Cách nào sống chung với trầm cảm và rối loạn lưỡng cực?
Cùng với việc điều trị, bạn có thể làm nhiều việc để đối phó với chứng rối loạn lưỡng cực. Những lời khuyên sau đây có thể giúp bạn kiểm soát các triệu chứng, ngăn ngừa tái phát cũng như hỗ trợ bạn trong việc sống chung với trầm cảm và rối loạn lưỡng cực.
1. Vì sao cần học cách sống chung với trầm cảm và rối loạn lưỡng cực?
Rối loạn lưỡng cực và trầm cảm là một bệnh lý tâm thần có xu hướng tăng dần trong xã hội hiện đại, nhiều áp lực. Học cách sống chung với trầm cảm và rối loạn lưỡng cực là một khía cạnh quan trọng trong quá trình chăm sóc và quản lý tình trạng này. Biết cách sống chung với trầm cảm và rối loạn lưỡng cực có thể hỗ trợ chính bản bạn và giúp bạn có được cuộc sống tốt đẹp hơn:
Tăng cường tự quản: Học cách sống chung với rối loạn lưỡng cực và trầm cảm giúp bạn phát triển khả năng tự quản. Bằng cách hiểu và chấp nhận tình trạng của mình, bạn có thể tìm cách điều chỉnh cuộc sống hàng ngày, xác định những yếu tố gây căng thẳng, và áp dụng các kỹ năng tự chăm sóc để duy trì sự cân bằng tinh thần.
Xây dựng kế hoạch cho bản thân: Học cách sống chung với bệnh tâm thần rối loạn lưỡng cực giúp bạn xác định những biện pháp tự chăm sóc và xây dựng kế hoạch cho bản thân. Điều này có thể bao gồm việc duy trì một lịch trình hàng ngày ổn định, thiết lập mục tiêu nhỏ và khám phá các phương pháp thư giãn như yoga, thiền, hoặc hội họa.
Biết cách sống chung với trầm cảm và rối loạn lưỡng cực giúp bạn sống tốt và có ý nghĩa hơn
Hỗ trợ tình cảm và xã hội: Khi bạn có thể sống chung với trầm cảm và rối loạn lưỡng cực sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tình cảm và cách nó ảnh hưởng đến mối quan hệ xã hội. Bạn có thể tìm hiểu cách giao tiếp mở và chia sẻ với người thân, bạn bè, hoặc nhóm hỗ trợ. Qua đó, bạn có thể tìm được sự hỗ trợ cần thiết và xây dựng mạng lưới xã hội để giảm bớt sự cô đơn và tăng cường trạng thái tinh thần tích cực.
Tạo ý nghĩa và mục tiêu: Sống chung với trầm cảm và rối loạn lưỡng cực giúp bạn tìm ra ý nghĩa và mục tiêu trong cuộc sống. Thay vì để bệnh tâm thần rối loạn lưỡng cực kiểm soát cuộc sống của bạn, bằng cách tập trung vào những hoạt động và giá trị cá nhân, bạn có thể tìm thấy niềm vui và ý nghĩa trong cuộc sống, thúc đẩy quá trình phục hồi và tạo ra sự thăng tiến tích cực.
Tăng cường khả năng chống chịu: Sống chung với trầm cảm và rối loạn lưỡng cực là quá trình học cách chịu đựng và vượt qua khó khăn. Bạn sẽ phát triển khả năng xử lý stress và tìm cách thích nghi với những biến đổi trong tâm trạng và cảm xúc. Điều này có thể giúp bạn xây dựng sự kiên nhẫn, sự linh hoạt và khả năng thích ứng trong cuộc sống.
Như vậy, học cách sống chung với rối loạn lưỡng cực và trầm cảm không chỉ giúp bạn quản lý tốt hơn tình trạng của mình, mà còn mang lại sự tự tin và khả năng xây dựng một cuộc sống tích cực và ý nghĩa.
