Đột quỵ khiến não không được cung cấp máu, các tế bào thần kinh trong não sẽ bị tổn thương hoặc chết, gây ra những thay đổi về thể chất và tinh thần điển hình của đột quỵ. Hiện nay, nhiều nghiên cứu đã được thực hiện để xác định khả năng hồi phục sau đột quỵ não cũng như tốc độ phục hồi sau đột quỵ não.
1. Não có thể tự lành sau đột quỵ không? Vì sao?
Đột quỵ xảy ra khi các mạch máu nuôi não bị tắc nghẽn hoặc xuất huyết khiến não không được cung cấp máu và thiếu oxy mà các tế bào não cần để tồn tại. Các tế bào thần kinh trong não bị tổn thương hoặc chết, dẫn đến nhiều thay đổi về thể chất và tinh thần.
Câu hỏi đặt ra là não có thể tự lành sau đột quỵ không? Câu trả lời ngắn gọn là có. Não có khả năng hồi phục sau đột quỵ não hoặc chấn thương não, mặc dù mức độ phục hồi sẽ khác nhau. Lý do não có thể phục hồi sau đột quỵ não là nhờ khả năng tự phục hồi của não, đôi khi được gọi là tính dẻo của não. Tính dẻo của não được định nghĩa là khả năng phát triển và sắp xếp lại các mạng lưới thần kinh lưu trữ và truy xuất thông tin của não.
Khi đột quỵ xảy ra, não sẽ mất oxy và não không có oxy, ngay cả trong vài phút, có thể gây tổn thương cho các tế bào não và đường dẫn thần kinh. Những đường dẫn này rất quan trọng để não gửi thông điệp đến các bộ phận còn lại của cơ thể về cách hoạt động.
Tuy nhiên, thông qua sự phát triển cũng như sắp xếp lại các đường dẫn thần kinh này, não có thể có khả năng hồi phục sau đột quỵ não và lấy lại các khả năng đã mất của não. Quá trình phục hồi sau đột quỵ não bắt đầu là do mô não giảm sưng, loại bỏ độc tố khỏi não và cải thiện lưu thông máu trong não. Các tế bào bị tổn thương ít sẽ bắt đầu lành lại và hoạt động bình thường hơn. Các liệu pháp phục hồi chức năng kích thích sự nảy mầm của các tế bào thần kinh hiện có, khiến chúng kết nối với các tế bào thần kinh khác.
Các nghiên cứu gần đây cho thấy rằng não thực sự có thể tạo ra các tế bào thần kinh mới thông qua một quá trình gọi là sinh thần kinh. Nghiên cứu tế bào gốc hiện đang được tiến hành để xem liệu sự phát triển của tế bào thần kinh mới này có thể được tối đa hóa và hướng đến các vùng não bị tổn thương nhiều nhất hay không.
2. Cách nào tăng khả năng hồi phục cho não sau đột quỵ?
Để đẩy nhanh quá trình phục hồi sau đột quỵ não và hướng tới việc chữa lành não chúng ta cần áp dụng một số cách dưới đây:
- Rèn luyện não thường xuyên thông qua các hành động lặp đi lặp lại: Bằng cách lặp đi lặp lại một số hoạt động cụ thể, não bắt đầu kích hoạt khả năng dẻo dai và từ đó phát triển hệ thống đường dẫn thần kinh mới. Những hành động này được gọi là luyện tập tập trung, một phần không thể thiếu của liệu pháp phục hồi sau đột quỵ não.
- Luyện tập khả năng tập trung: Việc luyện tập khả năng tập trung có thể được thực hiện thông qua tham gia một số hoạt động như đi xe đạp, chơi cờ vua, chơi các môn thể thao hoặc học một ngôn ngữ mới. Tuy nhiên, bạn cần tiếp tục luyện tập cùng một hành động hàng ngày hoặc thậm chí nhiều lần trong ngày cho đến khi não bắt đầu phục hồi chức năng đó. Bác sĩ hoặc chuyên gia trị liệu sẽ đề xuất một số bài tập nhất định để hỗ trợ khả năng phục hồi sau đột quỵ não.
- Áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh: Một bổ sung tuyệt vời khác cho kế hoạch phục hồi sau đột quỵ não là áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh. Việc tăng cường bổ sung vitamin phù hợp từ cả thực phẩm và chất bổ sung có tác dụng thúc đẩy quá trình phục hồi thần kinh và thể chất. Một số loại vitamin có tác dụng tăng cường phục hồi, phục hồi não và giảm nguy cơ, như sau:
- Vitamin C: Giúp phục hồi các mạch máu bị tổn thương, giảm tích tụ trong động mạch và phục hồi trí nhớ.
- Vitamin E: Có thể giúp phục hồi tình trạng mất trí nhớ.
