Liệu pháp truyền dịch có thể mang lại hiệu quả nhanh hơn và điều trị cá nhân hóa hơn với các bệnh lý thần kinh. Trong y học, liệu pháp truyền dịch đề cập đến việc sử dụng thuốc được tiêm truyền tĩnh mạch – tức là đưa trực tiếp vào dòng máu. Vì thuốc bỏ qua hệ tiêu hóa nên tác dụng nhanh hơn và tránh bị phân hủy trong đường tiêu hóa.

Paul G. Mathew, MD, DNBPAS, FAAN, FAHS, trợ lý giáo sư thần kinh học tại Trường Y Harvard và chuyên gia đau đầu tại Mass General Brigham/Atrius Health, cho biết việc tiếp cận trực tiếp này có thể tạo ra sự khác biệt lớn:

“Giả sử một bệnh nhân đang bị cơn đau dữ dội do đau nửa đầu hoặc đau dây thần kinh sinh ba,” ông nói. “Dạ dày của họ có thể hoạt động chậm đến mức phải mất hàng giờ thuốc đường uống mới được hấp thu, hoặc họ có thể nôn hết thuốc do buồn nôn liên quan đến bệnh. Truyền dịch điều trị bệnh thần kinh cho phép chúng tôi mang lại sự giảm đau nhanh chóng khi từng giây đều quý giá.”

Trong nhiều thập kỷ, liệu pháp truyền dịch chủ yếu được sử dụng trong môi trường bệnh viện. Ngày nay, nhờ sự phát triển của các phương pháp điều trị và khả năng tiếp cận rộng rãi hơn, bệnh nhân có thể được truyền dịch tại các phòng khám ngoại trú, trung tâm truyền dịch chuyên biệt và thậm chí ngay tại nhà với sự hỗ trợ của điều dưỡng được đào tạo.

Tại các trung tâm truyền dịch, bệnh nhân thường ngồi trên ghế thoải mái trong khi điều dưỡng đặt đường truyền tĩnh mạch (IV) vào tay hoặc bàn tay. Tùy thuộc vào loại thuốc, một lần truyền có thể kéo dài từ 30 phút đến vài giờ.

Việc truyền tại nhà tuân theo các bước tương tự, nhưng được thực hiện bởi điều dưỡng chuyên môn ngay tại nhà bệnh nhân. Lựa chọn này đặc biệt hữu ích với người gặp khó khăn khi di chuyển hoặc cần điều trị thường xuyên, vì giúp tiết kiệm thời gian đi lại và chờ đợi. Dù ở đâu, truyền dịch luôn cần chỉ định của bác sĩ, bệnh nhân vẫn được giám sát y tế và theo dõi phản ứng bất lợi.

Liệu pháp truyền dịch mang tính đột phá

Richard J. Nowak, MD, giám đốc Phòng khám Nhược cơ (MG) của Đại học Yale và phó giáo sư thần kinh học tại Trường Y Yale, đã chứng kiến liệu pháp truyền dịch điều trị bệnh thần kinh thay đổi hoàn toàn việc điều trị các bệnh tự miễn thần kinh cơ như MG (nhược cơ) và bệnh đa dây thần kinh viêm mạn tính mất myelin. Hơn một thập kỷ trước, ông cho biết, điều trị chủ yếu giới hạn ở steroid đường uống và thuốc ức chế miễn dịch, vốn thường mất vài tháng – thậm chí hơn một năm mới có hiệu quả.

“Chúng tôi phải kiên nhẫn và hy vọng bệnh nhân đáp ứng,” Tiến sĩ Nowak chia sẻ. “Hiện nay, chúng tôi có các liệu pháp nhắm trúng đích mới có thể giúp ổn định bệnh nhân chỉ trong vài tuần.”

Những thuốc truyền thế hệ mới này cho phép các bác sĩ thần kinh cá nhân hóa điều trị hơn nữa cho từng bệnh nhân. Nhiều thuốc là kháng thể đơn dòng – các protein được thiết kế để nhắm tới những chất gây bệnh cụ thể – dùng trong điều trị đa xơ cứng, đau nửa đầu và bệnh thần kinh cơ.

Với những người mắc bệnh trung bình đến nặng – chẳng hạn bệnh nhân MG gặp khó khăn khi đi lại, nói chuyện hoặc thở – truyền dịch có thể giảm tác dụng phụ, kiểm soát triệu chứng nhanh hơn và giảm phụ thuộc vào steroid dài hạn.

