Bệnh Alzheimer dấu hiệu: Những cảnh báo quan trọng bạn cần biết

Alzheimer là căn bệnh thoái hóa thần kinh phổ biến, ảnh hưởng đến trí nhớ và khả năng tư duy của người cao tuổi. Nhận biết bệnh Alzheimer dấu hiệu sớm giúp gia tăng cơ hội kiểm soát tiến triển bệnh và cải thiện chất lượng cuộc sống. 

Bệnh Alzheimer là gì?

Bệnh Alzheimer là dạng sa sút trí tuệ phổ biến nhất, chiếm khoảng 60–70% các trường hợp sa sút trí tuệ trên toàn thế giới. Bệnh khiến trí nhớ, khả năng tư duy và xử lý thông tin của người bệnh giảm dần theo thời gian.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO, 2023), bệnh hay quên Alzheimer liên quan đến việc tích tụ bất thường của các protein amyloid-beta và tau trong não, gây gián đoạn các kết nối thần kinh. Khi các tế bào thần kinh chết đi, chức năng nhận thức của người bệnh suy giảm từ từ.

Bệnh thường xuất hiện sau 60 tuổi, nhưng một số trường hợp có thể khởi phát sớm hơn, đặc biệt nếu có yếu tố di truyền hoặc lối sống không lành mạnh. Đây là căn bệnh mạn tính, tiến triển và hiện chưa có cách chữa khỏi hoàn toàn, nhưng có nhiều phương pháp giúp làm chậm tiến triển, giảm triệu chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Bệnh Alzheimer dấu hiệu ra sao?

Những dấu hiệu sớm cảnh báo bị bệnh Alzheimer thường xuất hiện rất nhẹ, dễ bị nhầm là “hay quên do tuổi già”. Tuy nhiên, trí nhớ suy giảm do bệnh có nét đặc trưng riêng: Ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày, lặp đi lặp lại và ngày càng nặng hơn.

Theo nghiên cứu của National Institute on Aging (NIA, Mỹ), bệnh Alzheimer dấu hiệu nổi bật nhất là khó ghi nhớ thông tin mới. Ngoài ra, người bệnh còn có thể gặp rối loạn định hướng không gian, giảm khả năng giao tiếp và thay đổi hành vi.

Một số dấu hiệu sớm thường gặp gồm:

• Hay quên các sự kiện mới xảy ra.
• Khó tìm từ ngữ phù hợp khi nói chuyện.
• Lẫn lộn thời gian hoặc địa điểm.
• Thay đổi tâm trạng bất thường.

Nếu các triệu chứng này kéo dài và trở nên nghiêm trọng hơn, người bệnh nên thăm khám sớm để xác định nguyên nhân và can thiệp kịp thời.

Những triệu chứng khi bị bệnh Alzheimer

Bệnh hay quên Alzheimer thường tiến triển qua ba giai đoạn chính. Hiểu rõ từng giai đoạn sẽ giúp người chăm sóc lên kế hoạch hỗ trợ phù hợp và hiệu quả.

Giai đoạn nhẹ (sớm)

Người bệnh vẫn có thể sinh hoạt tương đối độc lập nhưng bắt đầu xuất hiện những thay đổi nhỏ:

• Khó ghi nhớ các sự kiện mới.
• Mất khả năng lập kế hoạch và tổ chức công việc.
• Giảm khả năng tập trung.
• Mất định hướng thoáng qua.

Theo Hiệp hội Alzheimer Hoa Kỳ (Alzheimer’s Association, 2022), giai đoạn nhẹ có thể kéo dài từ 2–4 năm. Phát hiện sớm giúp cải thiện hiệu quả điều trị triệu chứng.

Giai đoạn trung bình (tiến triển)

Người bệnh bắt đầu cần nhiều sự hỗ trợ hơn trong sinh hoạt. Triệu chứng thường gặp:

• Quên thông tin cá nhân quan trọng như địa chỉ, ngày sinh.
• Khó nhận diện người quen.
• Rối loạn hành vi: Kích động, trầm cảm, ảo giác nhẹ.
• Mất khả năng thực hiện các hoạt động hàng ngày như nấu ăn, quản lý tài chính.

Nghiên cứu trên Journal of Alzheimer’s Disease (2021) cho thấy giai đoạn này có sự suy giảm nhanh về chức năng nhận thức do thoái hóa thần kinh tăng tốc.

Giai đoạn nặng (cuối)

Ở giai đoạn cuối, người bệnh gần như mất hoàn toàn khả năng tự chăm sóc. Triệu chứng rõ rệt:

• Mất khả năng giao tiếp.
• Mất kiểm soát vận động.
• Phụ thuộc hoàn toàn vào người chăm sóc, có thể nằm liệt.

Theo NIA, tuổi thọ trung bình kể từ khi xuất hiện triệu chứng là khoảng 8–12 năm, nhưng có thể thay đổi tùy thể trạng và điều kiện chăm sóc.

Cách phòng tránh bệnh Alzheimer từ sớm

Dù không thể loại bỏ hoàn toàn nguy cơ, nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng thay đổi lối sống có thể giúp giảm đáng kể khả năng mắc bệnh Alzheimer.

