Bệnh nhiễm trùng là gì và nó có nguy hiểm không?

Bệnh nhiễm trùng – một thuật ngữ không còn xa lạ với chúng ta, là một trong những mối đe dọa sức khỏe phổ biến nhất trên toàn cầu. Từ những căn bệnh thông thường như cảm lạnh cho đến những căn bệnh nguy hiểm như viêm màng não, nhiễm trùng huyết, chúng đều có chung một nguồn gốc: sự xâm nhập của các tác nhân gây hại vào cơ thể. Vậy bệnh nhiễm trùng là gì, bệnh nhiễm trùng có nguy hiểm không và làm thế nào để bảo vệ bản thân khỏi “kẻ thù thầm lặng” này? 

1. Bệnh nhiễm trùng là gì? Gồm các dạng nào?

Bệnh nhiễm trùng là tình trạng cơ thể bị xâm nhập và tấn công bởi các vi sinh vật gây bệnh như vi khuẩn, virus, nấm hoặc ký sinh trùng. Các tác nhân này có thể xâm nhập vào cơ thể qua nhiều con đường khác nhau, bao gồm:

• Lây truyền từ người sang người: Thông qua tiếp xúc trực tiếp với người bệnh, dịch tiết (nước bọt, nước mũi), máu hoặc các chất dịch cơ thể khác. Một số bệnh lây truyền qua đường tình dục cũng thuộc nhóm này. Ví dụ các bệnh nhiễm trùng do lây từ người sang người : Cảm lạnh, cúm, COVID-19, bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs) như Chlamydia, bệnh lậu…
• Lây truyền qua động vật: Các bệnh nhiễm trùng có thể lây từ động vật sang người thông qua vết cắn, vết cào hoặc tiếp xúc với phân, nước tiểu của chúng. Ví dụ: bệnh dại, bệnh Lyme, sốt xuất huyết…
• Lây truyền qua thực phẩm và nước uống ô nhiễm: Vi khuẩn và ký sinh trùng có thể xâm nhập vào cơ thể qua thực phẩm và nước uống không được xử lý vệ sinh. Ví dụ: ngộ độc thực phẩm, thương hàn, tả…
• Lây truyền qua môi trường: Một số vi khuẩn và nấm có thể tồn tại trong môi trường và xâm nhập vào cơ thể qua vết thương hở hoặc khi hít phải bào tử nấm. Ví dụ: uốn ván, nhiễm trùng nấm…

Bệnh nhiễm trùng có thể biểu hiện với nhiều triệu chứng khác nhau, tùy thuộc vào loại tác nhân gây bệnh và vị trí nhiễm trùng. Tuy nhiên, một số dấu hiệu phổ biến bao gồm:

• Sốt
• Mệt mỏi
• Đau nhức cơ
• Ho
• Tiêu chảy 

Tham khảo thêm bảng liệt kê một số bệnh truyền nhiễm phổ biến nhất:

2. Bệnh nhiễm trùng có nguy hiểm không? Vì sao?

Mức độ nguy hiểm của bệnh nhiễm trùng rất đa dạng, từ nhẹ đến nặng, thậm chí có thể gây tử vong. Một số bệnh nhiễm trùng có thể tự khỏi sau một thời gian ngắn, trong khi những bệnh khác đòi hỏi phải điều trị bằng thuốc kháng sinh, kháng virus, kháng nấm hoặc thuốc chống ký sinh trùng.

Một số bệnh nhiễm trùng có thể nhẹ và tự khỏi mà không cần điều trị, trong khi những bệnh khác có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách.

