Vì sao trầm cảm gây sụt cân nhanh?

Trầm cảm không chỉ ảnh hưởng đến tâm trạng mà còn có thể gây ra những biến đổi đáng kể trong cơ địa của mỗi người. Một trong những hiện tượng phổ biến là sụt cân nhanh, mà nhiều người trầm cảm thường gặp phải. Vậy vì sao trầm cảm gây sụt cân, trầm cảm sụt cân nhanh có phải là vấn đề nguy hiểm hay không?

Vì sao trầm cảm sụt cân nhanh?

Trầm cảm là một vấn đề tâm lý thường gặp, nhưng không phải ai cũng hiểu được những ảnh hưởng lên cơ thể, đặc biệt là tình trạng trầm cảm giảm cân hay thậm chí là trầm cảm sụt cân nhanh. Trầm cảm có thể dẫn đến giảm cân nhanh chóng thông qua một số cơ chế, cả về thể chất và tâm lý. Dưới đây là một số lý do chính khiến trầm cảm thường liên quan đến việc giảm cân nhanh chóng:

• Thay đổi khẩu vị và dinh dưỡng kém: Một trong những triệu chứng cốt lõi của trầm cảm là sự thay đổi đáng kể về khẩu vị, thường dẫn đến cảm giác chán ăn, mất hứng thú với đồ ăn. Những người bị trầm cảm có thể bỏ bữa, ăn rất ít hoặc có chế độ ăn uống kém, thiếu chất dinh dưỡng thiết yếu, dẫn đến giảm cân không chủ ý.

• Thay đổi trao đổi chất: Trầm cảm có thể làm gián đoạn hoạt động bình thường của các quá trình trao đổi chất của cơ thể, bao gồm việc điều chỉnh sự thèm ăn, tiêu hao năng lượng và hấp thụ chất dinh dưỡng Những thay đổi về hormone, chẳng hạn như cortisol và leptin, có thể ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất và góp phần giảm cân.

• Các vấn đề về dạ dày-ruột: Trầm cảm có liên quan đến các vấn đề về đường tiêu hóa khác nhau, chẳng hạn như buồn nôn, nôn, tiêu chảy hoặc táo bón, có thể cản trở việc hấp thụ chất dinh dưỡng thích hợp và dẫn đến giảm cân.

• Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc dùng để điều trị trầm cảm, chẳng hạn như thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI) và một số thuốc chống trầm cảm ba vòng, có thể có tác dụng phụ làm ức chế sự thèm ăn hoặc gây buồn nôn, dẫn đến giảm lượng thức ăn ăn vào và giảm cân.

• Tăng cường hoạt động thể chất hoặc bồn chồn: Trong một số trường hợp, những người bị trầm cảm có thể cảm thấy bồn chồn, kích động hoặc tăng cường hoạt động thể chất, điều này có thể góp phần làm tăng lượng calo tiêu thụ và giảm cân.

• Phản ứng căng thẳng sinh lý: Căng thẳng liên quan đến trầm cảm có thể kích hoạt phản ứng chiến đấu hoặc bỏ chạy của cơ thể, điều này có thể dẫn đến tăng tiêu hao năng lượng và có khả năng giảm cân.

• Yếu tố tâm lý: Những người bị trầm cảm có thể có những suy nghĩ hoặc cảm xúc tiêu cực về hình ảnh cơ thể của họ, dẫn đến kiểu ăn uống không lành mạnh hoặc hành vi ăn uống không điều độ dẫn đến giảm cân nhanh chóng.

Điều quan trọng cần lưu ý là mặc dù giảm cân nhanh chóng có thể xảy ra trong một số trường hợp trầm cảm, nhưng tăng cân cũng là một tác dụng phụ tiềm ẩn đối với một số cá nhân, đặc biệt là những người dùng một số loại thuốc chống trầm cảm hoặc ăn uống theo cảm xúc như một cơ chế đối phó.

