Bệnh viêm rễ thần kinh là tình trạng tổn thương dây thần kinh ngoại biên diện rộng có tính chất lan tỏa đối xứng. Đặc trưng của bệnh bị viêm đa rễ thần kinh là cảm giác đau nhức khá nghiêm trọng ảnh hưởng tới mọi hoạt động cũng như sinh hoạt bình thường của người bệnh.
1. Bệnh viêm rễ thần kinh là bệnh gì?
Bệnh viêm rễ thần kinh hay còn được gọi với tên khác là viêm đa rễ dây thần kinh ngoại biên. Đặc trưng của bệnh lý này là hiện tượng viêm và tổn thương mất bao myelin. Dây thần kinh ngoại biên có bao myelin có vận tốc dẫn truyền thông tin nhanh hơn so với dây thần kinh ngoại biên không có bao myelin. Do đó, khi bao myelin bị tổn thương, tín hiệu được dẫn truyền chậm hơn làm xuất hiện các triệu chứng lâm sàng của viêm rễ thần kinh.
Bệnh viêm rễ thần kinh được chia làm 2 loại theo diễn tiến của bệnh, bao gồm:
- Viêm đa rễ dây thần kinh cấp tính hay còn gọi với tên khác là hội chứng Guillain Barre: Hội chứng này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi và là tình trạng bệnh thần kinh cấp cứu có thể gây tử vong do suy hô hấp và ngừng tim do các dây thần kinh chi phối tương ứng bị tổn thương. Tình trạng nhiễm khuẩn tấn công rễ và dây thần kinh làm kích thích cơ thể tăng sản xuất kháng thể để bảo vệ. Tuy nhiên chính các kháng thể này lại tấn công bao myelin của sợi trục thần kinh. Do đó, viêm đa rễ dây thần kinh cấp tính được xem như một bệnh lý tự miễn và không có tính di truyền. Thời gian khởi phát bệnh sau khi bị nhiễm trùng trong thời gian chỉ vài tuần. Nếu qua được giai đoạn nguy hiểm, bệnh thường có khả năng khỏi trong vòng vài tháng đến 1 năm và rất ít khi tái phát. Chỉ có khoảng 10% các trường hợp bị viêm đa rễ dây thần kinh cấp tính mắc phải di chứng thần kinh suốt đời.
- Viêm đa rễ dây thần kinh mãn tính: Thể bệnh này ít gặp và thời gianlà một bệnh lý nguy hiểm với nhiều biến chứn mắc bệnh kéo dài trong nhiều tháng. Bệnh viêm đa rễ dây thần kinh g nghiêm trọng đến sức khỏe. Việc điều trị viêm đa rễ dây thần kinh đòi hỏi nhiều thời gian và phối hợp nhiều phương pháp điều trị khác nhau.
2. Bệnh viêm rễ thần kinh có nguy hiểm không?
Bệnh lý viêm rễ thần kinh khá phổ biến. Tình trạng bệnh này có thể gây ảnh hưởng đến khoảng 85 trong số 100.000 người. Bệnh lý rễ thần kinh rất hiếm gặp. Mặc dù đau cổ và đau lưng, đặc biệt là đau lưng dưới là những vấn đề phổ biến, nhưng chúng hiếm khi do bệnh lý viêm rễ thần kinh gây ra.
Trong hơn một nửa các trường hợp bị viêm đa rễ thần kinh cổ thì rễ thần kinh C7 bị ảnh hưởng. Khoảng một phần tư những trường hợp còn lại ảnh hưởng đến rễ thần kinh C6. Bất kỳ ai cũng có thể mắc bệnh lý viêm rễ thần kinh cổ, nhưng bệnh này phổ biến hơn ở người trên 50 tuổi.