2. Hướng dẫn cách sống chung với trầm cảm và rối loạn lưỡng cực
Cho dù bạn cảm thấy suy sụp hay mất kiểm soát đến mức nào, điều quan trọng cần nhớ là bạn không bất lực khi mắc chứng rối loạn lưỡng cực. Ngoài phương pháp điều trị mà bạn nhận được từ bác sĩ hoặc nhà trị liệu, còn có rất nhiều điều bạn có thể làm cho bản thân để giảm các triệu chứng và đi đúng hướng.
Sống chung với trầm cảm và rối loạn lưỡng cực đòi hỏi những điều chỉnh nhất định. Giống như bệnh nhân tiểu đường dùng insulin hoặc người cai nghiện rượu tránh uống rượu, nếu bạn mắc chứng rối loạn lưỡng cực, điều quan trọng là bạn phải đưa ra những lựa chọn lành mạnh cho bản thân. Việc đưa ra những lựa chọn lành mạnh này sẽ giúp bạn kiểm soát được các triệu chứng của mình, giảm thiểu các giai đoạn tâm trạng và kiểm soát cuộc sống của mình.
Quản lý rối loạn lưỡng cực bắt đầu bằng cách điều trị thích hợp, bao gồm cả thuốc và liệu pháp. Nhưng còn rất nhiều điều bạn có thể làm để tự giúp mình hàng ngày. Những lời khuyên này có thể giúp bạn tác động đến diễn biến của bệnh, giúp bạn kiểm soát tốt hơn các triệu chứng của mình, sống lâu hơn và nhanh chóng phục hồi sau bất kỳ giai đoạn tâm trạng hoặc tái phát nào.
Quản lý rối loạn lưỡng cực bao gồm cả thuốc và liệu pháp cũng như cách sống chung với bệnh hàng ngày
2.1. Tham gia vào quá trình điều trị của bạn
Hãy là người tham gia đầy đủ và tích cực vào quá trình điều trị của chính bạn. Tìm hiểu mọi thứ bạn có thể về bệnh tâm thần rối loạn lưỡng cực. Trở thành chuyên gia về bệnh tật. Nghiên cứu các triệu chứng để bạn có thể nhận ra chúng ở bản thân và nghiên cứu tất cả các lựa chọn điều trị hiện có của bạn. Càng có nhiều thông tin, bạn càng chuẩn bị tốt hơn để đối phó với các triệu chứng và đưa ra những lựa chọn tốt cho bản thân.
Sử dụng những gì bạn đã học về rối loạn lưỡng cực, hãy cộng tác với bác sĩ hoặc nhà trị liệu trong quá trình lập kế hoạch điều trị. Đừng ngại nói lên ý kiến hoặc câu hỏi của bạn. Mối quan hệ có lợi nhất giữa bệnh nhân và bác sĩ là mối quan hệ hợp tác. Bạn có thể thấy hữu ích khi lập một kế hoạch điều trị nêu rõ các mục tiêu mà bạn và nhà cung cấp đã đồng ý.
Cải thiện việc điều trị của bạn bằng cách:
Hãy kiên nhẫn. Đừng mong đợi một sự chữa lành ngay lập tức và toàn diện. Hãy kiên nhẫn với quá trình điều trị. Có thể mất thời gian để tìm được chương trình phù hợp với bạn.
Giao tiếp với bác sĩ của bạn. Chương trình điều trị của bạn sẽ thay đổi theo thời gian, vì vậy hãy giữ liên lạc chặt chẽ với bác sĩ hoặc nhà trị liệu của bạn. Nói chuyện với họ bất kỳ khi nào nếu tình trạng hoặc nhu cầu của bạn thay đổi và thành thật về các triệu chứng cũng như bất kỳ tác dụng phụ nào của thuốc.
Dùng thuốc theo hướng dẫn. Nếu bạn đang dùng thuốc, hãy làm theo tất cả các hướng dẫn và uống thuốc một cách trung thực. Đừng bỏ qua hoặc thay đổi liều mà không nói chuyện với bác sĩ trước.