 Hậu quả nếu trầm cảm giảm cân nhanh

Vậy hậu quả của việc trầm cảm sụt cân nhanh là gì? Giảm cân nhanh chóng trong khi bị trầm cảm có thể gây ra một số hậu quả đáng kể đối với sức khỏe thể chất và tinh thần của một cá nhân. Dưới đây là một số hậu quả tiềm ẩn của việc giảm cân nhanh chóng nếu bị trầm cảm:

Hậu quả vật lý

• Thiếu hụt dinh dưỡng: Giảm cân nhanh chóng, đặc biệt khi kèm theo chán ăn và hấp thu chất dinh dưỡng, có thể dẫn đến thiếu hụt các vitamin, khoáng chất thiết yếu và các chất dinh dưỡng khác cần thiết cho các chức năng cơ thể tối ưu.
• Mất cơ: Hạn chế lượng calo nghiêm trọng hoặc lượng protein không đủ có thể dẫn đến mất khối lượng cơ nạc, điều này làm cơ thể suy yếu, suy giảm sức mạnh thể chất và khả năng vận động.
• Hệ thống miễn dịch suy yếu: Suy dinh dưỡng có thể làm tổn hại hệ thống miễn dịch, khiến cơ thể dễ bị nhiễm trùng và bệnh tật.
• Các vấn đề về đường tiêu hóa: Giảm cân nhanh chóng có thể dẫn đến nhiều vấn đề về đường tiêu hóa khác nhau, chẳng hạn như táo bón, tiêu chảy hoặc hội chứng ruột kích thích (IBS), làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng và khó chịu.
• Mất cân bằng nội tiết tố: Giảm cân nhanh chóng có thể phá vỡ sự cân bằng của các hormone, chẳng hạn như leptin và ghrelin, vốn điều chỉnh sự thèm ăn và trao đổi chất, có khả năng dẫn đến các biến chứng nặng hơn.
• Mất cân bằng điện giải: Các hành vi hạn chế hoặc thanh lọc lượng calo nghiêm trọng (ví dụ: nôn mửa, lạm dụng thuốc nhuận tràng) có thể dẫn đến mất cân bằng điện giải gây hậu quả nghiêm trọng cho chức năng tim, co thắt cơ và các quá trình khác của cơ thể.
• Mệt mỏi và suy nhược: Lượng calo và chất dinh dưỡng không đủ có thể dẫn đến mệt mỏi, suy nhược kéo dài và giảm sức chịu đựng thể chất, khiến việc thực hiện các hoạt động hàng ngày trở nên khó khăn.

 Hậu quả về tinh thần và cảm xúc

• Làm trầm trọng thêm các triệu chứng trầm cảm: Giảm cân nhanh chóng và suy dinh dưỡng có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng trầm cảm, chẳng hạn như tâm trạng chán nản, thiếu động lực và khó tập trung, tạo ra một vòng luẩn quẩn.
• Lo lắng và suy nghĩ ám ảnh: Mối bận tâm về việc giảm cân và hình ảnh cơ thể có thể dẫn đến lo lắng gia tăng, suy nghĩ ám ảnh và rối loạn hành vi ăn uống.
• Sự cô lập với xã hội: Những cá nhân bị giảm cân nhanh chóng có thể rút lui khỏi các hoạt động xã hội do lo ngại về hình ảnh cơ thể, lòng tự trọng thấp hoặc thiếu năng lượng, điều này càng làm trầm trọng thêm tình trạng trầm cảm và cô đơn.
• Chức năng nhận thức suy giảm: Suy dinh dưỡng có thể tác động tiêu cực đến khả năng nhận thức, chẳng hạn như trí nhớ, sự tập trung và ra quyết định, từ đó ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày và chất lượng cuộc sống.
• Tăng nguy cơ rối loạn ăn uống: Giảm cân nhanh chóng, đặc biệt trong bối cảnh trầm cảm, có thể làm tăng nguy cơ phát triển hoặc làm trầm trọng thêm chứng rối loạn ăn uống, chẳng hạn như chứng chán ăn tâm thần hoặc chứng cuồng ăn.

Điều quan trọng đối với những người bị giảm cân nhanh chóng trong khi bị trầm cảm là phải tìm kiếm sự trợ giúp chuyên môn từ chuyên gia sức khỏe tâm thần, chuyên gia dinh dưỡng và bác sĩ y tế. Giải quyết tình trạng trầm cảm tiềm ẩn và đảm bảo dinh dưỡng hợp lý cũng như chăm sóc y tế là điều cần thiết để ngăn ngừa các biến chứng về sức khỏe thể chất và tinh thần. Trong trường hợp nghiêm trọng, có thể cần phải nhập viện hoặc điều trị chuyên khoa để ổn định tình trạng của cá nhân và bắt đầu kế hoạch phục hồi toàn diện.