“Lợi thế là có thể hành động nhanh chóng,” Tiến sĩ Nowak nói. “Cách tiếp cận này được xem là chủ động hơn, cá nhân hóa hơn và đầy hy vọng hơn trong điều trị nhược cơ càng sớm càng tốt.”

Liệu pháp truyền dịch cũng đã mở ra chương hoàn toàn mới trong điều trị bệnh Alzheimer. Các thuốc lecanemab (Leqembi) và donanemab (Kisunla) được truyền tĩnh mạch và nhắm tới amyloid, một trong hai loại protein có thể tích tụ bất thường trong não gây Alzheimer.

Mặc dù kết quả rất hứa hẹn, nhưng các yếu tố an toàn rất quan trọng. Bệnh nhân phải thường xuyên chụp MRI để bác sĩ theo dõi hiệu quả và tác dụng phụ như phù não nhẹ hoặc chảy máu nhỏ, phản ứng được gọi là bất thường hình ảnh liên quan amyloid (ARIA). Tuy vậy, nhiều bệnh nhân vẫn chọn điều trị.

“Chúng tôi giải thích rủi ro và bệnh nhân tự quyết định,” Oscar Lopez, MD, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Bệnh Alzheimer tại Đại học Pittsburgh cho biết. “Điều quan trọng là giờ đây họ có lựa chọn – điều mà trước đây chúng tôi không thể cung cấp.”

Liệu pháp truyền dịch điều trị bệnh thần kinh là lựa chọn tiện lợi hơn

Với những người mắc bệnh mạn tính như đau nửa đầu, việc truyền dịch mỗi quý một lần có thể dễ quản lý hơn so với điều trị truyền thống. “Phần lớn bệnh nhân của tôi phải cân bằng giữa công việc, con cái và các cam kết khác,” Tiến sĩ Mathew nói. “Họ quên uống thuốc hàng ngày hoặc bỏ lỡ lần mua thuốc. Với họ, một lịch truyền cố định có thể phù hợp hơn.”

Tất nhiên, không có phương pháp điều trị nào hoàn toàn không rủi ro. Tác dụng phụ thay đổi tùy theo loại thuốc và tình trạng bệnh, nhưng phổ biến gồm: phản ứng dị ứng, phản ứng tại chỗ truyền và suy giảm miễn dịch – yếu tố có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Trước khi bắt đầu điều trị với một số thuốc – chẳng hạn như thuốc ức chế bổ thể (giúp giảm viêm bằng cách chặn một phần hệ miễn dịch) – bệnh nhân cần tiêm vắc xin phòng não mô cầu, theo Tiến sĩ Nowak. Các thuốc khác, như thuốc Alzheimer, yêu cầu kiểm tra hình ảnh thường xuyên để phát hiện sớm dấu hiệu thay đổi trong não.

Tuy nhiên, việc tiếp cận liệu pháp truyền dịch không phải lúc nào cũng đơn giản. Nhiều thuốc mới yêu cầu sự chấp thuận trước từ công ty bảo hiểm, và một số chỉ chi trả sau khi bệnh nhân đã thử và thất bại với các phương pháp cũ hoặc rẻ hơn. Tiến sĩ Nowak cho biết điều này có thể trì hoãn điều trị vào thời điểm quan trọng.

“Quá trình phê duyệt có thể bao gồm các cuộc trao đổi giữa bác sĩ và bác sĩ của công ty bảo hiểm, hoặc kháng cáo trước khi được chấp thuận,” ông nói. “Quy trình này có thể mất vài tuần.”

Dù có nhiều trở ngại, các chuyên gia đồng ý rằng liệu pháp truyền dịch đại diện cho một bước ngoặt mạnh mẽ trong điều trị thần kinh – mang đến cho bệnh nhân nhiều lựa chọn hơn và bác sĩ nhiều công cụ hơn. Với những người mắc bệnh phức tạp hoặc tiến triển, điều đó có thể đồng nghĩa với ít đau đớn hơn và nhiều thời gian hơn để sống đúng với những gì họ yêu thích.

“Trước đây, chúng tôi phải chờ xem tình hình,” Tiến sĩ Nowak nói. “Giờ đây, chúng tôi có thể can thiệp sớm hơn, kiểm soát bệnh tốt hơn, hy vọng là không còn triệu chứng và bệnh nhân trở lại cuộc sống bình thường. Đó là một lợi thế thực sự.”

Đọc thêm: Công nghệ IV (IV Therapy) là gì?

Nguồn: Brainandlife