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ biến chứng của bệnh nhiễm trùng bao gồm:

• Hệ miễn dịch suy yếu: Người già, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai và những người có bệnh mãn tính như HIV/AIDS, ung thư… có nguy cơ cao mắc bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng.
• Tác nhân gây bệnh nguy hiểm: Một số loại vi khuẩn và virus có khả năng gây bệnh rất nguy hiểm, đặc biệt là khi chúng kháng lại thuốc điều trị.
• Nhiễm trùng huyết: Đây là tình trạng nhiễm trùng lan rộng khắp cơ thể, có thể gây suy đa tạng và tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Hãy đi khám ngay nếu bạn gặp các triệu chứng sau:

• Bị động vật cắn
• Khó thở
• Ho dai dẳng kéo dài hơn một tuần
• Đau đầu dữ dội kèm sốt cao
• Xuất hiện phát ban hoặc sưng tấy bất thường
• Sốt kéo dài không rõ nguyên nhân
• Thị lực thay đổi đột ngột

3. Cách nào phòng tránh các bệnh nhiễm trùng? 

Bất kỳ ai cũng có thể mắc bệnh truyền nhiễm. Bạn có thể có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nếu hệ miễn dịch của bạn bị suy yếu hoặc nếu bạn đi đến những khu vực có một số bệnh truyền nhiễm cao.

Những người có nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm cao bao gồm:

• Những người có hệ miễn dịch bị suy giảm hoặc tổn thương, chẳng hạn như những người đang điều trị ung thư, sống chung với HIV hoặc đang dùng một số loại thuốc nhất định.
• Trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai và người lớn trên 60 tuổi.
• Những người chưa được tiêm phòng các bệnh truyền nhiễm phổ biến.
• Nhân viên y tế.
• Những người đi du lịch đến những khu vực có thể tiếp xúc với muỗi mang mầm bệnh như sốt rét, vi rút sốt xuất huyết và vi rút Zika.

Phòng bệnh luôn là biện pháp tốt nhất để bảo vệ sức khỏe của bạn và cộng đồng. Dưới đây là một số cách phòng tránh bệnh nhiễm trùng hiệu quả:

• Vệ sinh cá nhân: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi.
• Tiêm phòng đầy đủ: Tiêm vắc-xin là cách hiệu quả nhất để phòng ngừa nhiều bệnh nhiễm trùng nguy hiểm như sởi, quai bị, rubella, viêm gan B, uốn ván… Hãy đảm bảo bạn và gia đình đã được tiêm phòng đầy đủ theo lịch trình khuyến cáo.
• Vệ sinh an toàn thực phẩm: Chọn thực phẩm tươi ngon, đảm bảo nguồn gốc rõ ràng. Nấu chín kỹ thực phẩm, rửa sạch rau củ quả trước khi ăn, bảo quản thực phẩm đúng cách, tránh ăn các món ăn sống hoặc tái. 
• Uống nước sạch: Sử dụng nước đã được đun sôi hoặc nước đóng chai để tránh nhiễm các vi khuẩn gây bệnh đường tiêu hóa.
• Bảo vệ bản thân khỏi côn trùng: Sử dụng thuốc chống muỗi, mặc quần áo dài tay và ngủ màn khi đi du lịch đến các vùng có nguy cơ cao mắc bệnh do côn trùng truyền nhiễm như sốt xuất huyết, sốt rét…
• Thực hành tình dục an toàn: Sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục để giảm nguy cơ lây nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
• Tăng cường sức khỏe hệ miễn dịch: Ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, ngủ đủ giấc và giảm căng thẳng giúp tăng cường sức đề kháng của cơ thể, giúp bạn chống lại các tác nhân gây bệnh.

Bệnh nhiễm trùng là một vấn đề sức khỏe không thể xem thường. Tuy nhiên, bằng cách hiểu rõ về bệnh và áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả, bạn hoàn toàn có thể bảo vệ bản thân và gia đình khỏi những tác nhân gây hại này. Hãy luôn chủ động chăm sóc sức khỏe và nâng cao ý thức phòng bệnh để tận hưởng một cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc.

Nguồn tham khảo: mayoclinic.org – my.clevelandclinic.org – medicalnewstoday.com