Cách nào điều trị tình trạng trầm cảm sụt cân nhanh?

Điều trị trầm cảm dẫn đến giảm cân nhanh chóng đòi hỏi một cách tiếp cận toàn diện nhằm giải quyết cả tình trạng sức khỏe tâm thần và hậu quả về thể chất. Dưới đây là một số chiến lược có thể được sử dụng:

Tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên nghiệp

• Làm việc với chuyên gia sức khỏe tâm thần, chẳng hạn như bác sĩ tâm thần, nhà tâm lý học hoặc nhà trị liệu, để chẩn đoán và điều trị đúng chứng trầm cảm tiềm ẩn.
• Thiết lập một kế hoạch điều trị có thể bao gồm liệu pháp tâm lý (ví dụ: liệu pháp nhận thức-hành vi, trị liệu giữa các cá nhân) hoặc thuốc (ví dụ: thuốc chống trầm cảm).

Can thiệp dinh dưỡng

• Xây dựng kế hoạch bữa ăn cá nhân cung cấp đủ lượng calo và chất dinh dưỡng cần thiết để hỗ trợ phục hồi và phục hồi cân nặng.
• Giải quyết bất kỳ sự thiếu hụt dinh dưỡng nào thông qua việc điều chỉnh hoặc bổ sung chế độ ăn uống.

Trị liệu tâm lý cho các kiểu ăn uống không điều độ

• Nếu xuất hiện các hành vi rối loạn ăn uống (ví dụ: ăn uống hạn chế, nôn trớ), hãy làm việc với bác sĩ trị liệu chuyên điều trị chứng rối loạn ăn uống.
• Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) có thể giúp thách thức những suy nghĩ và niềm tin tiêu cực về hình ảnh cơ thể và thực phẩm.

Quản lý việc sử dụng thuốc

• Nếu thuốc chống trầm cảm được kê đơn, hãy theo dõi cẩn thận các tác dụng phụ tiềm ẩn, chẳng hạn như thay đổi khẩu vị hoặc dao động cân nặng.
• Điều chỉnh thuốc hoặc liều lượng khi cần thiết với sự tư vấn của bác sĩ tâm thần hoặc các bác sĩ thần kinh

Thay đổi lối sống

• Kết hợp hoạt động thể chất thường xuyên để nâng cao sức khỏe tổng thể và có khả năng cải thiện sự thèm ăn và trao đổi chất.
• Tham gia vào các kỹ thuật quản lý căng thẳng, chẳng hạn như chánh niệm, yoga hoặc các bài tập thư giãn, để giúp kiểm soát trầm cảm và thúc đẩy điều hòa cảm xúc.

Môi trường hỗ trợ

• Có sự tham gia của các thành viên trong gia đình hoặc một hệ thống hỗ trợ đáng tin cậy để khuyến khích, chịu trách nhiệm và hỗ trợ thiết thực trong quá trình phục hồi.
• Hãy cân nhắc tham gia nhóm hỗ trợ hoặc tìm kiếm sự trợ giúp từ các tổ chức chuyên về rối loạn ăn uống và trầm cảm.

Điều trị nội trú

• Trong những trường hợp nghiêm trọng do sụt cân nhanh chóng hoặc khi điều trị ngoại trú không hiệu quả, các chương trình điều trị nội trú có thể được khuyến nghị để chăm sóc toàn diện và theo dõi chặt chẽ cho sức khỏe người bệnh.

Sụt cân nhanh do trầm cảm không chỉ là kết quả của thay đổi về chế độ ăn uống và hoạt động thể chất, mà còn phản ánh sự ảnh hưởng sâu sắc của tình trạng tâm lý đến cơ địa của cơ thể. Để giải quyết vấn đề này, không chỉ cần tập trung vào việc điều chỉnh lối sống, mà còn cần cân nhắc giải quyết các vấn đề tâm lý và tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia. Hãy nhớ rằng, sức khỏe tinh thần cũng quan trọng như sức khỏe thể chất, vì thế bạn cần dành thời gian chăm sóc để có được thể trạng tốt nhất.

Nguồn: khealth.com – .webmd.com – healthline.com