Suy giảm trí nhớ do COVID là một trong những ảnh hưởng lâu dài của đại dịch, gây ra nhiều khó khăn trong cuộc sống hàng ngày. Bài viết này phân tích nguyên nhân và đưa ra các giải pháp để cải thiện tình trạng suy giảm trí nhớ hậu COVID.
1. Vì sao xảy ra suy giảm trí nhớ do COVID?
Suy giảm trí nhớ hậu COVID là một phần của hội chứng hậu COVID, với các triệu chứng phổ biến như mệt mỏi, mất tập trung và sương mù não. Theo Harvard Health, có tới 22% bệnh nhân COVID-19 gặp phải vấn đề liên quan đến trí nhớ và tư duy, kể cả khi đã khỏi bệnh trong vài tháng.
1.1 Nguyên nhân chính
- Tổn thương thần kinh do viêm: COVID-19 kích hoạt phản ứng viêm toàn thân, ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương và gây ra suy giảm trí nhớ sau COVID.
- Thiếu oxy não: COVID-19 làm giảm lượng oxy cung cấp cho não, dẫn đến suy giảm nhận thức và mất tập trung hậu COVID.
- Rối loạn miễn dịch: Phản ứng miễn dịch kéo dài làm tổn thương các tế bào thần kinh, ảnh hưởng đến khả năng lưu giữ và xử lý thông tin.
1.2 Dấu hiệu nhận biết suy giảm trí nhớ hậu COVID
- Khó ghi nhớ thông tin mới: Không thể nhớ tên người, số điện thoại hoặc các chi tiết nhỏ hàng ngày.
- Khả năng tập trung kém: Dễ bị phân tâm, khó hoàn thành nhiệm vụ phức tạp.
- Sương mù não: Cảm giác mơ hồ, đầu óc trống rỗng và không linh hoạt trong tư duy.
- Hiệu suất công việc giảm sút: Mất nhiều thời gian hơn để hoàn thành công việc.
- Mệt mỏi dai dẳng: Không chỉ là mất trí nhớ mà còn ảnh hưởng đến tinh thần và thể chất.
2. 7 giải pháp cải thiện suy giảm trí nhớ do COVID
2.1 Thực hiện các bài tập thể dục thường xuyên
- Lợi ích: Tập thể dục giúp tăng cường tuần hoàn máu, cải thiện chức năng não bộ và giảm triệu chứng suy giảm trí nhớ sau COVID.
- Cách thực hiện: Đi bộ nhẹ nhàng, yoga hoặc bơi lội khoảng 30 phút mỗi ngày.
2.2 Duy trì giấc ngủ đều đặn và chất lượng
- Tầm quan trọng: Harvard Health nhấn mạnh rằng giấc ngủ chất lượng giúp não tái tạo và khôi phục trí nhớ.
- Mẹo: Đảm bảo ngủ từ 7-9 tiếng mỗi đêm và tránh sử dụng thiết bị điện tử trước giờ ngủ.
2.3 Kiểm soát căng thẳng và giữ tâm lý ổn định
- Phương pháp: Thiền, yoga hoặc bài tập thở giúp giảm mức cortisol – hormone gây căng thẳng.
- Nghiên cứu: Một bài viết trên Yale Medicine chỉ ra rằng giảm căng thẳng góp phần cải thiện triệu chứng suy giảm trí nhớ mất tập trung hậu COVID.
2.4 Bổ sung các thực phẩm giàu dinh dưỡng
- Thực phẩm nên dùng: Cá hồi, quả óc chó, rau xanh và các loại trái cây họ cam quýt giàu vitamin B6, B12 và omega-3.
- Lợi ích: Tăng cường các dưỡng chất thiết yếu giúp bảo vệ hệ thần kinh khỏi tổn thương lâu dài.
2.5 Rèn luyện trí não thông qua các hoạt động tư duy
- Hoạt động: Giải ô chữ, chơi cờ vua hoặc tham gia các trò chơi trí tuệ để kích thích tư duy.
- Hiệu quả: Giúp cải thiện khả năng xử lý thông tin và ghi nhớ trong thời gian ngắn.
2.6 Áp dụng các liệu pháp hỗ trợ
- Liệu pháp phục hồi chức năng: Các bài tập phục hồi dành riêng cho bệnh nhân hậu COVID, như neurofeedback, giúp tăng cường chức năng não bộ.
- Tư vấn tâm lý: Đối với những ai gặp khó khăn về tâm lý, việc gặp chuyên gia sẽ giúp giảm bớt áp lực tinh thần.
2.7 Điều chỉnh lịch sinh hoạt phù hợp
- Quản lý thời gian: Giảm tải công việc và ưu tiên các hoạt động nhẹ nhàng.
- Tăng thời gian nghỉ ngơi: Cho phép não bộ được thư giãn và phục hồi nhanh chóng.
3. Dự phòng suy giảm trí nhớ hậu COVID
- Tiêm phòng đầy đủ: Một số nghiên cứu cho thấy tiêm vắc-xin COVID-19 không chỉ giảm nguy cơ nhiễm bệnh mà còn hạn chế các biến chứng dài hạn như suy giảm trí nhớ hậu COVID.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Theo dõi các chỉ số như nồng độ oxy, vitamin B12 và chức năng thần kinh để kịp thời xử lý các bất thường.
- Duy trì lối sống cân bằng: Tránh thức khuya, ăn uống thiếu chất và làm việc quá sức.
4. Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?
Nếu các triệu chứng suy giảm trí nhớ do COVID kéo dài hơn 3 tháng hoặc có dấu hiệu nghiêm trọng như:
- Giảm khả năng tư duy nghiêm trọng.
- Đau đầu dữ dội kèm theo mất tập trung.
- Mệt mỏi dai dẳng không cải thiện, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ từ bác sĩ chuyên khoa thần kinh hoặc tâm lý.
Suy giảm trí nhớ do COVID không chỉ ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày mà còn tiềm ẩn nguy cơ gây rối loạn chức năng thần kinh nghiêm trọng. Hãy áp dụng 7 giải pháp được nêu trong bài để cải thiện tình trạng này và duy trì một sức khỏe tinh thần ổn định. Đừng ngần ngại tìm kiếm sự hỗ trợ từ bác sĩ để bảo vệ trí nhớ và tư duy của bạn.
Nguồn tham khảo: Yale Medicine; News Medica, Harvard Health.
Bài viết của: Lê Thị Phương Thảo