Khi bước vào độ tuổi trung niên, không ít phụ nữ bắt đầu cảm nhận những thay đổi rõ rệt trong cơ thể: rối loạn kinh nguyệt, mất ngủ, tâm trạng thất thường hay tăng cân không kiểm soát. Những dấu hiệu này rất có thể bắt nguồn từ rối loạn nội tiết tố nữ estrogen và progestin – hai hormone chủ chốt điều hòa chức năng sinh lý và tâm lý của phụ nữ.
Trong bài viết này, Ths. BS Bạch Thị Thu Huyền – chuyên gia về Nội tiết & Dinh dưỡng tại phòng khám Drip Hydration Hà Nội sẽ giúp bạn hiểu rõ về rối loạn nội tiết tố nữ estrogen và progestin, đặc biệt ở tuổi trung niên.
Estrogen và progestin là gì?
Estrogen và progestin là hai loại hormone sinh dục nữ chủ yếu, đóng vai trò sống còn trong việc điều hòa chu kỳ kinh nguyệt, khả năng sinh sản, và sức khỏe tổng thể của phụ nữ.
- Estrogen là một nhóm hormon bao gồm estradiol, estrone và estriol. Đây là hormone chi phối các đặc điểm sinh dục nữ thứ cấp, như sự phát triển tuyến vú, phân bố mỡ và điều hòa chu kỳ kinh nguyệt.
- Progestin là dạng tổng hợp của progesterone, một hormone tự nhiên do buồng trứng sản xuất sau khi rụng trứng, đóng vai trò chuẩn bị tử cung cho việc mang thai.
Progestin và progesterone: Giống và khác nhau?
- Progesterone là hormone nội sinh – cơ thể sản xuất tự nhiên.
- Progestin là hợp chất nhân tạo được phát triển để bắt chước hoạt động của progesterone trong cơ thể, thường dùng trong thuốc tránh thai hoặc liệu pháp hormone thay thế (HRT).
Theo nghiên cứu của The Endocrine Society (2019), progestin có thể có tác dụng khác biệt so với progesterone tự nhiên, bao gồm cả ảnh hưởng đến chuyển hóa lipid, tâm trạng và sức khỏe tim mạch.
Vai trò của estrogen và progestin trong cơ thể
Vai trò của Estrogen:
- Kích thích sự phát triển nội mạc tử cung trong chu kỳ kinh nguyệt.
- Giúp duy trì mật độ xương và điều hòa mỡ trong máu.
- Ảnh hưởng đến chức năng não, tâm trạng và sức khỏe làn da.
Vai trò của Progestin/Progesterone:
- Làm dày niêm mạc tử cung để chuẩn bị cho việc làm tổ của trứng đã thụ tinh.
- Ức chế estrogen để ngăn chặn sự phát triển quá mức của nội mạc tử cung.
- Có vai trò an thần nhẹ, làm dịu hệ thần kinh trung ương.
Rối loạn nội tiết tố estrogen và progestin là gì?
Rối loạn nội tiết tố nữ estrogen và progestin xảy ra khi cơ thể sản xuất quá nhiều hoặc quá ít hai hormone này, dẫn đến sự mất cân bằng nội tiết tố. Tình trạng này thường gặp ở phụ nữ tiền mãn kinh, mãn kinh, hoặc sau sinh.
Dấu hiệu thường gặp:
- Kinh nguyệt không đều hoặc vô kinh
- Bốc hỏa, đổ mồ hôi ban đêm
- Giảm ham muốn tình dục
- Tăng cân không rõ lý do
- Khó ngủ, trầm cảm hoặc lo âu
Theo Harvard Health Publishing (2022), sự mất cân bằng này có thể làm tăng nguy cơ loãng xương, bệnh tim mạch, trầm cảm và rối loạn giấc ngủ [2].
Tác động của rối loạn nội tiết tố estrogen và progestin
- Thần kinh – tâm thần: Mất cân bằng estrogen ảnh hưởng đến serotonin, dẫn đến trầm cảm, lo âu, mất ngủ.
Tim mạch: Estrogen có vai trò bảo vệ tim mạch, thiếu hụt sẽ làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch. - Xương: Giảm estrogen dẫn đến giảm mật độ xương, tăng nguy cơ loãng xương.
- Nội mạc tử cung: Nếu estrogen hoạt động đơn độc mà không có sự cân bằng từ progesterone hoặc progestin, nguy cơ tăng sản nội mạc tử cung và ung thư tử cung sẽ tăng lên.
Làm thế nào để cải thiện tác động của rối loạn nội tiết tố estrogen và progestin?
Thay đổi lối sống
- Duy trì cân nặng hợp lý
- Ăn uống đủ dưỡng chất (đặc biệt là chất béo lành mạnh và phytoestrogens)
- Ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng
Liệu pháp thay thế tự nhiên
- Đậu nành, hạt lanh, vitamin D, canxi, và magnesium có thể hỗ trợ điều hòa nội tiết tố một cách tự nhiên.
Chẩn đoán chính xác
Xét nghiệm máu để đo nồng độ hormone là bước đầu tiên quan trọng
Liệu pháp hormone thay thế (HRT):
- HRT có thể bổ sung estrogen và/hoặc progestin, nhưng cần được bác sĩ chỉ định cẩn trọng để tránh nguy cơ ung thư và tim mạch.
- Nghiên cứu từ Women’s Health Initiative cho thấy HRT có thể hiệu quả nhưng cần cá nhân hóa theo từng bệnh nhân.
Hiểu rõ về “rối loạn nội tiết tố nữ estrogen và progestin” giúp phụ nữ chủ động chăm sóc sức khỏe trong các giai đoạn chuyển tiếp như tiền mãn kinh và mãn kinh. Phân biệt chính xác giữa “progestin và progesterone” là điều then chốt để lựa chọn liệu pháp phù hợp. Đừng chờ đến khi triệu chứng nặng mới hành động – phòng ngừa và điều chỉnh sớm sẽ mang lại chất lượng sống tốt hơn.
Để lựa chọn các giải pháp bổ sung, trẻ hóa nội tiết phù hợp nhất giúp cải thiện tình trạng rối loạn nội tiết tố nữ estrogen và progestin, bạn cần được khám, hướng dẫn và tư vấn của bác sĩ chuyên ngành. Bác sĩ Bạch Thị Thu Huyền là chuyên gia hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nội khoa, điều trị các vấn đề nội tiết, có thể cho bạn những tư vấn phù hợp và tối ưu để cải thiện tình trạng này.
Hiện nay, phòng khám Drip Hydration cung cấp giải pháp truyền N.A.D 360 (N.A.D: Never Age with Drip Hydration) với các thuốc, vitamin và khoáng chất giúp tăng cường hàm lượng nội tiết tố trong cơ thể. Đây là liệu pháp đã được kiểm định mức độ hiệu quả và tính an toàn.
Đặt hẹn với bác sĩ Bạch Thị Thu Huyền tại đây để được tư vấn cụ thể về tình trạng sức khỏe và cách điều trị phù hợp:
Tài liệu tham khảo:
- The Endocrine Society (2019), Progesterone vs Progestin: Understanding the Difference.
- Harvard Health Publishing (2022), Hormonal Imbalance in Women: What You Should Know.
- Mayo Clinic (2021), Hormone therapy: Is it right for you?
- Women’s Health Initiative (2020), Final Results from Hormone Therapy Trials.
Đọc thêm:
Bài viết của: Biên tập viên Drip Hydration
Chia sẻ bài viết:
- On Facebook
- On LinkedIn
- On Twitter
- On Pinterest
