Suy giảm sức khỏe ở người trung niên, lớn tuổi không phải là một bệnh lý cụ thể, mà là tình trạng chung do quá trình lão hóa, các yếu tố lối sống và bệnh lý mãn tính gây ra. Một số triệu chứng suy giảm sức khỏe thường gặp như thay đổi tính cách, hay quên, yếu cơ và giảm sức bền. Cùng tìm hiểu rõ hơn về suy giảm sức khỏe là bệnh gì và dấu hiệu bị suy giảm sức khỏe thông qua bài viết dưới đây.
1. Suy giảm sức khỏe là bệnh gì?
Khi chúng ta già đi, tế bào và cơ quan bắt đầu lão hóa và cơ thể bạn sẽ xuất hiện các dấu hiệu bị suy giảm sức khỏe. Vậy suy giảm sức khỏe là bệnh gì?
Suy giảm sức khỏe ở người lớn tuổi không phải là một bệnh cụ thể, mà là tình trạng chung có thể do nhiều yếu tố gây ra, bao gồm các bệnh lý mãn tính, thay đổi sinh lý do lão hóa và các yếu tố lối sống.
Cơ thể chúng ta sẽ thay đổi theo tuổi tác vì quá trình lão hóa sẽ xảy ra ở từng tế bào và toàn bộ cơ quan trong cơ thể. Các tế bào già sẽ hoạt động kém hơn. Ngoài ra, ở một số cơ quan, tế bào chết đi và không được thay thế nên số lượng tế bào giảm đi. Ví dụ, số lượng tế bào ở tinh hoàn, buồng trứng, gan và thận giảm rõ rệt khi cơ thể già đi. Khi số lượng tế bào trở nên quá thấp, cơ quan sẽ không thể hoạt động bình thường. Vì vậy, hầu hết các cơ quan hoạt động kém hơn khi con người già đi, dẫn đến những thay đổi về da, hệ thống cơ xương khớp, tim mạch, tiêu hóa, thần kinh và hệ thống miễn dịch. Đây là một trong những nguyên nhân khiến khi bạn lớn tuổi sẽ xuất hiện các dấu hiệu bị suy giảm sức khỏe.
Bên cạnh đó, suy giảm sức khỏe ở người lớn tuổi còn có thể do các yếu tố sau:
- Suy dinh dưỡng: Thiếu hụt vitamin và khoáng chất quan trọng.
- Ít vận động: Lối sống ít vận động có thể dẫn đến suy giảm sức khỏe tổng thể.
- Mất cơ bắp: Thường xảy ra do quá trình lão hóa và ít vận động, gây yếu cơ và giảm khả năng tự chăm sóc bản thân.
2. Các dấu hiệu suy giảm sức khỏe ở người trung niên và lớn tuổi
Một số dấu hiệu suy giảm sức khỏe ở người trung niên, lớn tuổi bao gồm:
2.1 Thay đổi tính cách
Sự thay đổi trong tính cách là một dấu hiệu lớn cho thấy sức khỏe đang suy giảm ở người trung niên và lớn tuổi. Họ có thể mất hứng thú với các hoạt động mà trước đây họ yêu thích hoặc tâm trạng thay đổi thất thường.
Tâm trạng và tính cách được kiểm soát bởi não và mạng lưới dẫn truyền thần kinh trong não bộ. Tổn thương não do chấn thương hoặc suy thoái có thể biểu hiện dưới dạng thay đổi tính cách.
Những thay đổi này có thể nhỏ hoặc không đáng chú ý, nhưng bạn vẫn nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa. Vì sự thay đổi tâm trạng và tính cách nói chung là dấu hiệu phổ biến của tình trạng sức khỏe suy giảm ở người trung niên, lớn tuổi.
2.2 Hay quên
Một dấu hiệu cảnh báo phổ biến khác về tình trạng sức khỏe suy giảm ở người cao tuổi là tình trạng hay quên.