Bệnh viêm rễ thần kinh cổ nguyên nhân do thoát vị đĩa đệm thường gặp ở những người dưới 50 tuổi. Những người ở độ tuổi 70 trở lên có xu hướng mắc bệnh lý rễ thần kinh cổ do hẹp lỗ liên hợp do viêm khớp. Lỗ liên hợp là lỗ rỗng xương giữa các đốt sống mà rễ thần kinh cột sống đi qua.
3. Dấu hiệu nhận biết và phải làm gì khi có các dấu hiệu này?
Các triệu chứng lâm sàng của viêm đa rễ dây thần kinh được chia theo diễn biến từng giai đoạn, theo đó bệnh chủ yếu được chia làm 2 giai đoạn với các biểu hiện như sau:
Giai đoạn 1: Giai đoạn khởi phát bệnh
Một số dấu hiệu của bị viêm đa rễ thần kinh đặc trưng với tình trạng yếu nhiều cơ có thể diễn biến đến liệt, kèm theo với nhiều rối loạn khác nhau, bao gồm:
- Rối loạn vận động: Tình trạng này gây yếu nhiều cơ trên cơ thể, dẫn đến liệt. Triệu chứng bệnh thường có xu hướng đối xứng ở hai bên cơ thể và ảnh hưởng nhiều đến các cơ ở vùng gốc chi. Cơ lực giảm, kèm theo giảm trương lực cơ cùng với rối loạn phản xạ gân xương của các vùng trên cơ thể.
- Rối loạn cảm giác: Diễn biến bệnh bệnh nhanh với rối loạn các cảm giác nông như cảm giác tê bì, dị cảm ở bàn chân, sau đó lan lên cẳng chân, đùi và tay. Những rối loạn cảm giác sâu cũng có thể gặp khi bị viêm đa rễ thần kinh.
- Rối loạn thần kinh thực vật: Đặc trưng bởi tình trạng tiết nhiều mồ hôi hơn, mạch nhanh, huyết áp tăng và da tái.
- Rối loạn đại tiểu tiện.
Giai đoạn hai: Giai đoạn phát triển liệt
Những dây thần kinh bị viêm tổn thương có thể mất dần cảm giác và dẫn đến liệt ở nhiều vị trí như:
- Liệt các chi: Từ khi khởi phát bệnh sau thời gian vài ngày thì bệnh có thể xuất hiện tình trang liệt chi khá rõ ràng và đối xứng ở cả hai bên và các hoạt động cầm hay nắm cũng bị ảnh hưởng.
- Liệt phần mềm và giảm khả năng phản xạ gân cơ: Người mắc bệnh có thể xuất hiện cảm giác bị đau nhức cơ dọc theo sống lưng.
- Liệt ở phần thân: Nặng có thể xuất hiện tình trạng liệt cơ bụng hay các cơ hô hấp và gây ra suy hô hấp cấp tính. Suy hô hấp là biến chứng bệnh vô cùng nguy hiểm đòi hỏi cấp cứu ngay nếu không có thể gây đe dọa đến tính mạng.
- Liệt dây thần kinh sọ não: Tình trạng này gây rối loạn cảm giác, bị tê bì châm chích chân như kiến bò ở các chi, gây rối loạn nhịp tim, huyết áp tăng, đại tiểu tiện không tự chủ….nguy cơ đe dọa tính mạng ở giai đoạn cuối của tình trạng bị viêm đa rễ thần kinh rất cao.
Diễn biến bệnh viêm đa rễ thần kinh nghiêm trọng hơn khi người bệnh tiếp xúc với nhiệt độ cao, khi hoạt động nhiều hoặc khi cơ thể mệt mỏi. Người bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng của tình trạng viêm đường tiêu hóa hoặc viêm long đường hô hấp trên trước khi xuất hiện các triệu chứng lâm sàng bị viêm đa rễ thần kinh sau khoảng vài tuần.
