Vitamin B12 (cobalamin) là một vi chất thiết yếu tham gia vào quá trình tạo máu, duy trì hệ thần kinh và tổng hợp DNA. Việc thiếu hụt vitamin B12 trong thời gian dài có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng đến nhiều hệ cơ quan. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu các hậu quả của thiếu vitamin B12 đối với sức khỏe con người, cơ chế gây ra các hậu quả đó, và tại sao việc phát hiện sớm tình trạng thiếu hụt là vô cùng quan trọng.
1. Thiếu vitamin B12 gây thiếu máu hồng cầu to (Megaloblastic Anemia)
Một trong những hậu quả phổ biến nhất của thiếu vitamin B12 là thiếu máu hồng cầu to – tình trạng các tế bào hồng cầu trở nên lớn hơn bình thường và hoạt động kém hiệu quả.
Tại sao thiếu vitamin B12 gây ra tình trạng này?
Vitamin B12 cần thiết cho quá trình tổng hợp DNA. Khi thiếu, quá trình phân chia tế bào trong tủy xương bị gián đoạn, dẫn đến việc sản sinh ra các hồng cầu bất thường, lớn và không trưởng thành. Hồng cầu này vận chuyển oxy kém, gây ra triệu chứng như mệt mỏi, xanh xao, tim đập nhanh.
2. Thiếu vitamin B12 gây tổn thương thần kinh ngoại biên và trung ương
Vitamin B12 đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì bao myelin – lớp vỏ bảo vệ các dây thần kinh. Khi thiếu vitamin B12, bao myelin bị phá hủy, dẫn đến tổn thương thần kinh. Hậu quả:
- Tê bì, ngứa ran ở tay chân
- Mất cảm giác rung và thăng bằng
- Gặp khó khăn khi đi lại
- Trong trường hợp nặng có thể gây thoái hóa tủy sống sau bên (subacute combined degeneration)
Cơ chế: Thiếu vitamin B12 dẫn đến tích tụ methylmalonic acid và homocysteine – hai chất gây độc cho tế bào thần kinh và cản trở quá trình tái tạo bao myelin.
3. Thiếu vitamin B12 gây rối loạn nhận thức và suy giảm trí nhớ
Một trong những hậu quả âm thầm nhưng nghiêm trọng là ảnh hưởng đến chức năng nhận thức. Thiếu vitamin B12 có thể dẫn đến:
- Giảm trí nhớ
- Mất tập trung
- Lú lẫn
- Ở người lớn tuổi, thiếu vitamin B12 kéo dài có thể gây ra sa sút trí tuệ giống Alzheimer
Tại sao thiếu vitamin B12 lại gây ra rối loạn trí nhớ?
Vitamin B12 ảnh hưởng đến tổng hợp chất dẫn truyền thần kinh như serotonin, dopamine và tham gia vào quá trình khử độc homocysteine – một chất nếu tăng cao sẽ làm tổn thương mạch máu não.
4. Thiếu vitamin B12 gây rối loạn tâm thần: Trầm cảm và hoang tưởng
Thiếu vitamin B12 lâu ngày có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần, làm tăng nguy cơ trầm cảm, rối loạn lo âu, hoang tưởng và thậm chí ảo giác.
Cơ chế: Vitamin B12 ảnh hưởng đến chuyển hóa folate và tổng hợp monoamine – nhóm chất dẫn truyền thần kinh quan trọng cho sức khỏe tâm thần. Sự thiếu hụt kéo dài có thể làm thay đổi cấu trúc não bộ.
5. Thiếu vitamin B12 gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa và vị giác
Thiếu vitamin B12 sẽ bị gì ngoài thiếu máu và rối loạn thần kinh? Người bệnh còn có thể gặp các vấn đề tiêu hóa như:
- Viêm lưỡi, lưỡi nhẵn đỏ
- Viêm loét miệng
- Biếng ăn
- Táo bón hoặc tiêu chảy
Vitamin B12 còn cần thiết cho sự phân chia tế bào niêm mạc ống tiêu hóa. Thiếu hụt kéo dài có thể làm tổn thương mô mềm, giảm tiết acid dạ dày và enzyme tiêu hóa, làm giảm hấp thu dinh dưỡng khác.
6. Thiếu vitamin B12 tăng nguy cơ bệnh tim mạch và đột quỵ
Một hậu quả ít người biết đến của thiếu vitamin B12 là làm tăng mức homocysteine trong máu – yếu tố nguy cơ độc lập gây xơ vữa động mạch, tăng huyết áp và đột quỵ.
Lý do: Vitamin B12 giúp chuyển hóa homocysteine thành methionine – một acid amin vô hại. Khi thiếu B12, homocysteine tích tụ gây viêm nội mạc mạch máu, tăng kết tập tiểu cầu và hình thành cục máu đông.
7. Thiếu vitamin B12 ảnh hưởng đến thai kỳ và sự phát triển của thai nhi
Ở phụ nữ mang thai, thiếu vitamin B12 làm tăng nguy cơ:
- Dị tật ống thần kinh ở thai nhi
- Sinh non
- Sẩy thai
- Thiểu năng phát triển trí tuệ ở trẻ
Lý do: Vitamin B12 cùng với folate đóng vai trò sống còn trong sự phát triển não và hệ thần kinh trung ương của thai nhi.
Thiếu vitamin B12 không chỉ gây ra tình trạng mệt mỏi và thiếu máu đơn giản như nhiều người vẫn nghĩ. Trên thực tế, các hậu quả của thiếu vitamin B12 là rất nghiêm trọng, ảnh hưởng sâu rộng từ hệ thần kinh, hệ tiêu hóa, tim mạch cho đến sức khỏe tâm thần và sự phát triển của thai nhi. Việc nhận diện sớm dấu hiệu thiếu B12 và can thiệp kịp thời là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe lâu dài.
Hãy chủ động kiểm tra định kỳ nồng độ vitamin B12 trong máu, đặc biệt nếu bạn là người ăn chay, người lớn tuổi, người có vấn đề hấp thu hoặc đang dùng thuốc ức chế acid dạ dày lâu dài.
Hiện phòng khám Drip Hydration cung cấp dịch vụ khám, xét nghiệm đánh giá tình trạng thiếu vitamin B12 và có các sản phẩm bổ sung vitamin dạng truyền (tĩnh mạch – IV vitamin). Để được hướng dẫn khám và truyền vitamin B12 tăng cường sức khỏe cho cơ thể, hãy đặt hẹn với chuyên gia của Drip Hydration qua hotline 0901885088 hoặc đăng ký tư vấn miễn phí tại đây:
Drip Hydration Việt Nam thiết kế sản phẩm thẻ truyền Vitamin Drip Membership giúp khách hàng thuận lợi và tối ưu khi sử dụng dịch vụ bổ sung vitamin qua đường truyền (tĩnh mạch). Tham khảo thông tin về thẻ truyền Vitamin Drip Membership TẠI ĐÂY.
Tài liệu tham khảo:
- Harvard Health – The puzzling connection between B12 and brain health
- MedlinePlus: https://medlineplus.gov/vitaminb12deficiency.html
Bài viết của: Biên tập viên Drip Hydration