Mất ngủ do nội tiết kém là một vấn đề thường gặp ở tuổi trung niên, đặc biệt ở phụ nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh. Sự suy giảm và biến động của các hormone sinh dục như estrogen và progesterone không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể mà còn gây ra những rối loạn giấc ngủ đáng kể.
Trong bài viết này, Ths. BS Bạch Thị Thu Huyền – chuyên gia về Nội tiết & Dinh dưỡng tại phòng khám Drip Hydration Hà Nội sẽ phân tích sâu về nguyên nhân, đặc điểm và giải pháp cho tình trạng mất ngủ do suy giảm nội tiết tố ở tuổi trung niên.
Vì sao nội tiết kém ở tuổi trung niên dễ gây mất ngủ?
Theo Ths. BS Bạch Thị Thu Huyền, tuổi trung niên dễ mất ngủ do sự suy giảm của các hormone quan trọng như Estrogen và Progesterone, kết hợp với các triệu chứng rối loạn khác. Cụ thể:
1. Tuổi trung niên suy giảm Estrogen và Progesterone gây rối loạn điều hòa giấc ngủ
Estrogen và progesterone đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa giấc ngủ. Estrogen giúp duy trì trạng thái thư giãn và cân bằng cảm xúc, trong khi progesterone có tác dụng làm dịu hệ thần kinh, hỗ trợ giấc ngủ sâu.
Trong giai đoạn tuổi trung niên – đặc biệt là ở ngưỡng tuổi tiền mãn kinh và mãn kinh – nồng độ của hai hormon này giảm sút đáng kể, dẫn đến rối loạn giấc ngủ. Nghiên cứu cho thấy, sự suy giảm estrogen và progesterone góp phần vào việc gia tăng các vấn đề về giấc ngủ ở phụ nữ mãn kinh.
2. Tuổi trung niên dễ mất ngủ do triệu chứng vận mạch và rối loạn giấc ngủ
Các triệu chứng vận mạch như bốc hỏa và đổ mồ hôi đêm là những biểu hiện phổ biến trong giai đoạn mãn kinh, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giấc ngủ. Những cơn bốc hỏa có thể khiến phụ nữ thức giấc nhiều lần trong đêm, dẫn đến giấc ngủ bị gián đoạn và không sâu .
3. Tuổi trung niên dễ mất ngủ vì tăng nhạy cảm với hormone căng thẳng
Ở nam giới trung niên, sự nhạy cảm với hormone căng thẳng như cortisol tăng lên, có thể dẫn đến giảm chất lượng giấc ngủ trong những giai đoạn căng thẳng. Nghiên cứu cho thấy, mức cortisol cao có liên quan đến giấc ngủ bị gián đoạn và chất lượng giấc ngủ kém .
Đặc điểm điển hình của mất ngủ do nội tiết kém ở tuổi trung niên
Theo Ths. BS Bạch Thị Thu Huyền, mất ngủ ở tuổi trung niên do rối loạn nội tiết tố có những đặc điểm riêng dễ nhận biết và phân biệt với các nguyên nhân khác. Cụ thể như sau:
1. Rối loạn nội tiết gây thức giấc nhiều lần trong đêm
Một trong những đặc điểm nổi bật của mất ngủ do suy giảm nội tiết tố là thức giấc nhiều lần trong đêm, đặc biệt là do các cơn bốc hỏa và đổ mồ hôi đêm. Điều này dẫn đến giấc ngủ bị gián đoạn và không sâu, gây mệt mỏi vào ban ngày .
2. Rối loạn nội tiết gây tố gây khó ngủ lại sau khi thức giấc
Sau khi thức giấc vào ban đêm, người trung niên thường gặp khó khăn trong việc quay trở lại giấc ngủ. Điều này có thể do sự giảm sút của hormone progesterone, hormone có tác dụng làm dịu hệ thần kinh và hỗ trợ giấc ngủ sâu.
3. Giấc ngủ không sâu và không hồi phục
Mặc dù có thể ngủ đủ số giờ, nhưng giấc ngủ của người trung niên bị rối loạn nội tiết thường không sâu và không mang lại cảm giác hồi phục. Điều này dẫn đến cảm giác mệt mỏi, thiếu năng lượng và khó tập trung vào ban ngày .