- Axit béo và omega-3: Giảm mức cholesterol trong máu, giảm nguy cơ hình thành cục máu đông, dự phòng huyết áp cao.
- Vitamin B6 và vitamin B12: Giảm nồng độ axit amin homocysteine. Việc có quá nhiều homocysteine có liên quan đến tăng nguy cơ đột quỵ não.
3. Một số điểm cần lưu ý trong phục hồi sau đột quỵ não
Khả năng hồi phục sau đột quỵ não ở mỗi người là khác nhau. Quá trình phục hồi sau đột quỵ là duy nhất đối với mỗi cá nhân, vì vậy trong khi một số người sống sót lấy lại được toàn bộ hoặc hầu hết khả năng vận động thì một số khác có thể không.
Cơ hội phục hồi sau đột quỵ phụ thuộc rất nhiều vào kích thước và vị trí của đột quỵ, thời gian cá nhân và cường độ cũng như tính nhất quán của quá trình phục hồi chức năng. Nếu người bệnh tỉnh táo ngay sau cơn đột quỵ hoặc ngay sau đó, quá trình phục hồi chức năng có thể bắt đầu trong vòng vài ngày.
Một vài điểm cần lưu ý trong phục hồi sau đột quỵ não như sau:
- Giai đoạn chăm sóc cấp tính: Khi phát hiện các dấu hiệu cảnh báo của một cơn đột quỵ như mặt sụp xuống, cánh tay yếu ở một bên cơ thể, nói lắp bắp, đột nhiên tê liệt và lú lẫn, đau đầu dữ dội kèm theo khó khăn khi đi lại hoặc mất thăng bằng và khó nhìn. Lúc này người bệnh phải đến bệnh viện trong vòng 3 giờ hoặc sớm hơn để giảm lượng tổn thương não hoặc chấn thương thêm.
- Giai đoạn phục hồi chức năng nội trú: Khi một người được xuất viện sau cơn đột quỵ, tốt nhất nên áp dụng các biện pháp phục hồi sau đột quỵ não tại trung tâm phục hồi chức năng nội trú hoặc cơ sở điều dưỡng. Tại đây, bác sĩ sẽ đặt ra các mục tiêu phục hồi chức năng để xác định mức độ phục hồi của một người sau đột quỵ và có những biện pháp phục hồi sau đột quỵ não.
- Giai đoạn chăm sóc tại nhà: Quá trình phục hồi sau đột quỵ não vẫn cần tiếp tục cho đến khi về nhà. Một số vấn đề khi phục hồi sau đột quỵ não tại nhà như: Vệ sinh cá nhân, đảm bảo uống thuốc đúng giờ, khuyến khích các bài tập phục hồi chức năng và não. Đưa người thân đến các dịch vụ ngoại trú và các hoạt động phục hồi chức năng khác. Bên cạnh đó cần kiên trì tập luyện và phục hồi chức năng; đôi khi, những người sống sót sau đột quỵ và người chăm sóc họ có thể trở nên tự mãn, điều này sẽ chỉ cản trở quá trình phục hồi liên tục và gây ra tình trạng trì trệ.
Trên đây là những thông tin đã trả lời cho câu hỏi, não có thể tự lành sau đột quỵ không và những yếu tố để tăng khả năng phục hồi sau đột quỵ não. Khả năng hồi phục sau đột quỵ não ở mỗi người là khác nhau và quá trình phục hồi chức năng sau đột quỵ không phải là điều dễ dàng. Tuy nhiên, với sự kiên trì, quyết tâm và hệ thống hỗ trợ vững chắc, bạn và người thân có thể cùng nhau đẩy nhanh quá trình chữa lành đáng kể.
Bên cạnh đó, một liệu pháp có tác dụng tăng khả năng phục hồi sau đột quỵ não là giải pháp bổ sung như Red iv laser. Liệu pháp bổ sung này có công dụng trẻ hóa tế bào thần kinh, hỗ trợ các tế bào hoạt động tốt hơn và hỗ trợ cải thiện tình trạng thiếu máu não. Công nghệ Red iv laser là công nghệ hiện đại mà qua đó sử dụng tia laser theo đường tĩnh mạch để đi vào tế bào trong cơ thể đảm bảo cho tế bào hoạt động tốt hơn, máu lưu thông ổn định hơn và cung cấp nhiều oxy đến các mô. Ánh sáng đỏ có trong liệu pháp cũng giúp giảm viêm, giảm stress tương tự như việc giảm áp lực và bảo vệ tế bào khỏi bị tổn thương. Điều này có vai trò quan trọng giúp các tế bào trong cơ thể duy trì trạng thái khỏe mạnh và dự phòng nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác.
Nguồn: guardianhomecaretoronto.com – lancastergeneralhealth.org
Bài viết của: Ngô Thị Thảo Hiền