Nhận trị liệu. Mặc dù thuốc có thể kiểm soát một số triệu chứng của rối loạn lưỡng cực nhưng liệu pháp trị liệu sẽ dạy cho bạn những kỹ năng bạn có thể sử dụng trong mọi lĩnh vực của cuộc sống. Trị liệu có thể giúp bạn học cách đối phó với chứng rối loạn, đối phó với các vấn đề, điều chỉnh tâm trạng, thay đổi cách suy nghĩ và cải thiện các mối quan hệ của bạn.
2.2. Theo dõi các triệu chứng và tâm trạng của bạn
Để sống tốt với rối loạn lưỡng cực và trầm cảm, điều quan trọng là phải hòa hợp chặt chẽ với cảm giác của bạn. Vào thời điểm các triệu chứng hưng cảm hoặc trầm cảm rõ ràng xuất hiện, thường đã quá muộn để ngăn chặn sự thay đổi tâm trạng, vì vậy hãy theo dõi chặt chẽ những thay đổi tinh tế trong tâm trạng, chế độ ngủ, mức năng lượng và suy nghĩ của bạn. Nếu bạn phát hiện ra vấn đề sớm và hành động nhanh chóng, bạn có thể ngăn chặn một sự thay đổi nhỏ về tâm trạng biến thành một giai đoạn hưng cảm hoặc trầm cảm toàn diện.
2.3. Biết các yếu tố kích hoạt và dấu hiệu cảnh báo sớm của bạn
Điều quan trọng là nhận ra các dấu hiệu cảnh báo về một giai đoạn hưng cảm hoặc trầm cảm sắp xảy ra. Lập danh sách các triệu chứng ban đầu xảy ra trước các giai đoạn tâm trạng trước đó của bạn. Ngoài ra, hãy cố gắng xác định các yếu tố kích hoạt hoặc ảnh hưởng bên ngoài đã dẫn đến chứng hưng cảm hoặc trầm cảm trong quá khứ. Các tác nhân kích hoạt phổ biến bao gồm:
Áp lực
Khó khăn tài chính
Tranh cãi với những người thân yêu của bạn
Vấn đề ở trường hoặc nơi làm việc
Thay đổi theo mùa
Thiếu ngủ
2.4. Hành động dựa trên các biển cảnh báo
Nếu bạn phát hiện bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nào về chứng hưng cảm hoặc trầm cảm, điều quan trọng là phải hành động nhanh chóng. Trong những lúc như vậy, sẽ rất hữu ích nếu có một hộp công cụ chăm sóc sức khỏe để sử dụng. Hộp công cụ chăm sóc sức khỏe bao gồm các kỹ năng đối phó và các hoạt động bạn có thể làm để duy trì tâm trạng ổn định hoặc để trở nên tốt hơn khi bạn cảm thấy “tệ”.
2.5. Phát triển các công cụ chăm sóc sức khỏe
Các kỹ thuật đối phó hiệu quả nhất sẽ dành riêng cho từng tình huống, triệu chứng và đặc tính cá nhân của bạn. Phải mất thời gian để thử nghiệm và tìm ra một chiến lược phù hợp với bạn. Nhiều người mắc chứng rối loạn lưỡng cực nhận thấy những công cụ sau đây hữu ích trong việc giảm triệu chứng và duy trì sức khỏe:
Nói chuyện với một người hỗ trợ.
Ngủ đủ 8 tiếng.
Cắt giảm các hoạt động của bạn.
Tham gia một nhóm hỗ trợ.
Gọi cho bác sĩ hoặc nhà trị liệu của bạn.
Làm điều gì đó vui vẻ hoặc sáng tạo hoặc viết nhật ký.
Hãy dành thời gian cho bản thân để thư giãn và nghỉ ngơi.
Tăng cường tiếp xúc với ánh sáng.
Tập thể dục.
