Những chất này không chỉ làm mất ngủ mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến cân nặng.
• Kiểm tra tình trạng sức khỏe định kỳ
  Nếu bạn thường xuyên gặp tình trạng sụt cân bất thường, hãy kiểm tra xem có các bệnh lý tiềm ẩn hay không.

Mất ngủ gây sụt cân không chỉ là vấn đề về giấc ngủ mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các giải pháp phù hợp sẽ giúp bạn cải thiện tình trạng này. Nếu tình trạng kéo dài hoặc nghiêm trọng, hãy tham vấn bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Nguồn tham khảo: Top Doctors, WebMD, Sleep Foundation.