Suy giảm miễn dịch sau sinh – Đừng bỏ qua 6 dấu hiệu này

Sau khi sinh, cơ thể người mẹ trải qua nhiều thay đổi, trong đó suy giảm miễn dịch sau sinh là hiện tượng thường gặp. Tình trạng này khiến mẹ dễ mệt mỏi, nhiễm trùng và sức khỏe suy yếu. Hiểu rõ nguyên nhân và các biện pháp phục hồi sẽ giúp mẹ bảo vệ sức khỏe và chăm sóc bé tốt hơn.

Suy giảm miễn dịch sau sinh là gì? Những dấu hiệu dễ thấy nhất

Suy giảm miễn dịch sau sinh là tình trạng hệ miễn dịch của mẹ chưa hồi phục hoàn toàn sau quá trình mang thai và sinh nở. Trong thời gian mang thai, cơ thể phải điều chỉnh miễn dịch để bảo vệ thai nhi. Sau sinh, sự thay đổi nội tiết đột ngột khiến hệ miễn dịch trở nên mất cân bằng, làm giảm khả năng chống lại vi khuẩn, virus và các tác nhân gây bệnh.

Ở giai đoạn này, mẹ thường gặp một số biểu hiện đặc trưng cho thấy sức đề kháng suy yếu. Những dấu hiệu dễ thấy nhất gồm: 

• Dễ mắc cảm cúm, viêm họng hoặc các nhiễm trùng nhẹ.
• Vết mổ hoặc vết rạch tầng sinh môn lâu lành hơn bình thường.
• Cảm giác kiệt sức thường xuyên, thể trạng giảm sút rõ rệt.
• Làn da trở nên dễ kích ứng, dễ xuất hiện mẩn đỏ hoặc phản ứng nhạy cảm.
• Tái phát viêm đường tiết niệu, viêm nấm hoặc nhiễm khuẩn phụ khoa.
• Có thể xuất hiện rối loạn miễn dịch điển hình như viêm tuyến giáp sau sinh.

Miễn dịch kém sau sinh không phải là một bệnh cụ thể, mà là phản ánh trạng thái tạm thời của hệ miễn dịch – cần nhận biết sớm để bảo vệ sức khỏe mẹ và bé.

Nguyên nhân gây ra tình trạng suy giảm miễn dịch sau sinh

Suy giảm miễn dịch sau sinh hình thành từ sự tác động đồng thời của yếu tố chủ quan (biến đổi sinh lý bên trong cơ thể mẹ) và yếu tố khách quan (môi trường – lối sống sau sinh). Việc hiểu rõ từng nhóm nguyên nhân giúp mẹ nhận diện đâu là yếu tố phổ biến và cách phòng ngừa hiệu quả.

Những yếu tố chủ quan gây suy giảm miễn dịch sau sinh gồm:

• Thay đổi nội tiết tố sau sinh: Sau sinh, cơ thể mẹ trải qua sự giảm đột ngột của hormone sinh dục như estrogen và progesterone. Những hormone này không chỉ điều hòa các chức năng sinh sản mà còn tham gia vào việc điều chỉnh hệ miễn dịch. Khi hormone giảm, hoạt động của tế bào lympho T và tế bào NK bị ảnh hưởng, khiến khả năng nhận diện và tiêu diệt vi khuẩn, virus giảm đi rõ rệt. Nghiên cứu của Chandra, 1990 (Journal of Reproductive Immunology) ghi nhận rằng trong 4–6 tuần đầu sau sinh, hoạt động tế bào NK của mẹ giảm khoảng 20–30%, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng, từ cảm cúm thông thường đến viêm nhiễm hậu sản.
• Dinh dưỡng thiếu hụt: Dinh dưỡng là yếu tố quyết định để hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả. Sau sinh, nhu cầu năng lượng và vi chất của mẹ tăng lên để vừa hồi phục cơ thể, vừa đảm bảo chất lượng sữa cho bé. Thiếu protein, vitamin A, C, D và khoáng chất như kẽm sẽ làm giảm khả năng sản xuất kháng thể và các tế bào miễn dịch. Có khoảng 35% phụ nữ sau sinh tại châu Âu có nồng độ vitamin D thấp, đồng thời mẹ thiếu hụt vitamin C hoặc kẽm cũng dễ mắc các bệnh nhiễm trùng hô hấp và da liễu. Đây là nguyên nhân phổ biến khiến nhiều mẹ cảm thấy sức đề kháng giảm rõ rệt sau sinh.
• Thiếu ngủ và căng thẳng: Mẹ sau sinh thường bị thiếu ngủ kéo dài do chăm sóc trẻ sơ sinh, kèm theo căng thẳng tâm lý từ việc phải đối mặt với trách nhiệm mới, thay đổi cơ thể và mệt mỏi. Khi mất ngủ hoặc stress, cơ thể tăng sản xuất cortisol, hormone ức chế hoạt động của hệ miễn dịch. Mẹ sau sinh nếu ngủ trung bình dưới 5–6 giờ/ngày trong 2 tuần đầu có thể giảm 20–25% hoạt động của tế bào NK, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, đặc biệt là các bệnh hô hấp và viêm da.