2.6. Tạo một kế hoạch hành động khẩn cấp
Bất chấp những nỗ lực hết mình của bạn, sống chung với trầm cảm và rối loạn lưỡng cực có thể đôi khi bạn lại rơi vào tình trạng hưng cảm toàn phát hoặc trầm cảm nặng. Trong những tình huống khủng hoảng mà sự an toàn của bạn bị đe dọa, người thân hoặc bác sĩ của bạn có thể phải chịu trách nhiệm chăm sóc cho bạn. Những lúc như vậy có thể khiến bạn cảm thấy bất lực và mất kiểm soát, nhưng việc chuẩn bị sẵn kế hoạch xử lý khủng hoảng cho phép bạn duy trì một mức độ trách nhiệm nào đó đối với việc điều trị của chính mình.
Một kế hoạch hành động thường bao gồm:
Danh sách liên lạc khẩn cấp của bác sĩ, nhà trị liệu và các thành viên thân thiết trong gia đình của bạn.
Danh sách tất cả các loại thuốc bạn đang dùng, bao gồm cả thông tin về liều lượng.
Các triệu chứng cho thấy bạn cần người khác chịu trách nhiệm chăm sóc cho mình và thông tin về bất kỳ vấn đề sức khỏe nào khác mà bạn gặp phải.
Các ưu tiên điều trị như bạn muốn ai chăm sóc cho bạn, phương pháp điều trị và thuốc nào có tác dụng và không hiệu quả, và ai được ủy quyền đưa ra quyết định thay mặt bạn.
3. Lưu ý cần biết khi sống chung với rối loạn lưỡng cực và trầm cảm
Các giai đoạn hưng cảm và trầm cảm của rối loạn lưỡng cực không nhất thiết phải theo một khuôn mẫu. Bạn có thể trải qua một vài cơn trầm cảm trước khi bước vào giai đoạn hưng cảm.
Nhưng theo thời gian, bạn sẽ nhận thấy những điều gây ra những thay đổi trong tâm trạng của mình và cảnh báo các dấu hiệu trầm cảm có thể xuất hiện. Khi phát hiện sớm những triệu chứng đó, bạn thường có thể tránh được tình trạng trầm cảm nặng.
Giữ một biểu đồ tâm trạng để theo dõi cảm giác của bạn, phương pháp điều trị, giấc ngủ và các hoạt động khác. Hãy ghi lại những lúc bạn cảm thấy căng thẳng, có thể là khi bạn ở cùng một số người nào đó hoặc ở một địa điểm cụ thể. Dấu hiệu đầu tiên của trầm cảm có thể là bạn cảm thấy mệt mỏi và không thể ngủ được. Trầm cảm trong thời gian ngắn có thể là dấu hiệu cho thấy một giai đoạn nghiêm trọng đang đến.
Những người xung quanh bạn cũng có thể giúp bạn nhận ra các dấu hiệu của mình. Hãy nhờ gia đình và chuyên gia sức khỏe tâm thần theo dõi những thay đổi trong hành vi của bạn để báo hiệu một vấn đề sắp xảy ra. Họ có thể nhận thấy những điều mà bạn không nhận thấy.
Ngay cả khi bạn cảm thấy ổn, hãy đảm bảo duy trì quá trình điều trị – nó có thể ngăn ngừa trầm cảm tái phát. Áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục và thử những cách mới để giảm bớt căng thẳng và kiểm soát tâm trạng của bạn. Tham gia nhóm hỗ trợ, theo đuổi sở thích hoặc thực hành các phương pháp thư giãn như thiền, yoga hoặc mát-xa là những hoạt động lành mạnh giúp mang lại cho bạn nhiều lợi ích.
Như vậy, sống chung với trầm cảm và rối loạn lưỡng cực có thể là một thách thức, nhưng có cách để đối phó và giúp bạn đạt được cuộc sống tốt hơn. Bằng cách hiểu và chấp nhận bản thân, tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia và xây dựng một lối sống lành mạnh, những người bệnh vẫn có thể tạo ra một môi trường ổn định và tìm thấy sự hạnh phúc.
Tài liệu tham khảo: Psychologytoday.com, psychcentral.com, healthline.com, webmd.com, helpguide.org