Ban đầu, người bệnh có thể quên trả tiền hóa hóa đơn, quên chìa khóa xe hoặc quên uống thuốc. Lâu dần tình trạng hay quên này có thể trở nên nghiêm trọng hơn, gây ra những gián đoạn trong cuộc sống hàng ngày.
Nếu bạn nghi ngờ về sức khỏe của một người lớn tuổi thì nên quan sát hành vi của họ kỹ hơn để phát hiện chứng hay quên và tình trạng suy giảm trí nhớ kịp thời.
2.3 Yếu cơ
Quá trình lão hóa dẫn đến những thay đổi về số lượng và chất lượng cơ xương, gây ra yếu cơ và khuyết tật ở người già.
Mức độ thể lực của chúng ta sẽ bắt đầu giảm dần sau tuổi 20. Do đó, điều quan trọng là phải theo dõi các dấu hiệu và triệu chứng của người thân và tham khảo ý kiến bác sĩ khi có các triệu chứng suy giảm sức khỏe.
2.4 Mất cảm giác ngon miệng
Thói quen ăn uống kém bất thường hoặc giảm cảm giác thèm ăn có thể là dấu hiệu của sức khỏe kém ở người lớn tuổi.
Nếu bạn nhận thấy người thân của mình sụt cân hoặc không ăn uống gì, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ càng sớm càng tốt.
2.5 Loãng xương
Bệnh loãng xương do tuổi già, còn được gọi là chứng loãng xương thoái hóa, xảy ra do quá trình lão hóa và hao mòn trên xương. Thành phần khoáng chất của xương thay đổi theo tuổi tác. Chất nền xương, khung của các tế bào xương, trở nên yếu hơn và mỏng hơn. Vì vậy, loãng xương ở người lớn tuổi sẽ làm tăng nguy cơ gãy xương khi té ngã.
2.6 Khó khăn khi đưa ra quyết định
Một trong những dấu hiệu suy giảm sức khỏe ở người lớn tuổi có thể là họ bắt đầu đưa ra những lựa chọn hoặc làm những việc mà trước đây họ chưa từng làm. Ví dụ như để bếp suốt đêm để sưởi ấm trong nhà hay đi dạo mà không mặc áo khoác vào mùa đông. Do đó, bạn nên để ý những hành vi kỳ lạ đi kèm với những quyết định khác thường của người thân để phát hiện sớm tình trạng suy giảm sức khỏe.
2.7 Bệnh tật thường xuyên hơn
Một dấu hiệu rõ ràng của tình trạng sức khỏe sa sút là bệnh tật xảy ra thường xuyên hơn.
Người lớn tuổi có thể dễ bị cảm lạnh, cúm và nhiễm trùng hơn so với người trẻ tuổi. Nếu bạn nhận thấy họ bị ốm thường xuyên hơn, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ. Họ có thể không tự chăm sóc bản thân theo cách họ cần hoặc có thể họ cần mức độ chăm sóc y tế cao hơn.
2.8 Thay đổi hệ thống bài tiết
Lão hóa sẽ ảnh hưởng đến chức năng của ruột, bàng quang và thận, dẫn đến một số triệu chứng sau:
- Tiểu tiện: Tiểu không tự chủ hoặc rò rỉ nước tiểu thường phổ biến ở phụ nữ lớn tuổi.
- Đại tiện: Tổn thương cơ hoặc thần kinh liên quan đến quá trình lão hóa có thể khiến cơ thể không kiểm soát được sự di chuyển của phân. Ngoài ra, táo bón có thể xảy ra thường xuyên do thiếu trương lực cơ ở ruột, thiếu tập thể dục, bất động, thiếu chất xơ, tác dụng phụ của thuốc và uống không đủ nước.
