Rối loạn tiêu hóa là bị gì, có nguy hiểm không?

Rối loạn tiêu hóa là tình trạng phổ biến mà nhiều người gặp phải, gây khó chịu như đầy bụng, đau bụng, tiêu chảy hay táo bón. Vậy rối loạn tiêu hoá là bị gì, do đâu mà xảy ra và cần làm gì để cải thiện? Bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, nhận biết triệu chứng và đưa ra những cách chăm sóc, điều chỉnh chế độ ăn uống để hệ tiêu hóa khỏe mạnh hơn.

Rối loạn tiêu hoá là bị gì?

Rối loạn tiêu hoá là tình trạng hệ tiêu hóa hoạt động không ổn định, gây ra nhiều biểu hiện khó chịu như đầy bụng, ợ hơi, đau bụng, tiêu chảy hoặc táo bón kéo dài.  Thực chất, rối loạn tiêu hoá không phải là một bệnh lý riêng biệt mà là dấu hiệu cảnh báo hệ tiêu hóa đang bị ảnh hưởng.

Nguyên nhân có thể xuất phát từ chế độ ăn uống không hợp lý, căng thẳng tâm lý, sử dụng thuốc kháng sinh hoặc các vấn đề về vi sinh đường ruột. Ngoài ra, rối loạn tiêu hoá còn có thể liên quan đến các bệnh lý như hội chứng ruột kích thích, viêm loét dạ dày hoặc rối loạn hấp thu.

Phân loại rối loạn tiêu hoá

Rối loạn tiêu hoá có nhiều dạng khác nhau, tùy thuộc vào triệu chứng và nguyên nhân gây ra. 

Rối loạn tiêu hoá chức năng

Đây là tình trạng hệ tiêu hóa hoạt động không ổn định mà không có tổn thương thực thể rõ ràng. Người bệnh có thể gặp các triệu chứng như đau bụng, đầy hơi, chướng bụng, nhưng xét nghiệm y khoa thường bình thường. 

Rối loạn tiêu hoá thực thể

Rối loạn tiêu hoá thực thể là tình trạng hệ tiêu hóa gặp vấn đề rõ ràng về cấu trúc hoặc chức năng, thường có tổn thương thực thể dễ nhận biết qua xét nghiệm y khoa. Nguyên nhân phổ biến của rối loạn tiêu hoá thực thể bao gồm viêm loét dạ dày – tá tràng, sỏi mật, viêm đại tràng, polyp đường ruột hoặc các khối u trong hệ tiêu hóa. Những vấn đề này thường gây ra triệu chứng rõ rệt, khó chịu, và có thể dẫn đến biến chứng nếu không được phát hiện sớm.

Nguyên nhân gây rối loạn tiêu hoá

Rối loạn tiêu hoá xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau như:

• Chế độ ăn uống không hợp lý: Ăn quá nhiều thực phẩm khó tiêu, đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ, gia vị cay nóng hoặc uống ít nước đều có thể làm hệ tiêu hóa hoạt động kém hiệu quả. Việc ăn uống thất thường hoặc bỏ bữa cũng là nguyên nhân phổ biến dẫn đến rối loạn tiêu hoá.
  Nhiễm vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng: Các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn E. coli, Salmonella, virus rota hay ký sinh trùng đường ruột có thể xâm nhập và làm rối loạn hoạt động tiêu hóa, gây tiêu chảy, nôn mửa hoặc đau bụng cấp tính.
  Rối loạn chức năng hệ tiêu hóa: Một số người có hệ tiêu hóa nhạy cảm, dẫn đến hội chứng ruột kích thích hoặc khó tiêu kéo dài mà không có tổn thương thực thể.
  Tác động từ lối sống và tâm lý: Căng thẳng, stress, thiếu ngủ hay lối sống bận rộn cũng ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tiêu hóa. Khi tâm lý không ổn định, hệ tiêu hóa dễ bị rối loạn và sinh ra các triệu chứng như đầy hơi, chướng bụng, táo bón hoặc tiêu chảy.
  Sử dụng thuốc hoặc chất kích thích: Việc lạm dụng kháng sinh, thuốc giảm đau, corticoid hoặc các chất kích thích như cà phê, rượu bia cũng có thể làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, dẫn đến rối loạn tiêu hoá.

Triệu chứng rối loạn tiêu hóa thường gặp

Rối loạn tiêu hóa có nhiều biểu hiện khác nhau, tùy theo mức độ và nguyên nhân gây ra:

• Đầy bụng, chướng hơi: Đây là triệu chứng phổ biến nhất của rối loạn tiêu hóa. Người bệnh thường cảm thấy khó chịu, bụng căng tức sau khi ăn, kèm theo ợ hơi hoặc ợ chua.
• Đau bụng hoặc co thắt bụng: Cơn đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, thường xuất hiện sau khi ăn hoặc khi tiêu hóa kém. Đau bụng kéo dài hoặc thường xuyên là dấu hiệu cảnh báo rối loạn tiêu hóa cần được chú ý.
• Táo bón hoặc tiêu chảy: Rối loạn tiêu hóa khiến tần suất và hình thức đại tiện thay đổi. Tiêu chảy kéo dài hoặc táo bón dai dẳng là những triệu chứng thường gặp, đôi khi xen kẽ nhau.
• Buồn nôn hoặc nôn mửa: Một số người bị rối loạn tiêu hóa có thể cảm thấy buồn nôn, nôn mửa, đặc biệt khi ăn những thực phẩm khó tiêu hoặc đồ béo, cay.
• Mất cảm giác ngon miệng, ăn không tiêu: Rối loạn tiêu hóa lâu ngày có thể khiến người bệnh chán ăn, ăn không thấy ngon và cảm giác no sớm sau vài miếng ăn.