• Vận động thường xuyên: Tập thể dục giúp cải thiện tuần hoàn não, giảm viêm và tăng cường chất dẫn truyền thần kinh. Báo cáo của Harvard Medical School (2020) chỉ ra rằng vận động 150 phút mỗi tuần có thể giảm 45% nguy cơ suy giảm nhận thức.
  Quản lý stress và đảm bảo giấc ngủ: Thiếu ngủ kéo dài làm tăng tích tụ protein amyloid trong não – một yếu tố liên quan đến Alzheimer. Ngủ sâu 7–8 giờ mỗi đêm giúp giảm nguy cơ thoái hóa thần kinh.
• Kiểm soát các bệnh lý nền: Các bệnh như tăng huyết áp, tiểu đường, béo phì hay mỡ máu cao liên quan mật thiết đến Alzheimer. Quản lý tốt những bệnh này giúp giảm nguy cơ tổn thương mạch máu não.
• Rèn luyện trí não: Hoạt động kích thích trí não như đọc sách, học ngoại ngữ hay chơi nhạc cụ giúp tăng kết nối thần kinh. Nghiên cứu của University of Exeter (2018) trên 2.000 người lớn tuổi cho thấy những người duy trì hoạt động trí não thường xuyên giảm 30% nguy cơ sa sút trí tuệ.
• Duy trì chế độ ăn tốt cho não: Chế độ ăn kiểu Địa Trung Hải – MIND, giàu chất chống oxy hóa, cá béo, hạt và rau xanh, đã được chứng minh làm chậm tiến triển thoái hóa thần kinh. Nghiên cứu MIND Diet Trial (2019) ghi nhận những người theo chế độ ăn này có nguy cơ Alzheimer thấp hơn 53% so với nhóm còn lại.

Khi nào bạn cần sự tư vấn từ bác sĩ?

Bạn nên gặp bác sĩ khi xuất hiện những dấu hiệu bất thường dưới đây:

• Hay quên ảnh hưởng đến công việc và sinh hoạt hằng ngày.
• Mất định hướng khi đang ở những nơi quen thuộc.
• Thay đổi hành vi đột ngột, kéo dài nhiều tuần.
• Gặp khó khăn trong giao tiếp, sử dụng ngôn ngữ.
• Người thân nhận thấy sự thay đổi đáng kể trong tính cách hoặc khả năng ghi nhớ.

Theo Hiệp hội Alzheimer Hoa Kỳ, việc thăm khám sớm giúp loại trừ các nguyên nhân có thể điều trị được (thiếu vitamin, rối loạn tuyến giáp, trầm cảm…). Đồng thời, bác sĩ có thể lên phác đồ quản lý triệu chứng phù hợp cho từng bệnh nhân.

Liệu pháp truyền vi chất Buffet Vitamin liệu có cải thiện được tình trạng bệnh Alzheimer?

Bệnh Alzheimer là một dạng rối loạn não bộ tiến triển, khiến trí nhớ, khả năng suy nghĩ và hành vi dần suy giảm. Một trong những yếu tố được nghiên cứu là dinh dưỡng: não bộ cần nhiều loại vitamin và khoáng chất để hoạt động tốt.

Liệu pháp truyền vi chất Buffet Vitamin cung cấp trực tiếp các dưỡng chất như vitamin C, vitamin nhóm B, vitamin D và khoáng chất thiết yếu thẳng vào máu, giúp cơ thể hấp thụ nhanh và đầy đủ hơn so với uống viên bổ sung. Một số nghiên cứu cho thấy việc bổ sung vitamin và khoáng chất đầy đủ có thể hỗ trợ chức năng não, cải thiện năng lượng và giảm stress oxy hóa – một yếu tố liên quan đến tiến triển của Alzheimer.

Tuy nhiên, Buffet Vitamin không phải là phương pháp chữa khỏi bệnh Alzheimer. Đây chỉ là liệu pháp hỗ trợ sức khỏe não bộ và giúp cải thiện một số triệu chứng nhẹ, chứ không ngăn chặn được hoàn toàn sự tiến triển của bệnh. Để quản lý Alzheimer hiệu quả, vẫn cần kết hợp chế độ ăn uống cân bằng, vận động thể chất, theo dõi y tế định kỳ và dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.

Dù bệnh Alzheimer tiến triển từng bước và khó dự đoán nhưng việc nhận biết sớm các bệnh Alzheimer dấu hiệu vẫn đóng vai trò vô cùng quan trọng. Khi phát hiện kịp thời các biểu hiện bất thường về trí nhớ, khả năng suy luận hay thay đổi tính cách, người bệnh có cơ hội được can thiệp sớm, cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm gánh nặng cho gia đình. 

Nguồn tham khảo

• World Health Organization (WHO), Dementia Fact Sheet, 2023
• National Institute on Aging (NIA), Alzheimer’s Disease Research Updates
• Alzheimer’s Association, Annual Facts and Figures Report 2022
• Journal of Alzheimer’s Disease, Progression Mechanisms Review 2021
• Harvard Medical School, Exercise and Cognitive Health, 2020
• University of Exeter, Cognitive Training and Dementia Risk, 2018
• Cochrane Review, Vitamin Supplementation and Cognitive Decline, 2020
• MIND Diet Clinical Trial, 2019