2.9 Giảm sức bền
Hiệu suất thể chất sẽ có xu hướng giảm dần theo thời gian. Dấu hiệu của sức bền kém hơn ở người lớn tuổi có thể xuất hiện trong các hoạt động tưởng chừng như nhỏ nhặt hàng ngày. Ví dụ, người bệnh không thể đi bộ và chạy nhiều như trước hoặc làm việc nhà cảm thấy khó khăn hơn.
Để duy trì và cải thiện sức bền khi già đi, bạn cần được đánh giá sức mạnh cơ bắp, khả năng giữ thăng bằng và nguy cơ té ngã để bác sĩ có thể đề xuất chế độ tập luyện và chế độ ăn uống phù hợp.
3. Phải làm gì khi có các dấu hiệu suy giảm sức khỏe?
Khi xuất hiện các biểu hiện của suy giảm sức khỏe, bạn có thể thực hiện một số biện pháp sau để quản lý và cải thiện tình trạng này, bao gồm:
3.1 Đánh giá tình trạng sức khỏe
- Khám sức khỏe định kỳ: Người trung niên, lớn tuổi cần đảm bảo tham gia các buổi khám sức khỏe định kỳ hàng năm để phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe.
- Xét nghiệm máu và kiểm tra các chỉ số: Thực hiện các xét nghiệm máu để kiểm tra các chỉ số quan trọng như đường huyết, cholesterol, chức năng gan và thận, v.v.
3.2 Chế độ ăn uống lành mạnh
- Ăn uống cân bằng: Chế độ ăn uống hàng ngày nên bao gồm nhiều rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt, protein từ cá, thịt gà, đậu phụ và các loại hạt.
- Hạn chế đồ ăn nhanh và thực phẩm chế biến sẵn: Tránh các loại thực phẩm có nhiều đường, muối và chất béo không lành mạnh.
- Uống đủ nước: Đảm bảo uống đủ lượng nước mỗi ngày để cơ thể hoạt động hiệu quả.
- Hạn chế hoặc ngừng uống rượu và hút thuốc: Nếu có thói quen hút thuốc hoặc uống rượu thì bạn nên tìm cách hạn chế hoặc ngừng lại những thói quen không tốt này.
3.3 Tập luyện thể dục thường xuyên
- Hoạt động thể chất thường xuyên: Khuyến khích người trung niên tham gia các hoạt động thể chất như đi bộ, yoga, bơi lội hoặc tập gym ít nhất 150 phút mỗi tuần.
- Bài tập cơ bắp: Bao gồm một số bài tập giúp tăng cường cơ bắp và giúp xương chắc khỏe.
3.4 Quản lý căng thẳng
- Kỹ thuật thư giãn: Thực hành các kỹ thuật thư giãn như thiền, yoga, hoặc thở sâu.
- Giải trí và thời gian nghỉ ngơi: Đảm bảo có đủ thời gian cho các hoạt động giải trí và nghỉ ngơi để giảm căng thẳng.
3.5 Đảm bảo chất lượng giấc ngủ
- Ngủ đủ giấc: Người trung niên cần đảm bảo ngủ từ 7-9 tiếng mỗi đêm.
- Thói quen ngủ tốt: Duy trì thói quen ngủ đều đặn và môi trường ngủ thoải mái.
Bài viết đã cho chúng ta biết được các triệu chứng suy giảm sức khỏe ở người lớn tuổi do nhiều yếu tố gây ra như quá trình lão hóa, lối sống, chế độ ăn uống và các bệnh lý mãn tính đi kèm. Thay đổi tính cách, hay quên, yếu cơ và khó đưa ra quyết định là những biểu hiện của suy giảm sức khỏe ở người lớn tuổi. Để khắc phục các dấu hiệu suy giảm sức khỏe bạn cần có chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên, giảm căng thẳng, ngủ đủ giấc và đặc biệt là kết hợp cùng phác đồ truyền cải thiện sức khỏe toàn diện.
Bài viết của: Chu Yến Nhi