4. Phải làm gì khi có các dấu hiệu như kể trên?
Khi xuất hiện các dấu hiệu viêm đa rễ thần kinh như đã kể trên thì bạn nên đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt. Để hạn chế những biến chứng nguy hiểm của bệnh cần điều trị bệnh sớm từ giai đoạn đầu, không nên để bệnh kéo dài tới giai đoạn liệt rồi mới đi khám sẽ rất khó chữa.
Phương pháp điều trị phụ thuộc vào loại bệnh lý rễ thần kinh mắc phải- vị trí dây thần kinh bị chèn ép dọc theo cột sống và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Người mắc bệnh cần được nhập viện điều trị khi được chẩn đoán mắc bệnh viêm đa rễ thần kinh, đặc biệt là thể cấp tính hay hội chứng Guillain-Barre. Nguyên tắc điều trị bệnh viêm đa rễ thần kinh có thể bao gồm:
- Điều trị nguyên nhân gây bệnh nếu được tìm ra: điều trị các tác nhân nhiễm trùng và ngưng sử dụng các thuốc độc thần kinh.
- Cung cấp đầy đủ năng lượng cho người bệnh: Năng lượng trung bình cung cấp cho cơ thể người bệnh khoảng 2600kcal mỗi ngày.
- Bù đủ các chất điện giải thông qua truyền dịch qua đường tĩnh mạch.
- Dự phòng các biến chứng của bệnh do nằm bất động lâu như viêm loét, huyết khối tĩnh mạch sâu hay loét dạ dày tá tràng do stress.
- Dùng thuốc ức chế miễn dịch: Thuốc methylprednisolon được ưu tiên chỉ định điều trị
- Tiêm globulin huyết thanh, hoặc lọc huyết tương: Phương pháp này được chỉ định trong các trường hợp nghi ngờ bệnh lý miễn dịch.
- Phối hợp với phục hồi chức năng: Các phương pháp phục hồi chức năng bao gồm vật lý trị liệu, tập vận động để dự phòng các biến chứng teo cơ cứng khớp.
- Điều chỉnh các rối loạn thần kinh thực vật như tăng huyết áp kịch phát, tụt huyết áp đột ngột và một vài trường hợp nghiêm trọng thì cần phải sử dụng các loại thuốc vận mạch.
Tóm lại, bài viết đã phân tích cụ thể những triệu chứng bệnh viêm đa rễ dây thần kinh điển hình và những cách để giảm các triệu chứng của bệnh. Khi xuất hiện các triệu chứng bệnh viêm đa rễ dây thần kinh, bạn hãy đến những cơ sở y tế khám để có hướng điều trị kịp thời.
Bên cạnh đó, một liệu pháp có tác dụng dự phòng các triệu chứng bệnh viêm đa rễ dây thần kinh là các giải pháp bổ sung như Red iv laser. Liệu pháp bổ sung này có công dụng trẻ hóa tế bào thần kinh, hỗ trợ các tế bào thần kinh hoạt động hiệu quả hơn và hỗ trợ cải thiện tình trạng thiếu máu não. Red IV laser phù hợp với những người đang trong độ tuổi trung niên từ 36 đến 55 tuổi. Công nghệ red iv laser là công nghệ tiên tiến được thực hiện bằng cách sử dụng tia laser theo đường tĩnh mạch để đi đến từng tế bào trong cơ thể. Qua đó, công nghệ này có tác dụng đảm bảo cho tế bào thần kinh hoạt động tốt hơn, máu lưu thông trong lòng mạch ổn định hơn và cung cấp nhiều oxy đến các mô tế bào. Ánh sáng đỏ cũng giúp giảm viêm, giảm căng thẳng tương tự như việc giảm áp lực và bảo vệ tế bào khỏi nguy cơ bị tổn thương. Điều này có vai trò quan trọng để những tế bào trong cơ thể duy trì trạng thái khỏe mạnh và dự phòng nguy cơ gặp phải nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác viêm đa rễ thần kinh.
Nguồn tham khảo: my.clevelandclinic.org
Bài viết của: Ngô Thị Thảo Hiền