Vitamin C giảm stress như thế nào?

Ít ai biết rằng vitamin C – một vi chất quen thuộc với hệ miễn dịch – lại đóng vai trò quan trọng trong việc làm dịu hệ thần kinh và hỗ trợ cơ thể chống lại căng thẳng tâm lý. Vậy vitamin C giảm stress như thế nào? Bài viết này sẽ phân tích một cách toàn diện, khoa học và sâu sắc về mối liên hệ giữa vitamin C và stress, dựa trên các nghiên cứu y khoa uy tín.

1. Stress là gì và cơ thể phản ứng ra sao?

Stress (căng thẳng) là phản ứng sinh lý – tâm lý tự nhiên khi cơ thể đối mặt với áp lực, đe dọa hoặc thay đổi lớn. Về mặt sinh học, stress kích hoạt trục HPA (Hypothalamus – Pituitary – Adrenal axis), làm tuyến thượng thận tiết ra cortisol – hormone chính của stress.

Cortisol giúp tăng nhịp tim, huyết áp và huy động năng lượng tạm thời, nhưng nếu kéo dài, nó có thể gây:

• Tổn thương tế bào thần kinh.
• Suy giảm hệ miễn dịch.
• Rối loạn giấc ngủ và chức năng tiêu hóa.
• Tăng nguy cơ trầm cảm, lo âu, mệt mỏi mạn tính.

2. Vitamin C giảm stress như thế nào? Cơ chế sinh học

2.1. Vitamin C giảm mức cortisol – hormone gây stress

Một trong những cơ chế rõ ràng nhất giúp vitamin C giảm stress là khả năng làm giảm mức cortisol trong máu. Nghiên cứu từ Đại học Alabama (2002) cho thấy những con chuột được bổ sung vitamin C với liều cao có mức cortisol thấp hơn 20% so với nhóm đối chứng khi đối mặt với áp lực vật lý. (Brody, 2002, University of Alabama in Huntsville).

Một nghiên cứu tương tự ở người do Jacobs et al. (2003) đăng trên Psychopharmacology cũng xác nhận: người bổ sung 1,000 mg vitamin C/ngày trong 2 tuần có mức cortisol giảm đáng kể và giảm cảm giác lo âu trong các tình huống căng thẳng xã hội.

2.2. Vitamin C chống oxy hóa, bảo vệ tế bào thần kinh khỏi stress oxy hóa

Stress làm tăng sản sinh gốc tự do (ROS) – chất phá hủy tế bào và mô. Não là cơ quan nhạy cảm nhất với stress oxy hóa do chứa nhiều chất béo và tiêu thụ lượng oxy lớn. Vitamin C là chất chống oxy hóa mạnh – có thể trung hòa ROS, ngăn ngừa tổn thương ở vùng hippocampus (liên quan đến trí nhớ và cảm xúc).

Theo nghiên cứu của Padayatty et al. (2003), vitamin C tập trung rất cao trong tuyến thượng thận và não bộ, đặc biệt tại vùng điều hòa cảm xúc. Điều này cho thấy vitamin C đóng vai trò then chốt trong bảo vệ thần kinh khỏi tác hại của stress.

2.3. Vitamin C hỗ trợ sản xuất dopamine và serotonin – Hormone của sự thư giãn

Vitamin C là đồng yếu tố cho enzyme dopamine beta-hydroxylase, cần thiết để chuyển hóa dopamine thành norepinephrine, một chất dẫn truyền thần kinh quan trọng trong việc điều hòa cảm xúc. Ngoài ra, vitamin C còn hỗ trợ tái tạo serotonin, giúp cải thiện tâm trạng và giảm cảm giác căng thẳng.

Một phân tích tổng hợp đăng trên Nutrients Journal (2015) chỉ ra rằng thiếu vitamin C có liên quan đến tăng tỷ lệ lo âu và trầm cảm nhẹ, trong khi bổ sung vitamin C giúp cải thiện trạng thái tâm lý rõ rệt.

3. Liều lượng vitamin C cần thiết để giảm căng thẳng

Liều khuyến cáo hàng ngày (RDA) của vitamin C là:

• Nam giới trưởng thành: 90 mg/ngày
• Nữ giới trưởng thành: 75 mg/ngày
• Người hút thuốc hoặc đang bị stress cao: nên tăng thêm 35-100 mg/ngày

Tuy nhiên, để có hiệu quả trong việc giảm stress, nhiều nghiên cứu dùng liều cao hơn: Liều từ 500 – 1,000 mg/ngày có thể mang lại hiệu quả rõ rệt trong việc giảm cortisol, cải thiện tâm trạng và tăng sức bền tâm lý. (Hemilä H., 2013, Cochrane Database).

Lưu ý: Vitamin C tan trong nước, nên thừa sẽ được bài tiết qua nước tiểu. Tuy nhiên, liều >2,000 mg/ngày có thể gây tiêu chảy hoặc sỏi thận ở người nhạy cảm.

4. Ai cần bổ sung vitamin C để giảm căng thẳng?

• Người làm việc áp lực cao (nhân viên văn phòng, giáo viên, quản lý…)
• Người bị stress mạn tính hoặc trầm cảm nhẹ
• Người thiếu ngủ, hay mệt mỏi, suy giảm miễn dịch
• Sinh viên mùa thi, người đang hồi phục sau bệnh
• Người hút thuốc, dùng nhiều rượu hoặc caffeine

5. Có nên truyền vitamin C để giảm stress?

Trong một số trường hợp stress nặng hoặc hệ miễn dịch suy yếu, truyền vitamin C tĩnh mạch được sử dụng để nhanh chóng đạt nồng độ sinh học cao trong máu. Phương pháp này đang được ứng dụng trong một số liệu pháp hỗ trợ tại Hoa Kỳ và châu Âu, nhưng cần được giám sát y tế kỹ lưỡng.

Để được hướng dẫn bổ sung vitamin C (và các vitamin cần thiết khác qua đường tĩnh mạch) nhằm cải thiện hiệu quả tình trạng căng thẳng, hãy đặt hẹn với chuyên gia của Drip Hydration qua hotline 0901885088 hoặc đăng ký tư vấn miễn phí tại đây:

Ngoài ra, Drip Hydration Việt Nam thiết kế sản phẩm thẻ truyền Vitamin Drip Membership giúp khách hàng thuận lợi và tối ưu khi sử dụng dịch vụ. Tham khảo thông tin về thẻ truyền Vitamin Drip Membership TẠI ĐÂY.

Tài liệu tham khảo:

• Brody, J.E. (2002). Vitamin C curbs stress: Study with lab rats. University of Alabama in Huntsville.

• Padayatty, S.J., et al. (2003). Vitamin C as an antioxidant: Evaluation of its role in disease prevention. Am J Clin Nutr, 77(5), 1083–1107.

• Jacobs, N., et al. (2003). Influence of vitamin C on stress-induced cortisol response. Psychopharmacology, 165(1), 65–71.

• Hemilä, H. (2013). Vitamin C and psychological stress. Cochrane Database of Systematic Reviews.

• Gao, S., et al. (2015). The role of vitamin C in stress, anxiety and depression: A systematic review. Nutrients, 7(6), 4472–4503.

Đọc thêm:

• Truyền vitamin C giúp ngủ ngon như thế nào?