Những phương pháp chẩn đoán rối loạn tiêu hoá phổ biến hiện nay

Để xác định chính xác tình trạng rối loạn tiêu hoá, bác sĩ sẽ tiến hành các phương pháp chẩn đoán khác nhau:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về triệu chứng, tiền sử bệnh lý, chế độ ăn uống và lối sống. Qua thăm khám, bác sĩ có thể nhận biết các dấu hiệu bất thường như đau bụng, chướng hơi hay thay đổi thói quen đại tiện.
• Xét nghiệm cận lâm sàng: Bao gồm xét nghiệm máu, phân, nước tiểu hoặc vi sinh vật đường ruột để phát hiện nhiễm khuẩn, ký sinh trùng hoặc các vấn đề liên quan đến chức năng tiêu hóa.
• Chẩn đoán hình ảnh: Nội soi, siêu âm hoặc chụp CT có thể được áp dụng để kiểm tra cấu trúc dạ dày, ruột, gan, mật, giúp phát hiện tổn thương thực thể hoặc bất thường trong hệ tiêu hóa.
• Theo dõi chức năng tiêu hoá: Một số trường hợp cần đánh giá sự co bóp, vận chuyển và hấp thu thức ăn trong đường tiêu hóa bằng các xét nghiệm chức năng chuyên sâu.

Cách điều trị rối loạn tiêu hoá

Dưới đây là một vài cách điều trị rối loạn tiêu hóa mà bạn có thể tham khảo:

• Điều chỉnh chế độ ăn uống: Người bệnh nên ăn thực phẩm dễ tiêu, giàu chất xơ hòa tan, tránh đồ chiên rán, cay nóng, nhiều dầu mỡ và các thực phẩm khó tiêu. Chia nhỏ bữa ăn và duy trì thói quen ăn uống đều đặn cũng giúp giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa.
• Sử dụng thuốc theo chỉ định: Với những trường hợp cần thiết, bác sĩ có thể kê các loại thuốc hỗ trợ tiêu hóa, giảm co thắt, điều trị nhiễm khuẩn hoặc cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Tuyệt đối không tự ý dùng kháng sinh hay thuốc giảm đau kéo dài.
• Thay đổi lối sống: Giảm stress, tập luyện thể dục nhẹ nhàng, ngủ đủ giấc và duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh sẽ hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động ổn định.
• Theo dõi và tái khám: Với các rối loạn kéo dài hoặc có dấu hiệu nghiêm trọng, người bệnh cần tái khám định kỳ để bác sĩ theo dõi, điều chỉnh phương pháp điều trị kịp thời, tránh biến chứng.

Truyền vi chất hỗ trợ rối loạn tiêu hóa liệu có khả thi? 

Truyền vi chất hỗ trợ rối loạn tiêu hóa là một phương pháp khả thi, nhưng hiệu quả phụ thuộc vào từng tình trạng cụ thể của người bệnh. Thông qua đường truyền tĩnh mạch, cơ thể có thể hấp thụ trực tiếp các vitamin, khoáng chất và enzym hỗ trợ tiêu hóa mà không cần đi qua hệ tiêu hóa, từ đó giảm nguy cơ kích ứng dạ dày hay làm tình trạng rối loạn tiêu hóa nặng hơn. Phương pháp này đặc biệt hữu ích cho những người gặp khó khăn khi ăn uống, bị buồn nôn, nôn mửa hoặc mất nước do tiêu chảy kéo dài.

Hiện nay, dịch vụ Truyền bù nước – điện giải và hỗ trợ tiêu hóa tại Drip Hydration được rất nhiều người quan tâm. Đây là liệu pháp truyền giảm đau dạ dày với nhiều lợi điểm: Các hoạt chất được đưa trực tiếp vào cơ thể qua đường tĩnh mạch, hấp thụ 100% mà không phải đi qua hệ tiêu hóa. Nhờ vậy, phương pháp giúp giảm cảm giác buồn nôn, không gây thêm khó chịu cho dạ dày, đồng thời bù nước, thải độc tố và phục hồi các vitamin bị mất do buồn nôn hoặc tiêu chảy.

Nhìn chung rối loạn tiêu hóa có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ chế độ ăn uống không hợp lý, căng thẳng, đến các bệnh lý về dạ dày – ruột. Việc hiểu rõ nguyên nhân và lựa chọn phương pháp hỗ trợ phù hợp, như truyền vi chất, thay đổi thói quen ăn uống và sinh hoạt, sẽ giúp cải thiện tình trạng tiêu hóa hiệu quả hơn. Trước khi tìm câu trả lời cho câu hỏi “rối loạn tiêu hoá là bị gì”, mỗi người cần xem xét kỹ lưỡng cả yếu tố lối sống lẫn các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn để có hướng xử lý đúng đắn.