Cập nhật mới nhất về biến thể Stratus của COVID-19 đang lan rộng tại Mỹ và một số quốc gia

Biến thể Stratus (XFG) – một biến thể COVID mới đang lan rộng tại hơn 30 quốc gia – đang thu hút sự quan tâm của giới khoa học và cộng đồng y tế toàn cầu. Bài viết dưới đây sẽ cập nhật đầy đủ thông tin mới nhất về biến thể Stratus, mức độ nguy hiểm, các triệu chứng điển hình, tình hình tại Việt Nam cũng như các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Cộng đồng toàn cầu đang tiếp tục theo dõi sự tiến hóa của virus SARS-CoV-2.

1. Giới thiệu chung về biến thể Stratus

Biến thể Stratus, tên khoa học là XFG, là một biến thể covid mới nổi lên trong đầu năm 2025. WHO đã phân loại XFG như một Variant Under Monitoring (VUM), tức là biến thể cần được theo dõi chặt chẽ do có khả năng lây lan nhanh và có một số đột biến liên quan đến khả năng né miễn dịch.

XFG được hình thành từ sự kết hợp di truyền (recombinant) của hai biến thể trước đó là LF.7 và LP.8.1.2.

2. Mức độ lan truyền và tỷ lệ nhiễm toàn cầu của biến thể Stratus

Từ cuối tháng 5 đến tháng 6/2025, XFG tăng nhanh từ 7–8% lên khoảng 22–23% tổng trường hợp toàn cầu, được phát hiện ở ít nhất 38 quốc gia.

Tại Mỹ, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), biến thể Stratus (XFG) chiếm khoảng 10–15% tổng số ca COVID-19 được giải trình tự gen vào giữa tháng 7/2025, và tiếp tục tăng dần trong các tuần gần đây, đặc biệt tại các bang ven biển và đô thị lớn như New York, California và Florida.

Ở Anh, Stratus (XFG) chiếm khoảng 30–40% ca mắc tại Anh quốc và Ireland vào cuối tháng 6/2025.

Ở châu Á – Thái Bình Dương, tỷ lệ XFG thậm chí tăng từ dưới 20% lên đến 68% trong vài tuần. Theo báo cáo mới nhất từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và GISAID, biến thể Stratus (XFG) đang lây lan đặc biệt mạnh mẽ tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương, trong đó Úc và New Zealand là hai quốc gia ghi nhận sự gia tăng đáng kể.

• Tại Úc, XFG đã chiếm hơn 60% số ca nhiễm mới được giải trình tự gen vào cuối tháng 7/2025, theo dữ liệu từ Viện Kirby và Bộ Y tế Úc. Chính phủ nước này đã khuyến cáo người dân tiêm nhắc lại vắc-xin và đeo khẩu trang tại các cơ sở y tế và viện dưỡng lão.
• Ở New Zealand, giới chức y tế cho biết XFG đang thay thế nhanh chóng các biến thể trước đó, với tỷ lệ tăng từ dưới 10% lên gần 50% chỉ trong vòng 4 tuần, khiến quốc gia này phải tăng cường xét nghiệm cộng đồng và khuyến khích tự cách ly khi có triệu chứng.
• Ngoài ra, một số quốc gia Đông Nam Á như Singapore và Malaysia cũng đang giám sát chặt chẽ biến thể XFG sau khi phát hiện một số cụm ca nhiễm nhỏ nhưng có xu hướng lan rộng trong cộng đồng.

Theo WHO, mức độ gia tăng nhanh chóng của Stratus trong khu vực có thể liên quan đến tần suất di chuyển quốc tế cao, đặc biệt là trong mùa hè và các sự kiện du lịch lớn, cộng với đặc điểm né miễn dịch của biến thể này.

Hiện biến thể này đang cạnh tranh với biến thể NB.1.8.1 để trở thành dòng trội toàn cầu.

3. Triệu chứng đặc trưng của biến thể Stratus

• Một triệu chứng nổi bật mà nhiều bác sĩ báo cáo là giọng khàn, tiếng thô ráp (hoarseness) – một dấu hiệu đặc trưng được cho là riêng biệt với biến thể XFG, thường xuất hiện trước các triệu chứng Covid cổ điển như sốt, ho khan, đau họng, mệt mỏi, nhức mỏi.
• Các triệu chứng khác gồm ho, nghẹt mũi, nhức đầu, sốt nhẹ, tiêu chảy hoặc buồn nôn trong một số trường hợp.

4. Mức độ nghiêm trọng của biến thể Stratus và hiệu quả của vắc-xin

• Bằng chứng hiện tại không cho thấy Stratus gây bệnh nặng hơn hoặc tử vong nhiều hơn so với các biến thể Omicron đang lưu hành khác. WHO đánh giá mức độ rủi ro toàn cầu của biến thể Stratus hiện tại là thấp nhưng khuyến cáo không chủ quan, vẫn cần chủ động các biện pháp phòng ngừa.
• Theo liên minh vắc xin và tiêm chủng toàn cầu (GAVI), các thử nghiệm trên mẫu máu cho thấy kháng thể giảm khoảng 2‑lần so với biến thể LP.8.1.1, tuy nhiên các vắc-xin Covid hiện tại vẫn được kì vọng duy trì hiệu quả bảo vệ chống bệnh nặng và nhập viện.