Những yếu tố khách quan gây suy giảm miễn dịch sau sinh chính là:

• Môi trường sống và điều kiện chăm sóc: Mẹ sau sinh tiếp xúc với nhiều yếu tố môi trường có thể mang vi khuẩn hoặc virus, đặc biệt trong bệnh viện hoặc nơi đông người. Trẻ sơ sinh thường cần khám định kỳ, tiêm phòng hoặc các mẹ phải đi mua sắm, giao tiếp xã hội… Những điều này vô tình làm tăng nguy cơ tiếp xúc với các mầm bệnh, khiến hệ miễn dịch vốn đang suy giảm phải hoạt động nhiều hơn, dẫn đến mệt mỏi và dễ mắc bệnh.
• Bệnh lý nền hoặc điều trị y khoa: Một số mẹ sau sinh có bệnh lý nền như tiểu đường thai kỳ, thiếu máu, hoặc đã trải qua phẫu thuật mổ đẻ, dùng thuốc ức chế miễn dịch thì khả năng miễn dịch càng giảm. Theo WHO 2020, khoảng 15–20% phụ nữ sau sinh mắc ít nhất một bệnh lý nền có nguy cơ suy giảm miễn dịch nặng hơn so với những mẹ khỏe mạnh. Việc này kéo dài thời gian phục hồi và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng hậu sản hoặc các bệnh lý mạn tính.

Tình trạng suy giảm miễn dịch sau sinh kéo dài khoảng bao lâu?

Suy giảm miễn dịch sau sinh thường xảy ra mạnh nhất trong 4–6 tuần đầu do sự giảm đột ngột hormone sinh dục như estrogen và progesterone. Những thay đổi này làm giảm hoạt động của tế bào lympho T và tế bào NK khoảng 20–30% (Chandra, 1990), khiến mẹ dễ mắc các bệnh nhiễm trùng, từ cảm cúm thông thường đến viêm nhiễm hậu sản.

Nếu mẹ được chăm sóc tốt, chế độ dinh dưỡng đầy đủ, nghỉ ngơi hợp lý và hạn chế stress, hệ miễn dịch sẽ dần phục hồi và trở về mức bình thường trong 3–6 tháng sau sinh. Trong thời gian này, việc bổ sung protein, vitamin và khoáng chất cần thiết không chỉ giúp tăng sức đề kháng mà còn hỗ trợ cơ thể phục hồi nhanh và đảm bảo chất lượng sữa cho bé.

Tuy nhiên, với những mẹ có bệnh lý nền như tiểu đường thai kỳ, thiếu máu hoặc chế độ ăn thiếu vi chất, tình trạng suy giảm miễn dịch có thể kéo dài hơn 6 tháng, thậm chí đến gần 1 năm, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng mạn tính và chậm hồi phục.

Bổ sung vitamin IV với Buffet Vitamins – liệu pháp phòng ngừa suy giảm miễn dịch sau sinh

Bổ sung vitamin và khoáng chất qua đường tĩnh mạch giúp dưỡng chất đi thẳng vào máu, vượt qua quá trình tiêu hóa, nhờ đó cơ thể hấp thụ nhanh và hiệu quả hơn. Các vitamin như C, D, B12, B9 cùng khoáng chất kẽm, selen đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường hoạt động của tế bào miễn dịch, sản xuất kháng thể và giảm stress oxy hóa. Nghiên cứu của Carr & Maggini (2017, Nutrients) đã chứng minh rằng bổ sung vitamin C qua đường tĩnh mạch có thể tăng cường hoạt động của tế bào NK và giảm nguy cơ nhiễm trùng hô hấp.

Liệu pháp Buffet Vitamins tận dụng ưu điểm này, bổ sung trực tiếp vitamin và khoáng chất vào máu, giúp cơ thể nhận dưỡng chất nhanh chóng và đầy đủ, vượt qua hạn chế hấp thu từ đường tiêu hóa. Phương pháp đặc biệt phù hợp cho các mẹ sau sinh đang mệt mỏi, ăn uống chưa đủ hoặc thiếu vi chất.

Ưu điểm nổi bật của Buffet Vitamins chính là:

• Hấp thu nhanh, hiệu quả cao: Vitamin C, D, B12, B9 và các khoáng chất thiết yếu được cơ thể tiếp nhận ngay lập tức, tăng cường hoạt động của tế bào miễn dịch.
• Hỗ trợ phục hồi và tăng sức đề kháng: Giúp mẹ giảm mệt mỏi, cải thiện sức khỏe, phòng ngừa nhiễm trùng hậu sản.
• An toàn và tiện lợi: Thực hiện dưới sự hướng dẫn y tế, kết hợp chế độ dinh dưỡng và nghỉ ngơi hợp lý, mang lại hiệu quả toàn diện cho sức khỏe mẹ sau sinh.

Buffet Vitamins là giải pháp nhanh chóng, an toàn và hiệu quả để phòng ngừa miễn dịch kém sau sinh, giúp mẹ phục hồi sức khỏe toàn diện và nâng cao khả năng bảo vệ cơ thể.

Dù cơ thể dần phục hồi sau sinh, nhưng nhiều bà mẹ vẫn phải đối mặt với tình trạng suy giảm miễn dịch sau sinh, khiến sức khỏe trở nên nhạy cảm hơn với bệnh tật. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu và áp dụng các biện pháp hỗ trợ, như dinh dưỡng đầy đủ, nghỉ ngơi hợp lý hay liệu pháp bổ sung vi chất, sẽ giúp mẹ bầu nhanh chóng lấy lại sức đề kháng và bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Nguồn tham khảo:

• Xueqin Wu & Rong Jin. Effects of postpartum hormonal changes on the immune system and their role in recovery. Acta Biochimica Polonica, 2025. 
• E. Bränn và cộng sự. Inflammatory and anti-inflammatory markers in plasma from pregnancy to postpartum. Nature.com
• A. Bar và cộng sự. Pregnancy and postpartum dynamics revealed by millions of immune measurements (2025 study). SR Schnittman và cộng sự. Changes in immune activation during pregnancy and the first year postpartum. Open Forum Infectious Diseases, 2021. 
• Autoimmune Institute. Why autoimmunity emerges postpartum and how to recognize it. 2025.