Giải pháp cải thiện mất ngủ do nội tiết kém ở tuổi trung niên
1. Thay đổi lối sống và thói quen ngủ
Thực hiện các thói quen ngủ lành mạnh như đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi ngày, tránh sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ, và tạo môi trường ngủ yên tĩnh, thoải mái có thể giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ. Ngoài ra, giảm tiêu thụ caffeine và rượu, cũng như thực hành kỹ thuật thư giãn như thiền định, có thể hỗ trợ giấc ngủ tốt hơn .
2. Tập thể dục thường xuyên
Tập thể dục đều đặn, đặc biệt là các bài tập nhẹ nhàng như yoga, đi bộ, hoặc bơi lội, có thể giúp giảm căng thẳng và cải thiện giấc ngủ. Nghiên cứu cho thấy, hoạt động thể chất thường xuyên có thể cải thiện chất lượng giấc ngủ và giảm triệu chứng mất ngủ.
3. Dinh dưỡng chuẩn giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ
Chế độ ăn uống hợp lý có thể giúp ổn định hormone, giảm viêm, tăng sản xuất melatonin và serotonin – hai chất dẫn truyền thần kinh quan trọng trong việc điều hòa giấc ngủ.
- Thực phẩm giàu tryptophan: Tryptophan là một axit amin thiết yếu, tiền chất của serotonin và melatonin. Những thực phẩm như gà tây, trứng, sữa, các loại hạt (đặc biệt là hạt bí, hạt chia) giúp thúc đẩy giấc ngủ tự nhiên.
- Thực phẩm giàu phytoestrogens: Phytoestrogens là các hợp chất thực vật có cấu trúc tương tự estrogen, giúp hỗ trợ cân bằng nội tiết tố nữ. Chúng có nhiều trong đậu nành, hạt lanh, đậu xanh và mầm lúa mì.
4. Liệu pháp hormon thay thế (HRT)
Nếu các biện pháp tự nhiên không mang lại hiệu quả, việc tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn về liệu pháp hormone thay thế hoặc các phương pháp điều trị khác là cần thiết.
Liệu pháp hormon thay thế đã được chứng minh là cải thiện chất lượng giấc ngủ ở phụ nữ mãn kinh. Nghiên cứu cho thấy, HRT có thể cải thiện chất lượng giấc ngủ ở phụ nữ có triệu chứng vận mạch. Tuy nhiên, việc sử dụng hormone cần được theo dõi chặt chẽ để tránh các tác dụng phụ không mong muốn.
5. Các giải pháp khác giúp giảm mất ngủ do nội tiết ở tuổi trung niên
Ngoài liệu pháp hormon thay thế (HRT), một số lựa chọn điều trị nội khoa khác cũng được sử dụng để cải thiện tình trạng mất ngủ do suy giảm hoặc thay đổi nội tiết tố. Tuy nhiên, tất cả các giải pháp khác như thực phẩm chức năng, thuốc hỗ trợ giấc ngủ, thuốc điều hòa nội tiết,… cần có sự tư vấn và theo dõi từ bác sĩ chuyên khoa.
Để xác định các giải pháp cho vấn đề mất ngủ tuổi trung niên do nội tiết kém, bạn cần được khám, hướng dẫn và tư vấn của bác sĩ chuyên ngành. Bác sĩ Bạch Thị Thu Huyền là chuyên gia hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nội khoa, điều trị các vấn đề nội tiết, rối loạn giấc ngủ, có thể cho bạn những tư vấn phù hợp và tối ưu để cải thiện tình trạng này.
Hiện nay, phòng khám Drip Hydration cung cấp giải pháp truyền N.A.D 360 (N.A.D: Never Age with Drip Hydration) với các vitamin và khoáng chất giúp tăng cường hàm lượng nội tiết tố trong cơ thể, giảm mệt mỏi, mất ngủ và tăng năng lượng hiệu quả. Đây là liệu pháp chữa trị mất ngủ đã được kiểm định mức độ hiệu quả và nhanh chóng.
Đặt hẹn với bác sĩ Bạch Thị Thu Huyền tại đây để được tư vấn cụ thể về tình trạng sức khỏe và cách điều trị phù hợp:
Tài liệu tham khảo:
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S108707922200123X
- https://journals.lww.com/menopausejournal/fulltext/2024/08000/sleep_disturbance_associated_with_the_menopause.11.aspx
- https://www.sleepfoundation.org/how-sleep-works/natural-sleep-aids
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8474169/
- https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/womens-health/expert-answers/phytoestrogens/faq-20058012
Đọc thêm:
Bài viết của: Biên tập viên Drip Hydration