5. Tình hình biến thể Stratus liên quan đến Việt Nam

• Cho đến hiện tại (tháng 8/2025), Việt Nam chưa có báo cáo chính thức về sự xuất hiện của biến thể Stratus hay XFG tại nước ta.
• Trước đó, vào năm 2021, Việt Nam từng phát hiện một số biến thể lai kết hợp từ biến thể Anh (B.1.1.7) và Ấn Độ (B.1.617.2) nhưng không liên quan trực tiếp tới XFG/Stratus.

Hiện nay Việt Nam vẫn đang duy trì hệ thống giám sát gen và cập nhật thường xuyên các dòng biến thể trong nước, tuy chưa có bằng chứng cho thấy Stratus đang lưu hành tại Việt Nam.

6. Cách phòng ngừa biến thể Stratus hiệu quả

Dù biến thể Stratus (XFG) chưa gây ra làn sóng bệnh nặng nghiêm trọng trên toàn cầu, nhưng với khả năng lây lan nhanh và né tránh một phần miễn dịch, việc chủ động phòng ngừa là vô cùng cần thiết. Các chuyên gia y tế và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo áp dụng các biện pháp sau:

6.1. Tiêm nhắc lại vắc-xin phòng COVID-19

• Tiêm mũi tăng cường bằng các vắc-xin cập nhật gần đây (như loại ngừa Omicron XBB) vẫn giúp giảm nguy cơ nhập viện và tử vong, ngay cả với biến thể mới như Stratus.
• Tại Việt Nam, Bộ Y tế khuyến khích các nhóm nguy cơ cao như người trên 60 tuổi, người có bệnh nền, phụ nữ mang thai… tiêm mũi nhắc lại nếu đã trên 6 tháng từ lần tiêm gần nhất.

6.2. Đeo khẩu trang tại nơi công cộng đông người

• Với các biến thể dễ lây như Stratus, khẩu trang vẫn là lớp bảo vệ đầu tiên và hiệu quả nhất ở nơi kín, đông người, hoặc khi đi lại bằng phương tiện công cộng.

6.3. Rửa tay thường xuyên và giữ vệ sinh hô hấp

• Vệ sinh tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn giúp ngăn ngừa không chỉ COVID-19 mà còn các bệnh hô hấp khác.
• Che miệng khi ho, hắt hơi và tránh chạm tay vào mặt là những thói quen cần duy trì.

6.4. Tăng cường thông khí không gian sống và làm việc

• Không gian thoáng khí giúp giảm mật độ virus trong không khí – yếu tố đặc biệt quan trọng trong phòng ngừa biến thể lây qua aerosol như Stratus.

6.5. Theo dõi triệu chứng – đặc biệt là giọng khàn

• Giọng khàn hoặc khô họng bất thường trong vài ngày, đi kèm mệt mỏi hoặc sốt nhẹ, có thể là dấu hiệu sớm của biến thể Stratus.
• Nếu nghi ngờ nhiễm, nên test nhanh COVID-19 và tự cách ly, đồng thời báo cho cơ sở y tế gần nhất.

6.6. Chủ động tăng sức đề kháng qua dinh dưỡng và vận động

Một hệ miễn dịch khỏe mạnh giúp giảm thiểu nguy cơ nhiễm biến thể Stratus và giảm nguy cơ chuyển nặng nếu nhiễm bệnh. Nên bổ sung đầy đủ vitamin D, C, kẽm, ăn đủ chất và ngủ đủ giấc để tăng cường đề kháng cho cơ thể.

Hiện nay phòng khám Drip Hydration Việt Nam có các dịch vụ khám và đánh giá khả năng miễn dịch, đồng thời cung cấp các sản phẩm truyền vitamin tăng khả năng miễn dịch cho cơ thể. Tham khảo thêm Sản phẩm truyền dịch (vitamin) bổ sung vi chất tăng cường đề kháng của Drip Hydration Việt Nam.

Đăng ký lịch thăm khám, tư vấn ngay qua hotline của Drip Hydration trên website hoặc gửi thông tin đặt hẹn theo mẫu

Thông tin tham khảo:

• https://www.gavi.org/vaccineswork/eight-things-you-need-know-about-new-nimbus-and-stratus-covid-variants

• https://www.wired.com/story/feeling-hoarse-you-might-have-the-new-stratus-covid-variant/

• https://www.the-independent.com/news/health/stratus-covid-variant-symptoms-signs-vaccine-uk-b2783498.html

• https://www.iflscience.com/stratus-what-are-the-symptoms-of-the-latest-covid-19-subvariant-to-spread-around-the-world-80003
• https://timesofindia.indiatimes.com/life-style/health-fitness/health-news/xfg-stratus-covid-19-variant-spreading-fast-one-unique-symptom-that-distinguishes-it-from-others/articleshow/122403331.cms